- EnglishThe State … shall ensure the fundamental equality before the law of women and men. (Art. II, Sec. 14)
- Filipino… ang Estado … dapat seguruhin ang saligang pagkakapantay-pantay ng kababaihan at kalalakihan. (Art. II, Seksyon. 14)
- EnglishThe following are citizens of the Philippines:
(1) Those who are citizens of the Philippines at the time of the adoption of this Constitution;
(2) Those whose fathers or mothers are citizens of the Philippines;
(3) Those born before January 17, 1973, of Filipino mothers, who elect Philippine citizenship upon reaching the age of majority; and
(4) Those who are naturalized in accordance with law. (Art. IV, Sec. 1) - FilipinoAng sumusunod ay mga mamamayan ng Pilipinas:(1) Yaong mga mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagkakapatibay ng Konstitusyong ito;
(2) Yaong ang mga ama o mga ina ay mga mamamayan ng Pilipinas;(3) Yaong mga isinilang bago sumapit ang Enero 17, 1973 na ang mga ina ay Pilipino, na pumili ng pagkamamamayang Pilipino pagsapit sa karampatang gulang; at
(4) Yaong mga naging mamamayan ayon sa batas. (Art. IV, Seksyon 1)
- EnglishNatural-born citizens are those who are citizens of the Philippines from birth without having to perform any act to acquire or perfect their Philippine citizenship. Those who elect Philippine citizenship in accordance with paragraph (3), Section 1 hereof shall be deemed natural-born citizens. (Art. IV, Sec. 2)
- FilipinoAng katutubong inianak na mga mamamayan ay yaong mga mamamayan ng Pilipinas mula pa sa pagsilang na wala nang kinakailangang gampanang ano hakbangin upang matamo o malubos ang kanilang pagkamamamayang Pilipino. Yaong mga nagpasya na maging mamamayang Pilipino ayon sa Seksyon 1, Talataan 3 nito ay dapat ituring na katutubong inianak na mga mamamayan. (Art. IV, Seksyon 2)
- EnglishPhilippine citizenship may be lost or reacquired in the manner provided by law. (Art. IV, Sec. 3)
- FilipinoAng pagkamamamayang Pilipino ay maaaring mawala o muling matamo sa paraang itinatadhana ng batas. (Art. IV, Seksyon 3)
- EnglishCitizens of the Philippines who marry aliens shall retain their citizenship, unless by their act or omission, they are deemed, under the law, to have renounced it. (Art. IV, Sect. 4)
- FilipinoMananatiling angkin ang kanilang pagkamamamayan ng mga mamamayan ng Pilipinas na mag-asawa ng mga dayuhan, matangi kung sa kanilang kagagawan o pagkukulang, sila ay ituturing, sa ilalim ng batas, nagtakwil nito. (Art. IV, Seksyon 4)
- English
The Supreme Court shall have the following powers:
...
(2) Review, revise, reverse, modify, or affirm on appeal or certiorari, as the law or the Rules of Court may provide, final judgments and orders of lower courts in:
(a) All cases in which the constitutionality or validity of any treaty, international or executive agreement, law, presidential decree, proclamation, order, instruction, ordinance, or regulation is in question.
...
(5) Promulgate rules concerning the protection and enforcement of constitutional rights, pleading, practice, and procedure in all courts, the admission to the practice of law, the Integrated Bar, and legal assistance to the underprivileged. Such rules shall provide a simplified and inexpensive procedure for the speedy disposition of cases, shall be uniform for all courts of the same grade, and shall not diminish, increase, or modify substantive rights. Rules of procedure of special courts and quasi-judicial bodies shall remain effective unless disapproved by the Supreme Court.
… (Art. VIII, Sec. 5) - Filipino
Dapat magtaglay ang Kataastaasang Hukuman ng sumusunod na mga kapangyarihan:
...
(2) Rebyuhin, rebisahin, baligtarin, baguhin, o patibayan sa paghahabol o certiorari, ayon sa mga maaaring itadhana ng batas o ng mga alituntunin ng hukuman, ang mga pangwakas na pagpapasya at mga kautusan ng mga nakabababang hukuman sa:
(a) Lahat ng mga usapin na ang konstitusyonaliti o baliditi ng ano mang kasunduang-bansa, kasunduang internasyonal o tagapagpaganap, batas, dekri ng pangulo, ordinansa, kautusang tagapagpaganap, proklamasyon, o regulasyon ay pinagtatalunan.
