Links to all sites last visited 9 April 2024
Constitution of the Republic of Kazakhstan 1995, as amended to 2022
Citizenship and Nationality
- English1. Citizenship of the Republic of Kazakhstan shall be acquired and terminated, as prescribed by law and shall be indivisible and equal regardless of the grounds of its acquisition.
2. A citizen of the Republic shall not be deprived of citizenship, the right to change such citizenship, and also may not be expelled from Kazakhstan. Deprivation of citizenship is allowed only by a court decision for the commission of terrorist crimes, as well as for causing other grave harm to the vital interests of the Republic of Kazakhstan.
3. Foreign citizenship of a citizen of the Republic shall not be recognized. (Art. 10) - Kazak1. Қазақстан Республикасының азаматтығы заңға сәйкес алынады және тоқтатылады, ол қандай негізде алынғанына қарамастан, бірыңғай және тең болып табылады.
2. Республиканың азаматын азаматтығынан, өзінің азаматтығын өзгерту құқығынан айыруға, сондай-ақ оны Қазақстаннан тыс жерлерге аластауға болмайды. Азаматтықтан айыруға террористік қылмыстар жасағаны, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өмірлік маңызы бар мүдделеріне өзге де ауыр зиян келтіргені үшін соттың шешімімен ғана жол беріледі.
3. Республика азаматының басқа мемлекеттің азаматтығында болуы танылмайды. (10-бап)
Jurisdiction and Access
- English
The President of the Republic of Kazakhstan shall:
...
10-1) in the interests of protecting the rights and freedoms of man and citizen, ensuring national security, sovereignty and integrity of the state, sends an appeal to the Constitutional Court on consideration of the law or other legal act that has entered into force for compliance with the Constitution of the Republic, on giving an opinion in the case provided for in paragraph 3 of article 91 of the Constitution of the Republic of Kazakhstan;
... (Art. 44) - Kazak
Қазақстан Республикасының Президенті:
...
10-1) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау, мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін, егемендігі мен тұтастығын қамтамасыз ету мүддесінде, күшіне енген заңды немесе өзге де құқықтық актіні Республика Конституциясына сәйкестігіне қарау туралы, Қазақстан Республикасы Конституциясының 91-бабының 3-тармағында көзделген жағдайда қорытынды беру туралы Конституциялық Сотқа өтініш жолдайды;
... (44-бап)
Jurisdiction and Access
- English
1. The Constitutional Court on the appeal of the President of the Republic of Kazakhstan, the Chairman of the Senate, the Chairman of the Majilis, at least one fifth of the total number of deputies of the Parliament, the Prime Minister shall:
1) decide, in case of a dispute, the issue of correctness of holding elections of the President of the Republic, deputies of the Parliament and holding a republican referendum;
2) consider the laws adopted by the Parliament for their compliance with the Constitution of the Republic before signing by the President;
2-1) consider the resolutions adopted by the Parliament and its Chambers for compliance with the Constitution of the Republic;
3) consider international treaties of the Republic for their compliance with Constitution before ratification;
4) give an official interpretation of the norms of the Constitution;
5) give conclusions in the cases provided for by paragraphs 1 and 2 of Article 47 of the Constitution.
2. The Constitutional Court shall consider the appeals of the President of the Republic in the cases provided for by subparagraph 10-1) of Article 44 of the Constitution, as well as the appeals of the courts in the cases established by Article 78 of the Constitution.
3. The Constitutional Court on the appeals of citizens, shall consider the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan that directly affect their rights and freedoms, enshrined in the Constitution for compliance with the Constitution of the Republic.
The procedure and conditions for the appeals of citizens to the Constitutional Court shall be determined by the constitutional law.
4. The Constitutional Court, upon the appeals of the Prosecutor General of the Republic shall consider the issues specified in subparagraphs 3) and 4) of paragraph 1 of this article, as well as the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan for their compliance with the Constitution of the Republic.
5. The Constitutional Court, on the appeal of the Commissioner for Human Rights shall consider the regulatory legal acts affecting the rights and freedoms of a person and citizen enshrined in the Constitution for compliance with the Constitution of the Republic. (Art. 72) - Kazak
1. Конституциялық Сот Қазақстан Республикасы Президентінің, Сенат Төрағасының, Мәжіліс Төрағасының, Парламент депутаттары жалпы санының кемінде бестен бір бөлігінің, Премьер-Министрдің өтініші бойынша:
1) дау туған жағдайда Республика Президентінің, Парламент депутаттарының сайлауын өткізудің дұрыстығы және республикалық референдум өткізу туралы мәселені шешеді;
2) Парламент қабылдаған заңдардың Республика Конституциясына сәйкестігін Президент қол қойғанға дейін қарайды;
2-1) Парламент және оның палаталары қабылдаған қаулылардың Республика Конституциясына сәйкестігін қарайды;
3) Республиканың халықаралық шарттарын бекіткенге дейін олардың Конституцияға сәйкестігін қарайды;
4) Конституцияның нормаларына ресми түсіндірме береді;
5) Конституцияның 47-бабының 1 және 2-тармақтарында көзделген реттерде қорытындылар береді.
2. Конституциялық Сот Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген жағдайларда – Республика Президентінің өтiнiштерiн, сондай-ақ Конституцияның 78-бабында белгiленген жағдайларда соттардың өтiнiштерiн қарайды.
3. Конституциялық Сот азаматтардың Конституцияда бекітілген құқықтары мен бостандықтарын тікелей қозғайтын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін олардың өтініштері бойынша қарайды.
Азаматтардың Конституциялық Сотқа жүгіну тәртібі мен шарттары конституциялық заңда айқындалады.
4. Конституциялық Сот осы баптың 1-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген мәселелерді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін Республика Бас Прокурорының өтініштері бойынша қарайды.
5. Конституциялық Сот Конституцияда бекітілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Республика Конституциясына сәйкестігін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша қарайды. (72-бап)
Jurisdiction and Access
- English
Courts shall not be entitled to apply the laws and other normative legal acts that infringe on the rights and freedoms of a human and a citizen enshrined in the Constitution. If the court sees that a law or other normative legal act to be applied infringes on the rights and freedoms of a human and a citizen enshrined in the Constitution, it shall be obliged to suspend the proceedings and apply to the Constitutional Court with a motion to recognize this act as unconstitutional. (Art. 78)
- Kazak
Соттардың Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіретін заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерді қолдануға хақысы жоқ. Егер сот қолданылуға тиісті заң немесе өзге де нормативтік құқықтық акт Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіреді деп тапса, іс жүргізуді тоқтата тұруға және осы актіні конституциялық емес деп тану туралы ұсыныспен Конституциялық Сотқа жүгінуге міндетті. (78-бап)
Education
- English1. The citizens shall be guaranteed free secondary education in state educational establishments. Secondary education shall be obligatory.