...
(5) Maglagda ng mga alituntunin tungkol sa pangangalaga at pagpapatupad ng mga karapatang konstitusyonal, pleading, practice, at pamamaraan sa lahat ng mga hukuman, pagtanggap sa practice bilang abugado, integrated bar, at tulong na pambatas sa mga kapuspalad. Ang gayong mga alituntunin ay dapat magtakda ng payak at di magastos na pamamaraan para sa mabilis na pagpapasyal sa mga usapin, maging magkakatulad sa lahat ng hukuman na magkakaantas, at hindi magbabawas, magdaragdag, o magbabago ng mga karapatang makabuluhan. Ang mga alituntunin ng pamamaraan ng mga tanging hukuman at mga kalupunan na mala-panghukuman ay dapat manatiling maybisa hangga't hindi pinawawalang-saysay ng Kataastaasang Hukuman.
... (Art. VIII, Seksyon 5)
- EnglishThe State shall give priority to education, ... (Art. II, Sec. 17)
- FilipinoDapat mag-ukol ng prayoriti ang Estado sa edukasyon, … (Art. II, Seksyon 17)
- English
Within its territorial jurisdiction and subject to the provisions of this Constitution and national laws, the organic act of autonomous regions shall provide for legislative powers over:
…
(7) Educational policies;
… (Art. X, Sec. 20) - Filipino
Ang batayang batas ng mga rehiyong awtonomus, sa loob ng hurisdiksyong teritoryal nito at sa ilalim ng mga tadhana ng Konstitusyong ito at ng mga batas pambansa, ay dapat magtadhana ng mga kapangyarihang tagapagbatas sa:
…
(7) Mga patakarang pang-edukasyon;
… (Art. X, Seksyon 20)
- EnglishThe State shall protect and promote the right of all citizens to quality education at all levels, and shall take appropriate steps to make such education accessible to all. (Art. XIV, Sec. 1)
- FilipinoDapat pangalagaan at itaguyod ng Estado ang karapatan ng lahat ng mga mamamayan sa mahusay na edukasyon sa lahat ng antas at dapat magsagawa ng angkop na mga hakbang upang matamo ng lahat ng gayong edukasyon. (Art. XIV, Seksyon 1)
- EnglishThe State shall:
(1) Establish, maintain, and support a complete, adequate, and integrated system of education relevant to the needs of the people and society;
(2) Establish and maintain a system of free public education in the elementary and high school levels. Without limiting the natural right of parents to rear their children, elementary education is compulsory for all children of school age;
(3) Establish and maintain a system of scholarship grants, student loan programs, subsidies, and other incentives which shall be available to deserving students in both public and private schools, especially to the underprivileged;(4) Encourage non-formal, informal, and indigenous learning systems, as well as self-learning, independent, and out-of-school study programs particularly those that respond to community needs; and
(5) Provide adult citizens, the disabled, and out-of-school youth with training in civics, vocational efficiency, and other skills. (Art. XIV, Sec. 2) - FilipinoAng Estado ay dapat:
(1) Magtatag, magpanatili, at magtustos ng isang kumpleto, sapat at pinag-isang sistema ng edukasyong naaangkop sa mga pangagailangan ng sambayanan at lipunan;
(2) Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng libreng pambayang edukasyon sa elementarya at hayskul. Hindi bilang pagtatakda sa likas na karapatan ng mga magulang sa pagaaruga ng kanilang mga anak, ang edukasyong elementarya ay sapilitan sa lahat ng mga batang nasa edad ng pag-aaral.
(3) Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng mga kaloob ng iskolarsip, mga programang pautang sa estudyante, mga tulong na salapi, at iba pang mga insentibo na dapat ibigay sa karapat-dapat na mga estudyante sa mga paaaralang publiko at pribado, lalo na sa mga kulang-palad;
(4) Pasiglahin ang di-pormal, impormal, at katutubong mga sistema ng pagkatuto, at gayon din ang mga programang pagkatuto sa sarili, sarilinang pag-aaral at pag-aaral sa labas ng paaralan lalo na yaong tumutugon sa mga pangangailangan ng pamayanan; at
(5) Mag-ukol sa mga mamamayang may sapat na gulang, may kapansanan, at kabataang nasa labas ng paaralan ng pagsasanay sa sibika, kahusayang bokasyonal, at iba pang mga kasanayan. (Art. XIV, Seksyon 2)
- English
(1) All educational institutions shall include the study of the Constitution as part of the curricula.
(2) They shall inculcate … respect for human rights, … teach the rights and duties of citizenship,
… (Art. XIV, Sec. 3) - Filipino
(1) Dapat maging bahagi ng kurikula ang pag-aaral ng Konstitusyon sa lahat ng mga institusyong pang-edukasyon.(2) Dapat nilang ikintal ang, ... paggalang sa mga karapatang pantao, ... ituro ang mga karapatan at mga tungkulin ng pagkamamamayan,
… (Art. XIV, Seksyon 3)
- EnglishThe first Congress shall give priority to the determination of the period for the full implementation of free public secondary education. (Art. XVIII, Sec. 20)
- FilipinoDapat pag-ukulan ng prayoriti ng unang Kongreso ang pagtatakda ng panahon para sa lubos na pagpapatupad ng libreng pambayan na edukasyong sekundarya. (Art. XVIII, Seksyon 20)
- EnglishThe State affirms labor as a primary social economic force. It shall protect the rights of workers and promote their welfare. (Art. II, Sec. 18)
- FilipinoNaninindigan ang Estado na ang paggawa ay siyang pangunahing pwersang pangkabuhayan ng lipunan. Dapat nitong pangalagaan ang mga karapatan ng mga manggagawa at itaguyod ang kanilang kagalingan. (Art. II, Seksyon 18)
- EnglishThe State shall afford full protection to labor, local and overseas, organized and unorganized, and promote full employment and equality of employment opportunities for all.
…
They shall be entitled to security of tenure, humane conditions of work, and a living wage. They shall also participate in policy and decision-making processes affecting their rights and benefits as may be provided by law.
…
The State shall regulate the relations between workers and employers, recognizing the right of labor to its just share in the fruits of production and the right of enterprises to reasonable returns on investments, and to expansion and growth. (Art. XIII, Sec. 3) - FilipinoDapat magkaloob ang Estado ng lubos na proteksyon sa paggawa, sa lokal at sa ibayong dagat, organisado at di organisado, at dapat itaguyod ang puspusang employment at pantay na mga pagkakataon sa employment para sa lahat.
…
Dapat na may karapatan sila sa katatagan sa trabaho, sa makataong mga kalagayan sa trabaho, at sa sahod na sapat ikabuhay. Dapat din silang lumahok sa mga proseso ng pagbabalangkas ng patakaran at desisyon na may kinalaman sa kanilang mga karapatan at benepisyo ayon sa maaaring itadhana ng batas.
…
Dapat regulahin ng Estado ang ugnayan ng mga manggagawa at mga employer, dahil sa pagkilala sa karapatan ng paggawa sa karampatang kaparte nito sa mga bunga ng produksyon at sa karapatan ng mga negosyo sa makatwirang tubo sa mga pamumuhunan, at sa paglawak at paglago. (Art. XIII, Seksyon 3)
- EnglishThe State shall protect working women by providing safe and healthful working conditions, taking into account their maternal functions, and such facilities and opportunities that will enhance their welfare and enable them to realize their full potential in the service of the nation. (Art. XIII, Sec. 14)
- FilipinoDapat pangalagaan ng Estado ang mga kababaihang nagtatrabaho sa pamamagitan ng ligtas at nakapagpapalusog na mga kalagayan sa pagtatrabaho, na nagsasaalang-alang ng kanilang mga gawain bilang ina, at ng mga kaluwagan at mga pagkakataon na nagpapatingkad sa kanilang ikagagaling at ikagiginhawa upang matamo ang kanilang ganap na potensyal sa paglilingkod sa bansa. (Art. XIII, Seksyon 14)