2. A citizen shall have the right to obtain a higher education on a competitive basis in a state higher educational institution.
…
4. The state shall set uniform compulsory standards in education. The activity of any educational establishment must comply with these standards. (Art. 30) - Kazak1. Азаматтардың мемлекеттiк оқу орындарында тегiн орта бiлiм алуына кепiлдiк берiледi. Орта бiлiм алу мiндеттi.
2. Азаматтың мемлекеттiк жоғары оқу орнында конкурстық негiзде тегiн жоғары бiлiм алуға құқығы бар.
…
4. Мемлекет бiлiм берудiң жалпыға мiндеттi стандарттарын белгiлейдi. Кез келген оқу орнының қызметi осы стандарттарға сай келуi керек. (30-бап)
Education
- English
…
3. Parliament shall have the right to issue laws that regulate the most important public relations and establish fundamental principles and standards relating to:
…
7) education,
… (Art. 61) - Kazak
…
3. Парламент аса маңызды қоғамдық қатынастарды реттейтiн, мыналарға:
...
7) бiлiм беруге
... (61-бап)
Employment Rights and Protection
- English
1. Everyone has the right to freedom of labor, free choice of occupation and profession. Forced labor is allowed only on the basis of a judicial act on the conviction of a criminal or administrative offense or in a state of emergency or martial law.
2. Everyone has the right to working conditions that meet the requirements of safety and hygiene, to remuneration for work without any discrimination, as well as to social protection against unemployment.
…
4. Everyone shall have the right to rest. Working labor agreements specifying the length of working time, days off and holidays, and paid annual leave shall be guaranteed by law. (Art. 24) - Kazak
1. Əркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен кəсіп түрін еркін таңдауына құқығы бар. Еріксіз еңбекке қылмыстық немесе əкімшілік құқық бұзушылық жасауға кінəлі деп тану туралы сот актісінің негізінде не төтенше жағдайда немесе соғыс жағдайында ғана жол беріледі.
2. Әркiмнiң қауiпсiздiк пен тазалық талаптарына сай еңбек ету жағдайына, еңбегi үшiн нендей бiр кемсiтусiз сыйақы алуына, сондай-ақ жұмыссыздықтан әлеуметтiк қорғалуға құқығы бар.
…
4. Әркiмнiң тынығу құқығы бар. Еңбек шарты бойынша, жұмыс iстейтiндерге заңмен белгiленген жұмыс уақытының ұзақтығына, демалыс және мереке күндерiне, жыл сайынғы ақылы демалысқа кепiлдiк берiледi. (24-бап)
Employment Rights and Protection
- English…
4. Everyone shall have the right to freedom of entrepreneurial activity, … (Art. 26) - Kazak…
4. Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне, …құқығы бар (26-бап)
Employment Rights and Protection
- English1. A citizen of the Republic of Kazakhstan shall be guaranteed a minimum wage and pension, and guaranteed social security in old age, in case of disease, disability or loss of the main income-provider and other legal grounds.
… (Art. 28) - Kazak1. Қазақстан Республикасының азаматы жасына келген, науқастанған, мүгедек болған, асыраушысынан айырылған жағдайда және өзге де заңды негiздерде оған ең төменгi жалақы мен зейнетақының мөлшерiнде әлеуметтiк қамсыздандырылуына кепiлдiк берiледi.
… (28-бап)
Equality and Non-Discrimination
- EnglishWe, the people of Kazakhstan, … committed to the ideals of freedom, equality… (Preamble)
- Kazak… Қазақстан халқы, … мемлекеттiлiк құра отырып, өзiмiздi еркiндiк, теңдiк және татулық … (кіріспе)
Equality and Non-Discrimination
- English1. Everyone shall be equal before the law and court.
2. No one shall be subject to any discrimination for reasons of origin, social, property status, occupation, sex, race, nationality, language, attitude towards religion, convictions, place of residence or any other circumstances. (Art. 14) - Kazak1. Заң мен сот алдында жұрттың бәрi тең.
2. Тегiне, әлеуметтiк, лауазымдық және мүлiктiк жағдайына, жынысына, нәсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiнге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жерiне байланысты немесе кез келген өзге жағдаяттар бойынша ешкiмдi ешқандай кемсiтуге болмайды. (14-бап)
Obligations of the State
- English1. The Republic of Kazakhstan proclaims itself as a democratic, secular, legal and social state whose highest values are a person, his life, rights, and freedoms.
… (Art. 1) - Kazak1. Қазақстан Республикасы өзiн демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтiк мемлекет ретiнде орнықтырады, оның ең қымбат қазынасы - адам және адамның өмiрi, құқықтары мен бостандықтары.
… (1-бап)
Obligations of the State
- English
1. Human rights and freedoms in the Republic of Kazakhstan shall be recognized and guaranteed in accordance with this Constitution.
2. Human rights and liberties shall belong to everyone by virtue of birth, be recognized as absolute and inalienable, and define the contents and implementation of laws and other regulatory and legal acts.
3. Every citizen of the Republic shall have rights and bear responsibilities owing to his citizenship.
… (Art. 12) - Kazak
1. Қазақстан Республикасында Конституцияға сәйкес адам құқықтары мен бостандықтары танылады және оларға кепiлдiк берiледi.
2. Адам құқықтары мен бостандықтары әркiмге тумысынан жазылған, олар абсолюттi деп танылады, олардан ешкiм айыра алмайды, заңдар мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлердiң мазмұны мен қолданылуы осыған қарай анықталады.
3. Республиканың азаматы өзiнiң азаматтығына орай құқықтарға ие болып, мiндеттер атқарады.
... (12-бап)
Obligations of the State
- English
...