- EnglishWe, the sovereign Filipino people, imploring the aid of Almighty God, in order to build a just and humane society and establish a Government that shall embody our ideals and aspirations, promote the common good, conserve and develop our patrimony, and secure to ourselves and our posterity the blessings of independence and democracy under the rule of law and a regime of truth, justice, freedom, love, equality, and peace, do ordain and promulgate this Constitution. (Preamble)
- FilipinoKami, ang nakapangyayaring sambayanang Pilipino, na humihingi ng tulong sa Makapangyarihang Diyos, upang bumuo ng isang makatarungan at makataong lipunan at magtatag ng isang Pamahalaan nakakatawan sa aming mga mithiin at mga lunggatiin, magtataguyod ng kabutihan ng bawat isa, mangangalaga at magpapaunlad ng aming kamanahan, at titiyak para sa aming sarili at angkanang susunod ng mga biyaya ng kalayaan at demokrasya sa ilalim ng pananaig ng batas at ng pamamahalang puspos ng katotohanan, katarungan, kalayaan, pag-ibig, pagkakapantay-pantay at kapayapaan, ay naglalagda at naghahayag ng Konstitusyong ito. (Panimula)
- EnglishThe State recognizes the role of women in nation-building, and shall ensure the fundamental equality before the law of women and men. (Art. II, Sec. 14)
- FilipinoKinikilala ang Estado ang tungkulin ng kababaihan sa pagbuo ng bansa at dapat seguruhin ang saligang pagkakapantay-pantay ng kababaihan at kalalakihan. (Art. II, Seksyon 14)
- EnglishNo person shall be deprived of life, liberty, or property without due process of law, nor shall any person be denied the equal protection of the laws. (Art. III, Sec. 1)
- FilipinoHindi dapat alisan ng buhay, kalayaan, or ariarian ang sino mang tao nang hindi sa kaparaanan ng batas, ni pagkaitan ang sino mang tao ng pantay na pangangalaga ng batas. (Art. III, Seksyon 1)
- EnglishThe State values the dignity of every human person and guarantees full respect for human rights. (Art. II, Sec. 11)
- FilipinoPinahahalagahan ng Estado ang karangalan ng bawat tao at ginagarantyahan ang lubos na paggalang sa mga karapatang pantao. (Art. II, Seksyon 11)
- EnglishThe judicial power shall be vested in one Supreme Court and in such lower courts as may be established by law.
Judicial power includes the duty of the courts of justice to settle actual controversies involving rights which are legally demandable and enforceable, and to determine whether or not there has been a grave abuse of discretion amounting to lack or excess of jurisdiction on the part of any branch or instrumentality of the Government. (Art. VIII, Sec. 1) - FilipinoDapat masalalay ang kapangyarihang panghukuman sa isang Kataastaasang Hukuman at sa mga nakabababang hukuman na maaaring itatag ng batas.
Saklaw ng kapangyarihang panghukuman ang tungkulin ng mga hukuman ng katarungan na ayusin ang nangyayaring mga sigalot na kinasasangkutan ng mga karapatang nararapat hingin at ipatupad nang naaayon sa batas at pasyahan kung mayroon o walang naganap na lubhang pagsasamantala sa diskresyon na humantong sa kawalan o kalabisan sa hurisdiksyon sa panig ng alin mang sangay o instrumentalidad ng pamahalaan. (Art. VIII, Seksyon 1)
- English(1) There is hereby created an independent office called the Commission on Human Rights.
… (Art. XIII, Sec. 17) - Filipino(1) Nililikha sa pamamagitan nito ang isang malayang tanggapan na tatawaging Komisyon sa mga Karapatang Pantao.