3. Parliament shall have the right to issue laws that regulate the most important public relations and establish fundamental principles and standards relating to:
1) the legal capacity of individuals and legal entities, civil freedoms and rights, and the obligations and responsibilities of individuals and legal entities;
… (Art. 61) - Kazak
…
3. Парламент аса маңызды қоғамдық қатынастарды реттейтiн, мыналарға:
1) жеке және заңды тұлғалардың құқық субъектiлiгiне, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына, жеке және заңды тұлғалардың мiндеттерi мен жауапкершiлiгiне;
...(61-бап)
Obligations of Private Parties
- English…
5. The exercise of a citizen's human rights and freedoms must not violate the rights and freedoms of other people nor infringe on the constitutional system and public morals. (Art. 12) - Kazak…
5. Адамның және азаматтың өз құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруы басқа адамдардың құқықтары мен бостандықтарын бұзбауға, конституциялық құрылыс пен қоғамдық имандылыққа нұқсан келтiрмеуге тиiс. (12-бап)
Obligations of Private Parties
- English1. Everyone must observe the Constitution, legislation of the Republic of Kazakhstan and respect the rights, freedoms, honor and dignity of other persons.
… (Art. 34) - Kazak1. Әркiм Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен қадiр-қасиетiн құрметтеуге мiндеттi.
… (34-бап)
Judicial Protection
- English
1. Everyone has the right to recognition of his/her legal personality and the right to protect his/her rights and freedoms by all means not contradicting the law, including the necessary defense.
2. Everyone shall have the right to legal defense of his rights and freedoms.
… (Art. 13) - Kazak
1. Әркімнің құқық субъектісі ретінде танылуына құқығы бар және өзінің құқықтары мен бостандықтарын, қажетті қорғанысты қоса алғанда, заңға қайшы келмейтін барлық тәсілдермен қорғауға хақылы.
2. Әркiмнiң өз құқықтары мен бостандықтарының сот арқылы қорғалуына құқығы бар.
… (13-бап)
Judicial Protection
- English
The President of the Republic of Kazakhstan shall:
...
10-1) in the interests of protecting the rights and freedoms of man and citizen, ensuring national security, sovereignty and integrity of the state, sends an appeal to the Constitutional Court on consideration of the law or other legal act that has entered into force for compliance with the Constitution of the Republic, on giving an opinion in the case provided for in paragraph 3 of article 91 of the Constitution of the Republic of Kazakhstan;
... (Art. 44) - Kazak
Қазақстан Республикасының Президенті:
...
10-1) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау, мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін, егемендігі мен тұтастығын қамтамасыз ету мүддесінде, күшіне енген заңды немесе өзге де құқықтық актіні Республика Конституциясына сәйкестігіне қарау туралы, Қазақстан Республикасы Конституциясының 91-бабының 3-тармағында көзделген жағдайда қорытынды беру туралы Конституциялық Сотқа өтініш жолдайды;
... (44-бап)
Judicial Protection
- English
...
2. The Constitutional Court shall consider the appeals of the President of the Republic in the cases provided for by subparagraph 10-1) of Article 44 of the Constitution, as well as the appeals of the courts in the cases established by Article 78 of the Constitution.
3. The Constitutional Court on the appeals of citizens, shall consider the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan that directly affect their rights and freedoms, enshrined in the Constitution for compliance with the Constitution of the Republic.
The procedure and conditions for the appeals of citizens to the Constitutional Court shall be determined by the constitutional law.
4. The Constitutional Court, upon the appeals of the Prosecutor General of the Republic shall consider the issues specified in subparagraphs 3) and 4) of paragraph 1 of this article, as well as the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan for their compliance with the Constitution of the Republic.
5. The Constitutional Court, on the appeal of the Commissioner for Human Rights shall consider the regulatory legal acts affecting the rights and freedoms of a person and citizen enshrined in the Constitution for compliance with the Constitution of the Republic. (Art. 72) - Kazak
...
2. Конституциялық Сот Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген жағдайларда – Республика Президентінің өтiнiштерiн, сондай-ақ Конституцияның 78-бабында белгiленген жағдайларда соттардың өтiнiштерiн қарайды.
3. Конституциялық Сот азаматтардың Конституцияда бекітілген құқықтары мен бостандықтарын тікелей қозғайтын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін олардың өтініштері бойынша қарайды.
Азаматтардың Конституциялық Сотқа жүгіну тәртібі мен шарттары конституциялық заңда айқындалады.
4. Конституциялық Сот осы баптың 1-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген мәселелерді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Республика Конституциясына сәйкестігін Республика Бас Прокурорының өтініштері бойынша қарайды.
5. Конституциялық Сот Конституцияда бекітілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Республика Конституциясына сәйкестігін Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өтініші бойынша қарайды. (72-бап)
Judicial Protection
- English
1. Judicial authority shall be exercised on behalf of the Republic of Kazakhstan and, by its purpose, has the protection of the rights, freedoms and legitimate interests of citizens and organizations and the enforcement of the Constitution, laws, other normative legal acts and international treaties of the Republic.
… (Art. 76) - Kazak
1. Сот билiгi Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асырылады және өзiне азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн қорғауды, Республиканың Конституциясының, заңдарының, өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнiң, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз етудi мақсат етiп қояды.
… (76-бап)
Judicial Protection
- English
Courts shall not be entitled to apply the laws and other normative legal acts that infringe on the rights and freedoms of a human and a citizen enshrined in the Constitution. If the court sees that a law or other normative legal act to be applied infringes on the rights and freedoms of a human and a citizen enshrined in the Constitution, it shall be obliged to suspend the proceedings and apply to the Constitutional Court with a motion to recognize this act as unconstitutional. (Art. 78)
- Kazak
Соттардың Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіретін заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерді қолдануға хақысы жоқ. Егер сот қолданылуға тиісті заң немесе өзге де нормативтік құқықтық акт Конституциямен баянды етілген адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіреді деп тапса, іс жүргізуді тоқтата тұруға және осы актіні конституциялық емес деп тану туралы ұсыныспен Конституциялық Сотқа жүгінуге міндетті. (78-бап)
National Human Rights Bodies
- English
The following shall be the exclusive responsibility of the Senate:
…
1-1) election of The Human Rights Commissioner in Kazakhstan for a five-year term and his release from office upon the recommendation of the President of the Republic of Kazakhstan;
… (Art. 55) - Kazak
Сенаттың ерекше қарауына мыналар жатады:
...
1-1) Қазақстан Республикасы Президентінің ұсынуымен Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілді бес жыл мерзімге қызметке сайлау және оны қызметінен босату;
... (55-бап)
National Human Rights Bodies
- English
1. The Commissioner for Human Rights in the Republic of Kazakhstan shall contribute to the restoration of violated rights and freedoms of a human and a citizen, promote the rights and freedoms of a human and a citizen.
2. When exercising his/her powers, the Commissioner for Human Rights shall be independent and not accountable to state bodies and officials.
3. During the term of his/her powers, the Commissioner for Human Rights may not be arrested, brought to justice, subjected to administrative penalties imposed in court, brought to criminal responsibility without the consent of the Senate, except for cases of detention at the scene of a crime or serious crimes.
4. The legal status and organization of activities of the Commissioner for Human Rights shall be determined by the constitutional law. (Art. 83-1) - Kazak
1. Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уəкіл адам мен азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіруге жəрдемдеседі, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын ілгерілетуге ықпал етеді.
2. Адам құқықтары жөніндегі уəкіл өз өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде тəуелсіз болады жəне мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға есеп бермейді.
3. Қылмыс орнында ұстап алынған немесе ауыр қылмыстар жасаған жағдайлардан басқа кезде, Адам құқықтары жөніндегі уəкілді өз өкілеттігінің мерзімі ішінде тұтқынға алуға, күштеп əкелуге, оған сот тəртібімен белгіленетін əкімшілік жазалау шараларын қолдануға, Сенаттың келісімінсіз қылмыстық жауаптылыққа тартуға болмайды.
4. Адам құқықтары жөніндегі уəкілдің құқықтық жағдайы жəне қызметін ұйымдастыру конституциялық заңда айқындалады. (83-1-бап)
Limitations and/or Derogations
- English…
5. The exercise of a citizen's human rights and freedoms must not violate the rights and freedoms of other people nor infringe on the constitutional system and public morals. (Art. 12) - Kazak…
5. Адамның және азаматтың өз құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруы басқа адамдардың құқықтары мен бостандықтарын бұзбауға, конституциялық құрылыс пен қоғамдық имандылыққа нұқсан келтiрмеуге тиiс. (12-бап)
Limitations and/or Derogations
- English1. Rights and freedoms of an individual and citizen may be limited only by law and only to the extent necessary for the protection of the constitutional system, defense of public order, human rights and freedoms, and the health and morality of the population.
2. Any acts capable of violating inter-ethnic and inter-religious harmony shall be recognized as unconstitutional.
3. Restriction of the rights and freedoms of citizens for political reasons shall not be allowed in any form. The rights and freedoms provided for by articles 11, 13–15, paragraph 1 of article 16, article 17, article 19, article 22, paragraph 2 of article 26 of the Constitution, are not subject to limitation in any case. (Art. 39) - Kazak1. Адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтары конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық тәртiптi, адамның құқықтары мен бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын сақтау мақсатына қажеттi шамада ғана және тек заңмен шектелуi мүмкiн.
2. Ұлтаралық және конфессияаралық татулықты бұзатын кез келген әрекет конституциялық емес деп танылады.
3. Саяси себептер бойынша азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қандай да бiр түрде шектеуге жол берiлмейдi. Конституцияның 11; 13-15-баптарында; 16-бабының 1-тармағында; 17-бабында; 19-бабында; 22-бабында; 26-бабының 2-тармағында көзделген құқықтар мен бостандықтар ешбiр жағдайда да шектелмеуге тиiс. (39-бап)
Marriage and Family Life
- English1. Everyone shall have the right to inviolability of private life, personal or family secrets, protection of honor and dignity.
… (Art. 18) - Kazak1. Әркiмнiң жеке өмiрiне қол сұғылмауына, өзiнiң және отбасының құпиясы болуына, ар-намысы мен абыройлы атының қорғалуына құқығы бар.
… (18-бап)
Marriage and Family Life
- English1. Marriage and family, motherhood, fatherhood, and childhood shall be under the protection of the state.
2. Care and upbringing of children shall be a natural right and responsibility of parents.
3. Adult, able-bodied children must take care of their disabled parents. (Art. 27) - Kazak1. Неке мен отбасы, ана мен әке және бала мемлекеттiң қорғауында болады.
2. Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу - ата-ананың етене құқығы әрi мiндетi.
3. Кәмелетке толған еңбекке қабiлеттi балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға мiндеттi. (27-бап)
Participation in Public Life and Institutions
- English1. The Republic of Kazakhstan shall recognize ideological and political diversity. The formation of political parties in state bodies shall not be permitted.
… (Art. 5) - Kazak1. Қазақстан Республикасында идеологиялық және саяси әр-алуандылық танылады. Мемлекеттiк органдарда партия ұйымдарын құруға жол берiлмейдi.
... (5-бап)
Participation in Public Life and Institutions
- English
1. Citizens of the Republic of Kazakhstan shall have the right to participate in the government of the state’s affairs directly and through their representatives, to address personally as well as to direct individual and collective appeals to public and local self-administrative bodies.
…
4. Citizens of the Republic shall have an equal right to serve in a public office. The requirements for candidates for public offices shall be conditioned only by the character of the duties of the office and shall be established by law. (Art. 33) - Kazak
1. Қазақстан Республикасы азаматтарының тікелей және өз өкілдері арқылы мемлекет ісін басқаруға қатысуға, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарына тікелей өзі жүгінуге, сондай-ақ жеке және ұжымдық өтініштер жолдауға құқығы бар.
…
4. Республика азаматтарының мемлекеттiк қызметке кiруге тең құқығы бар. Мемлекеттiк қызметшi лауазымына кандидатқа қойылатын талаптар лауазымдық мiндеттердiң сипатына ғана байланысты болады және заңмен белгiленедi. (33-бап)
Political Rights and Association
- English1. Citizens of the Republic of Kazakhstan shall have the right to freedom of forming associations. … (Art. 23)
- Kazak1. Қазақстан Республикасы азаматтарының бiрлесу бостандығына құқығы бар. ... (23-бап)
Political Rights and Association
- English1. Citizens of the Republic of Kazakhstan shall have the right to participate in the government of the state’s affairs directly and through their representatives, to address personally as well as to direct individual and collective appeals to public and local self-administrative bodies.
2. Citizens of the Republic shall have the right to elect and be elected into public and local self-administration as well as to participate in an all-nation referendum.
3. The right to elect and be elected, to participate in the all-nation referendum shall not extend to those citizens judged incapable by a court as well as those held in places of confinement upon a court’s sentence.
4. Citizens of the Republic shall have an equal right to serve in public office. The requirements for candidates for public offices shall be conditioned only by the character of the duties of the office and shall be established by law. (Art. 33) - Kazak1. Қазақстан Республикасы азаматтарының тiкелей және өз өкiлдерi арқылы мемлекет iсiн басқаруға қатысуға, мемлекеттiк органдар мен жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарына тiкелей өзi жүгiнуге, сондай-ақ жеке және ұжымдық өтiнiштер жолдауға құқығы бар.