… (Art. XIII, Seksyon 17)
- EnglishThe Commission on Human Rights shall have the following powers and functions:
(1) Investigate, on its own or on complaint by any party, all forms of human rights violations involving civil and political rights;
(2) Adopt its operational guidelines and rules of procedure, and cite for contempt for violations thereof in accordance with the Rules of Court;
(3) Provide appropriate legal measures for the protection of human rights of all persons within the Philippines, as well as Filipinos residing abroad, and provide for preventive measures and legal aid services to the underprivileged whose human rights have been violated or need protection;
(4) Exercise visitorial powers over jails, prisons, or detention facilities;
(5) Establish a continuing program of research, education, and information to enhance respect for the primacy of human rights;
(6) Recommend to the Congress effective measures to promote human rights and to provide for compensation to victims of violations of human rights, or their families;
(7) Monitor the Philippine Government’s compliance with international treaty obligations on human rights;
(8) Grant immunity from prosecution to any person whose testimony or whose possession of documents or other evidence is necessary or convenient to determine the truth in any investigation conducted by it or under its authority;
(9) Request the assistance of any department, bureau, office, or agency in the performance of its functions;
(10) Appoint its officers and employees in accordance with law; and
(11) Perform such other duties and functions as may be provided by law. (Art. XIII, Sec. 18) - FilipinoDapat magkaroon ang Komisyon sa mga Karapatang Pantao ng mga sumusunod na mga kapangyarihan at mga gawain:
(1) Magsiyasat, sa kusa nito o sa sumbong ng alin mang panig, ng lahat ng uri ng mga paglabag sa mga karapatang pantao na kinapapalooban ng mga karapatang sibil at pulitikal;
(2) Maglagda ng mga panuntunan sa pamalakad, at mga tuntunin ng pamamaraan nito, at magharap ng sakdal na paglapastangan ukol sa mga paglabag dito nang naaalinsunod sa mga Tuntunin ng Hukuman;
(3) Magtakda ng angkop na mga hakbangin na naaayon sa batas para sa pangangalaga ng mga karapatang pantao ng lahat ng mga tao sa Pilipinas, at gayon din ng mga Pilipinong naninirahan sa ibang bansa, at magtakda ng mga panagkang hakbangin, at mga paglilingkod na tulong legal sa mga kulangpalad na ang mga karapatang pantao ay nilabag o nangangailangan ng proteksyon;
(4) Tumupad ng mga kapangyarihan sa pagdalaw sa mga piitan, mga bilangguan, o mga pasilidad sa detensyon;
(5) Magtatag ng patuluyang programa sa pananaliksik, edukasyon at impormasyon upang mapatingkad ang paggalang sa pagkapangunahin ng mga karapatang pantao;
(6) Magrekomenda sa Kongreso ng mabisang mga hakbangin upang maitaguyod ang mga karapatang pantao at maglaan para sa mga bayad-pinsala sa mga biktima, o sa kanilang mga pamilya, ng mga paglabag sa mga karapatang pantao;
(7) Subaybayan ang pagtalima ng Pamahalaan ng Pilipinas sa mga pananagutan sa pandaigdig na kasunduang-bansa hinggil sa mga karapatang pantao;
(8) Magkaloob ng immunity sa pag-uusig sa sino mang tao na ang testimonyo o ang pag-iingat ng mga dokumento o iba pang ebidensya ay kinakailangan o makaluluwag sa pagtiyak ng katotohanan sa alin mang pagsisiyasat sa isinagawa nito o sa ilalim ng awtoridad nito;
(9) Hilingin ang tulong ng alin mang kagawaran, kawanihan, tanggapan o sangay sa pagtupad ng mga gawain nito;
(10) Humirang ng mga pinuno at kawani nito nang naaayon sa batas; at
(11) Tumupad ng iba pang mga tungkulin at mga gawain na maaaring itakda ng batas. (Art. XIII, Seksyon 18)
- EnglishThe Congress may provide for other cases of violations of human rights that should fall within the authority of the Commission, taking into account its recommendations. (Art. XIII, Sec. 19)
- FilipinoMaaaring magtadhana ang Kongreso para sa iba pang mga kaso ng paglabag sa mga karapatang pantao na dapat masaklaw ng awtoridad ng Komisyon, na nagsasaalang-alang sa mga rekomendasyon nito. (Art. XIII, Seksyon 19)
- EnglishThe State recognizes and promotes the rights of indigenous cultural communities within the framework of national unity and development. (Art. II, Sec. 22)
- FilipinoKinikilala at itinataguyod ng Estado ang mga karapatan ng mga katutubong pamayanang kultural sa loob ng balangkas ng pambansang pagkakaisa at pag-unlad. (Art. II, Seksyon 22)
- English(1) The House of Representatives shall be composed of not more than two hundred and fifty members, unless otherwise fixed by law, who shall be elected from legislative districts apportioned among the provinces, cities, and the Metropolitan Manila area in accordance with the number of their respective inhabitants, and on the basis of a uniform and progressive ratio, and those who, as provided by law, shall be elected through a party-list system of registered national, regional, and sectoral parties or organizations.
(2) The party-list representatives shall constitute twenty per centum of the total number of representatives including those under the party list. For three consecutive terms after the ratification of this Constitution, one-half of the seats allocated to party-list representatives shall be filled, as provided by law, by selection or election from the labor, peasant, urban poor, indigenous cultural communities, women, youth, and such other sectors as may be provided by law, except the religious sector.