2. Республика азаматтарының мемлекеттiк органдар мен жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарын сайлауға және оларға сайлануға, сондай-ақ республикалық референдумға қатысуға құқығы бар.
3. Сот iс-әрекетке қабiлетсiз деп таныған, сондай-ақ сот үкiмi бойынша бас бостандығынан айыру орындарында отырған азаматтардың сайлауға және сайлануға, республикалық референдумға қатысуға құқығы жоқ.
4. Республика азаматтарының мемлекеттiк қызметке кiруге тең құқығы бар. Мемлекеттiк қызметшi лауазымына кандидатқа қойылатын талаптар лауазымдық мiндеттердiң сипатына ғана байланысты болады және заңмен белгiленедi. (33-бап)
Political Parties
- English1. The Republic of Kazakhstan shall recognize ideological and political diversity. The formation of political parties in state bodies shall not be permitted.
2. Public associations shall be equal before the law. Illegal interference of the state in the affairs of public associations, and public associations in the affairs of the state, imposing the functions of state institutions on public associations shall not be permitted.
3. Formation and functioning of public associations pursuing the goals or actions directed toward a violent change of the constitutional system, violation of the integrity of the Republic, undermining the security of the state, inciting social, racial, national, religious, and tribal enmity, as well as the formation of unauthorized paramilitary units shall be prohibited.
… (Art. 5) - Kazak1. Қазақстан Республикасында идеологиялық және саяси әр-алуандылық танылады. Мемлекеттiк органдарда партия ұйымдарын құруға жол берiлмейдi.
2. Қоғамдық бiрлестiктер заң алдында бiрдей. Қоғамдық бiрлестiктер iсiне мемлекеттiң және мемлекет iсiне қоғамдық бiрлестiктердiң заңсыз араласуына, қоғамдық бiрлестiктерге мемлекеттiк органдардың қызметiн жүктеуге жол берiлмейдi.
3. Мақсаты немесе iс-әрекетi Республиканың конституциялық құрылысын күштеп өзгертуге, оның тұтастығын бұзуға, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiруге, әлеуметтiк, нәсiлдiк, ұлттық, дiни, тектiк-топтық және рулық араздықты қоздыруға бағытталған қоғамдық бiрлестiктер құруға және олардың қызметiне, сондай-ақ заңдарда көзделмеген әскерилендiрiлген құрамалар құруға тыйым салынады.
... (5-бап)
Electoral Bodies
- English...
6. Preparation of issues concerning the application of penalty measures to the deputies, their compliance with the requirements of item 3 of this article, rules of deputy ethics, as well as termination of the deputies' powers and deprivation of their powers and deputy inviolability, shall be imposed by the Central Election Commission of the Republic of Kazakhstan. (Art. 52) - Kazak...
6. Депутаттарға жазалау шараларын қолдануға, олардың осы баптың 3-тармағының талаптарын, депутаттық әдеп ережелерiн сақтауына, сондай-ақ депутаттардың өкiлеттiгiн тоқтатуға және өкiлеттігiнен әрi депутатқа ешкiмнiң тиiспеуi жөнiндегi құқығынан айыруға байланысты мәселелердi әзiрлеу Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясына жүктеледi. (52-бап)
Head of State
- English1. The President of the Republic of Kazakhstan shall be the head of the state, holder of the highest office determining the main guidelines of the domestic and foreign policy of the state and representing Kazakhstan within the country and in international relations.
2. The President of the Republic shall be a symbol and guarantor of the unity of the people and state power, the inviolability of the Constitution, the rights and freedoms of person and citizen.
3. The President of the Republic ensures the coordinated functioning of all branches of government and the responsibility of the authorities to the people. (Art. 40) - Kazak1. Қазақстан Республикасының Президентi - мемлекеттiң басшысы, мемлекеттiң iшкi және сыртқы саясатының негiзгi бағыттарын айқындайтын, ел iшiнде және халықаралық қатынастарда Қазақстанның атынан өкiлдiк ететiн ең жоғары лауазымды тұлға.
2. Республиканың Президенті - халық пен мемлекеттік билік бірлігінің, Конституцияның мызғымастығының, адам және азамат құқықтары мен бостандықтарының нышаны әрі кепілі.
3. Республика Президенті мемлекеттік биліктің барлық тармағының келісіп жұмыс істеуін және өкімет органдарының халық алдындағы жауапкершілігін қамтамасыз етеді. (40-бап)
Head of State
- English
1. The President of the Republic of Kazakhstan shall be elected in accordance with the constitutional law by adult citizens of the Republic based on universal, equal and direct suffrage by secret ballot for a period of seven years.
2. A citizen of the Republic by birth who is at least forty years old, fluent in the state language, has lived in Kazakhstan for the last fifteen years and has a higher education, may be elected President of the Republic of Kazakhstan. The constitutional law may establish additional requirements for candidates for the President of the Republic.
… (Art. 41) - Kazak
1. Қазақстан Республикасының Президентін конституциялық заңға сәйкес жалпыға бірдей, тең және төте сайлау құқығы негізінде Республиканың кәмелетке толған азаматтары жасырын дауыс беру арқылы жеті жыл мерзімге сайлайды.
2. Республика Президентi болып тумысынан Республика азаматы болып табылатын қырық жасқа толған, мемлекеттiк тiлдi еркiн меңгерген әрi Қазақстанда соңғы он бес жыл бойы тұратын және жоғары білімі бар Республика азаматы сайлана алады. Конституциялық заңда Республика Президенттігіне кандидаттарға қосымша талаптар белгіленуі мүмкін.
… (41-бап)
Government
- English
1. The President of the Republic of Kazakhstan shall:
…
3) after consultations with the factions of political parties represented in the Mazhilis of the Parliament, recommends the candidacy of the Prime Minister of the Republic to the Mazhilis for approval; with the consent of the Mazhilis of the Parliament appoints the Prime Minister of the Republic; dismisses the Prime Minister of the Republic; on the recommendation of the Prime Minister determines the structure of the Government; on the recommendation of the Prime Minister, made after consultations with the Mazhilis of the Parliament, appoints members of the Government; independently appoints ministers of foreign affairs, defense, internal affairs;
… (Art. 44) - Kazak
Қазақстан Республикасының Президентi:
...
3) Парламент Мәжілісінде өкілдігі бар саяси партиялар фракцияларымен консультациялардан кейін келісім беру үшін Мәжілістің қарауына Республика Премьер-Министрінің кандидатурасын енгізеді; Парламент Мәжілісінің келісімімен Республиканың Премьер-Министрін қызметке тағайындайды; Республиканың Премьер-Министрін қызметтен босатады; Премьер-Министрдің ұсынуымен Үкіметтің құрылымын айқындайды; Парламент Мәжілісімен консультациялардан кейін Премьер-Министр енгізген ұсынумен Үкімет мүшелерін қызметке тағайындайды; сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер министрлерін қызметке дербес тағайындайды;
... (44-бап)
Government
- English
1. The following shall be the exclusive responsibility of the Mazhilis:
…
2) acceptance of the President's candidate for Prime Minister by a majority vote of the total number of deputies of the Chamber;
… (Art. 56) - Kazak
1. Мәжілістің ерекше қарауына мыналар жатады:
…
2) Палата депутаттарының жалпы санының көпшілік даусымен Республика Президентіне Республика Премьер-Министрін тағайындауға келісім беру;
… (56-бап)
Government
- English1. The Government exercises the executive power of the Republic of Kazakhstan, heads the system of executive bodies and manages their activities.
2. The Government is a collegial body and within its activities is accountable to the President of the Republic and Parliament.
...
4. The competence, organization and activities of the Government are determined by constitutional law. (Art. 64) - Kazak1. Үкімет Қазақстан Республикасының атқарушы билігін жүзеге асырады, атқарушы органдардың жүйесін басқарады және олардың қызметіне басшылық жасайды.
2. Үкімет алқалы орган болып табылады және өзінің қызметінде Республика Президентінің және Парламенттің алдында жауапты.
...
4. Үкіметтің құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызмет тәртібі конституциялық заңмен белгіленеді. (Art. 64)
Government
- English1. The Government is formed by the President of the Republic of Kazakhstan in the manner prescribed by the Constitution.
2. Proposals on the structure and composition of the Government shall be made to the President of the Republic by the Prime Minister of the Republic within ten days of the appointment of the Prime Minister.
… (Art. 65) - Kazak1. Қазақстан Республикасының Президентi Үкiметтi Конституцияда көзделген тәртiппен құрады.
2. Республика Премьер-Министрi тағайындалғаннан кейiнгi он күн мерзiм iшiнде Премьер-Министр Үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентiне ұсыныс енгiзедi.
… (65-бап)
Legislature
- English1. The Parliament of the Republic of Kazakhstan is the highest representative body of the Republic exercising legislative power.
… (Art. 49) - Kazak1. Парламент - Қазақстан Республикасының заң шығару қызметiн жүзеге асыратын Республиканың ең жоғары өкiлдi органы.
… (49-бап)
Legislature
- English
1. The Parliament shall consist of two Chambers: the Senate and the Mazhilis, which act on a permanent basis.
2. In the manner prescribed by the constitutional law, the Senate is formed by the deputies for two persons out of each region, city of republican significance and the capital of the Republic of Kazakhstan. Ten deputies of the Senate are appointed by the President of the Republic, five of them - at the recommendation of the Assembly of the People of Kazakhstan.
3. The Mazhilis consists of ninety-eight deputies elected in the manner prescribed by the constitutional law under a mixed electoral system: according to the system of proportional representation in the territory of a single nationwide constituency, as well as in single-mandate territorial constituencies.
… (Art. 50) - Kazak
1. Мәжілістің тоқсан сегіз депутатын сайлау жалпыға бірдей, тең және төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру арқылы жүзеге асырылады. Мәжілістің тоғыз депутатын Қазақстан халқы Ассамблеясы сайлайды. Мәжіліс депутаттарының кезекті сайлауы Парламенттің жұмыс істеп тұрған сайланымы өкілеттігінің мерзімі аяқталардан кемінде екі ай бұрын өткізіледі.
2. Сенат конституциялық заңда белгіленген тәртіппен әр облыстан, республикалық маңызы бар қаладан және Қазақстан Республикасының астанасынан екі адамнан өкілдік ететін депутаттардан құралады. Сенаттың он депутатын, оның ішінде бесеуін Қазақстан халқы Ассамблеясының ұсынысы бойынша Республика Президенті тағайындайды.
3. Мəжіліс конституциялық заңда белгіленген тəртіппен аралас сайлау жүйесі бойынша: біртұтас жалпыұлттық сайлау округінің аумағы бойынша пропорционалды өкілдік ету жүйесі бойынша, сондай-ақ бірмандаттық аумақтық сайлау округтері бойынша сайланатын тоқсан сегіз депутаттан тұрады.
… (50-бап)
Legislature
- English
1. Election of deputies of the Mazhilis is carried out on the basis of universal, equal and direct suffrage by secret ballot. The next elections of deputies of the Mazhilis are held no later than two months before the end of the term of office of the current convocation of the Parliament.
2. The election of deputies of the Senate shall be carried out on the basis of indirect suffrage by secret ballot. Half of the elected deputies of the Senate shall be re-elected every three years. In this case, their regular elections shall be held no later than two months before the expiry of their term of office.
...
4. A deputy of Parliament may be a person who is a citizen of the Republic of Kazakhstan and who has been a permanent resident for the last ten years on its territory. A deputy of the Senate may be a person who has reached thirty years of age, has a higher education and length of service of not less than five years, and has been a permanent resident for not less than three years on the territory of the respective region, city of republic significance or the capital of the Republic. A deputy of the Mazhilis may be a person who has reached twenty-five years of age.
5. Constitutional Law shall regulate elections of the deputies of the Parliament of the Republic.
… (Art. 51) - Kazak
1. Мəжілістің депутаттарын сайлау жалпыға бірдей, тең жəне төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру арқылы жүзеге асырылады. Мəжіліс депутаттарының кезекті сайлауы Парламенттің жұмыс істеп тұрған сайланымы өкілеттігінің мерзімі аяқталардан кемінде екі ай бұрын өткізіледі.
2. Сенат депутаттары жанама сайлау құқығы негiзiнде жасырын дауыс беру жолымен сайланады. Сайланған Сенат депутаттарының жартысы әрбiр үш жыл сайын қайта сайланып отырады. Бұл орайда олардың кезектi сайлауы бұлардың өкiлеттiк мерзiмi аяқталғанға дейiнгi екi айдан кешiктiрiлмей өткізiледi.
…
4. Қазақстан Республикасының азаматтығында тұратын және оның аумағында соңғы он жылда тұрақты тұрып жатқан адам Парламент депутаты бола алады. Жасы отызға толған, жоғары білімі және кемінде бес жыл жұмыс стажы бар, тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың не Республика астанасының аумағында кемінде үш жыл тұрақты тұрып жатқан адам Сенат депутаты бола алады. Жасы жиырма беске толған адам Мәжіліс депутаты бола алады.
5. Республика Парламенті депутаттарын сайлау конституциялық заңмен реттеледі.
… (51-бап)
Property, Inheritance and Land Tenure
- English
1. The Republic of Kazakhstan shall recognize and protect state and private property equally.
2. Property shall impose obligations, and its use must simultaneously benefit the society. Subjects and objects of ownership, the scope, and limits of the rights of proprietors, and guarantees of their protection shall be determined by law.
3. The land and its subsoil, water, flora and fauna, and other natural resources belong to the people. On behalf of the people, the right to property is exercised by the state. Land may also be in private ownership on the grounds, conditions and within the limits established by law. (Art. 6) - Kazak
1. Қазақстан Республикасында мемлекеттiк меншiк пен жеке меншiк танылады және бiрдей қорғалады.
2. Меншiк мiндет жүктейдi, оны пайдалану сонымен қатар қоғам игiлiгіне де қызмет етуге тиiс. Меншiк субъектiлерi мен объектiлерi, меншiк иелерiнiң өз құқықтарын жүзеге асыру көлемi мен шектерi, оларды қорғау кепiлдiктерi заңмен белгiленедi.
3. Жер жəне оның қойнауы, су көздері, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, басқа да табиғи ресурстар халыққа тиесілі. Халық атынан меншік құқығын мемлекет жүзеге асырады. Жер, сондай-ақ заңда белгіленген негіздерде, шарттар мен шектерде жеке меншікте де болуы мүмкін. (6-бап)
Property, Inheritance and Land Tenure
- English1. Citizens of the Republic of Kazakhstan shall privately own any legally acquired property.
2. The property, including the right of inheritance, shall be guaranteed by law.
… (Art. 26) - Kazak1. Қазақстан Республикасының азаматтары заңды түрде алған қандай да болсын мүлкiн жеке меншiгiнде ұстай алады.
2. Меншiк, оның iшiнде мұрагерлiк құқығына заңмен кепiлдiк берiледi.
… (26-бап)
Property, Inheritance and Land Tenure
- English…
3. Parliament shall have the right to issue laws that regulate the most important public relations and establish fundamental principles and standards relating to:
…
2) the system of ownership and other real property rights;
… (Art. 61) - Kazak…
3. Парламент аса маңызды қоғамдық қатынастарды реттейтiн, мыналарға:
...
2) меншiк режимiне және өзге де мүлiктiк құқықтарға;
...(61-бап)
Protection from Violence
- English...
3. Formation and functioning of public associations pursuing the goals or actions directed toward a violent change of the constitutional system, violation of the integrity of the Republic, undermining the security of the state, inciting social, racial, national, religious, and tribal enmity, as well as the formation of unauthorized paramilitary units shall be prohibited.
… (Art. 5) - Kazak...
3. Мақсаты немесе iс-әрекетi Республиканың конституциялық құрылысын күштеп өзгертуге, оның тұтастығын бұзуға, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiруге, әлеуметтiк, нәсiлдiк, ұлттық, дiни, тектiк-топтық және рулық араздықты қоздыруға бағытталған қоғамдық бiрлестiктер құруға және олардың қызметiне, сондай-ақ заңдарда көзделмеген әскерилендiрiлген құрамалар құруға тыйым салынады.
… (5-бап)
Protection from Violence
- English1. Human dignity shall be inviolable.
2. No one should be subjected to torture, violence, abusive or other treatment and punishment degrading human dignity. (Art. 17) - Kazak1. Адамның қадiр-қасиетiне қол сұғылмайды.
2. Ешкiмдi азаптауға, оған зорлық-зомбылық жасауға, басқадай қатыгездiк немесе адамдық қадiр-қасиетiн қорлайтындай жәбiр көрсетуге не жазалауға болмайды. (17-бап)
Protection from Violence
- English...
3. Propaganda or agitation for the forcible change of the constitutional system, violation of the integrity of the Republic, undermining of state security, and advocating war, social, racial, national, religious, and clannish superiority as well as the cult of cruelty and violence, shall not be allowed. (Art. 20) - Kazak...
3. Республиканың конституциялық құрылысын күштеп өзгертудi, оның тұтастығын бұзуды, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiрудi, соғысты, әлеуметтiк, нәсiлдiк, ұлттық, дiни, тектiк-топтық және рулық астамшылықты, сондай-ақ қатыгездiк пен зорлық-зомбылыққа бас ұруды насихаттауға немесе үгiттеуге жол берiлмейдi. (20-бап)
Protection from Violence
- English
1. … Forced labor is allowed only on the basis of a judicial act on the conviction of a criminal or administrative offense or in a state of emergency or martial law.
… (Art. 24) - Kazak
1. ... Еріксіз еңбекке қылмыстық немесе əкімшілік құқық бұзушылық жасауға кінəлі деп тану туралы сот актісінің негізінде не төтенше жағдайда немесе соғыс жағдайында ғана жол беріледі.
... (24-бап)
Protection from Violence
- English…
2. Any acts capable of violating inter-ethnic and inter-religious harmony shall be recognized as unconstitutional.
… (Art. 39) - Kazak…
2. Ұлтаралық және конфессияаралық татулықты бұзатын кез келген әрекет конституциялық емес деп танылады.
… (39-бап)
Public Institutions and Services
- English1. Marriage and family, motherhood, fatherhood and childhood shall be under the protection of the state.
… (Art. 27) - Kazak1. Неке мен отбасы, ана мен әке және бала мемлекеттiң қорғауында болады.
… (27-бап)
Public Institutions and Services
- English1. A citizen of the Republic of Kazakhstan shall be guaranteed a minimum wage and pension, and guaranteed social security in old age, in case of disease, disability or loss of the main income-provider and other legal grounds.
… (Art. 28) - Kazak1. Қазақстан Республикасының азаматы жасына келген, науқастанған, мүгедек болған, асыраушысынан айырылған жағдайда және өзге де заңды негiздерде оған ең төменгi жалақы мен зейнетақының мөлшерiнде әлеуметтiк қамсыздандырылуына кепiлдiк берiледi.
… (28-бап)
Status of the Constitution
- English
1. The current law in the Republic of Kazakhstan is the norms of the Constitution, laws corresponding to it, other regulatory legal acts, international treaty and other obligations of the Republic, as well as regulatory resolutions of the Constitutional Court and the Supreme Court of the Republic.
2. The Constitution shall have the highest juridical force and direct effect on the entire territory of the Republic.
… (Art. 4) - Kazak
1. Қазақстан Республикасында қолданылатын құқық Конституцияның, соған сәйкес заңдардың, өзге де нормативтiк құқықтық актiлердiң, халықаралық шарттары мен Республиканың басқа да мiндеттемелерiнiң, сондай-ақ Республика Конституциялық Кеңесiнiң және Жоғарғы Соты нормативтiк қаулыларының нормалары болып табылады.
2. Конституцияның ең жоғары заңды күшi бар және Республиканың бүкiл аумағында ол тiкелей қолданылады.
… (4-бап)
Status of the Constitution
- English1. Everyone must observe the Constitution, legislation of the Republic of Kazakhstan and respect the rights, freedoms, honor and dignity of other persons.
… (Art. 34) - Kazak1. Әркiм Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен қадiр-қасиетiн құрметтеуге мiндеттi.
… (34-бап)
Status of the Constitution
- English
1. Laws and international treaties recognized as non-compliant with the Constitution of the Republic of Kazakhstan may not be signed or, accordingly, ratified and enforced.
2. Laws and other legal acts, their separate provisions, recognized as unconstitutional, including those infringing on the rights and freedoms of a human and a citizen enshrined in the Constitution shall be cancelled and shall not be subject to application from the date the decision is taken by the Constitutional Court or from the date established by it.
… (Art. 74) - Kazak
1. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес емес деп танылған заңдар мен халықаралық шарттарға қол қойылмайды не, тиiсiнше, бекiтiлмейдi және күшiне енгiзiлмейдi.
2. Конституциялық Сот шешім қабылдаған күннен немесе ол белгілеген күннен бастап конституциялық емес деп танылған, оның ішінде адамның және азаматтың Конституцияда баянды етілген құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіреді деп танылған заңдар мен өзге де құқықтық актілердің, олардың жекелеген ережелерінің күші жойылады және қолданылуға жатпайды.
… (74-бап)
Status of International Law
- English
1. The current law in the Republic of Kazakhstan is the norms of the Constitution, laws corresponding to it, other regulatory legal acts, international treaty and other obligations of the Republic, as well as regulatory resolutions of the Constitutional Court and the Supreme Court of the Republic.
...
3. International agreements ratified by the Republic have primacy over its laws. The legislation of the Republic determines the procedure and conditions of operation of international agreements in the territory of the Republic of Kazakhstan to which Kazakhstan is a party.
4. All laws and international agreements, where the Republic is a party, shall be published. Official publication of regulatory and legal acts, dealing with the rights, freedoms, and responsibilities of citizens shall be the necessary condition for their application. (Art. 4) - Kazak
1. Қазақстан Республикасында қолданылатын құқық Конституцияның, соған сәйкес заңдардың, өзге де нормативтiк құқықтық актiлердiң, халықаралық шарттары мен Республиканың басқа да мiндеттемелерiнiң, сондай-ақ Республика Конституциялық Кеңесiнiң және Жоғарғы Соты нормативтiк қаулыларының нормалары болып табылады.
...
3. Республика бекiткен халықаралық шарттардың республика заңдарынан басымдығы болады. Қазақстан қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың Қазақстан Республикасының аумағында қолданылу тәртібі мен талаптары Республиканың заңнамасында айқындалады.
4. Барлық заңдар, Республика қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттар жарияланады. Азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен мiндеттерiне қатысты нормативтiк құқықтық актiлердi ресми түрде жариялау оларды қолданудың мiндеттi шарты болып табылады.(4-бап)
Status of International Law
- EnglishThe Republic of Kazakhstan shall respect principles and norms of international law, … (Art. 8)
- KazakҚазақстан Республикасы халықаралық құқықтың принциптері мен нормаларын құрметтейді, … (8-бап)
Status of International Law
- English
1. The Constitutional Court on the appeal of the President of the Republic of Kazakhstan, the Chairman of the Senate, the Chairman of the Majilis, at least one fifth of the total number of deputies of the Parliament, the Prime Minister shall:
...
3) consider international treaties of the Republic for their compliance with Constitution before ratification;
... (Art. 72) - Kazak
1. Конституциялық Кеңес Қазақстан Республикасы Президентiнiң, Сенат Төрағасының, Мәжiлiс Төрағасының, Парламент депутаттары жалпы санының кемiнде бестен бiр бөлiгiнiң, Премьер-Министрдiң өтiнiшi бойынша:
…
3) Республиканың халықаралық шарттарын бекiткенге дейiн олардың Конституцияға сәйкестiгiн қарайды;
… (72-бап)
Status of International Law
- English1. Laws and international treaties recognized as non-compliant with the Constitution of the Republic of Kazakhstan may not be signed or, accordingly, ratified and enforced.
… (Art. 74) - Kazak1. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес емес деп танылған заңдар мен халықаралық шарттарға қол қойылмайды не, тиiсiнше, бекiтiлмейдi және күшiне енгiзiлмейдi.
… (74-бап)
Status of International Law
- English1. Judicial authority shall be exercised on behalf of the Republic of Kazakhstan and, by its purpose, has the protection of the rights, freedoms and legitimate interests of citizens and organizations and the enforcement of the Constitution, laws, other normative legal acts and international treaties of the Republic.
2. The judicial power extends to all cases and disputes arising on the basis of the Constitution, laws, other regulatory legal acts and international treaties of the Republic.
… (Art. 76) - Kazak1. Сот билiгi Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асырылады және өзiне азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн қорғауды, Республиканың Конституциясының, заңдарының, өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнiң, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз етудi мақсат етiп қояды.
2. Сот билiгi Республика Конституциясының, заңдарының, өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнiң, халықаралық шарттарының негiзiнде туындайтын барлық iстер мен дауларға қолданылады.
… (76-бап)
Religious Law
- English1. The Republic of Kazakhstan proclaims itself as a democratic, secular, legal and social state whose highest values are a person, his life, rights, and freedoms.
… (Art. 1) - Kazak1. Қазақстан Республикасы өзiн демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтiк мемлекет ретiнде орнықтырады, оның ең қымбат қазынасы - адам және адамның өмiрi, құқықтары мен бостандықтары.
… (1-бап)
1
Constitution of the Republic of Kazakhstan 1995, as amended to 2022 (English). According to Art. 7.1: “The state language of the Republic of Kazakhstan shall be the Kazak language."