... (Art. VI, Sec. 5) - Filipino(1) Ang Kapulungan ng mga Kinatawan ay dapat buuin ng hindi hihigit sa dalawang daan at limampung kagawad matangi kung magtakda ang batas ng naiiba, na dapat ihalal mula sa mga purok pangkapulungan na pinaghati-hati sa mga lalawigan, mga lungsod at Metropolitan Manila Area ayon sa rami ng kinauukulang mga naninirahan, at batay sa magkakatulad at paunlad na pagdami at yaong ayon sa itinatadhana ng batas ay dapat ihalal sa pamamagitan ng sistemang party-list ng rehistradong mga partido o organisasyong pambansa, panrehiyon, at pansektor.
(2) Ang kinatawang party-list ay dapat na binubuo ng dalawampung porsyento ng lahat ng mga kagawad ng Kapulungan ng mga Kinatawan. Sa loob ng tatlong magkakasunod na taning ng panunungkulan pagkaraang maratipikahan ang Konstitusyong ito, ang kalahati sa mga pwestong nakalaan sa mga kinatawang party-list ay dapat punan, ayon sa itinatadhana ng batas, sa pamamagitan ng pagpili o paghahalal mula sa sektor ng mga manggagawa, magsasaka, mahirap na taga-lungsod, mga katutubong pamayanang pangkalinangan, mga kababaihan, kabataan at sa iba pang mga sektor na maaaring itadhana ng batas, maliban sa sektor na panrelihiyon.
... (Art. VI, Seksyon 5)
- EnglishThe State, subject to the provisions of this Constitution and national development policies and programs, shall protect the rights of indigenous cultural communities to their ancestral lands to ensure their economic, social, and cultural well-being.
The Congress may provide for the applicability of customary laws governing property rights or relations in determining the ownership and extent of ancestral domain. (Art. XII, Sec. 5) - FilipinoDapat pangalagaan ng Estado, batay sa mga tadhana ng Konstitusyong ito at sa mga patakaran at mga programa sa pagpapaunlad ng bansa, ang mga karapatan ng mga katutubong pamayanang kultural sa kanilang minanang lupain upang matiyak ang kanilang kagalingang ekonomiko, panlipunan at pangkultura.
Maaaring magtakda ang Kongreso para sa pagpapairal ng mga nakaugaliang batas hinggil sa mga karapatan o mga ugnayan sa ariarian sa pagtiyak sa pagmamay-ari ng minanang lupain. (Art. XII, Seksyon 5)
- English
The State shall apply the principles of agrarian reform or stewardship, whenever applicable in accordance with law, in the disposition or utilization of other natural resources, including lands of the public domain under lease or concession suitable to agriculture, subject to prior rights, homestead rights of small settlers, and the rights of indigenous communities to their ancestral lands.
… (Art. XIII, Sec. 6) - Filipino
Dapat ipatupad ng Estado ang mga simulain ng repormang pansakahan o stewardship kailanma't mapapairal nang naaalinsunod sa batas sa pamamahagi o paggamit ng iba pang mga likas na kayamanan, kasama ang mga lupaing pambayan na angkop sa pagsasaka sa ilalim ng pamumwisan o konsesyon, batay sa mga karapatang nauuna, mga karapatan sa homested ng maliliit na nananahanan, at mga karapatan ng katutubong mga pamayanan sa kanilang minanang mga lupain.
… (Art. XIII, Seksyon 6)
- EnglishThe State shall:
…
(4) Encourage non-formal, informal, and indigenous learning systems, as well as self-learning, independent, and out-of-school study programs particularly those that respond to community needs;
… (Art. XIV, Sec. 2) - FilipinoAng Estado ay dapat:
…
(4) Pasiglahin ang di-pormal, impormal at katutubong mga sistema ng pagkatuto, at gayon din ang mga programang pagkatuto sa sarili, sarilinang pag-aaral at pag-aaral sa labas ng paaralan lalo na yaong tumutugon sa mga pangangailangan ng pamayanan;
… (Art. XIV, Seksyon 2)
- English
… The State … shall support indigenous, appropriate, and self-reliant scientific and technological capabilities, and their application to the country’s productive systems and national life. (Art. XIV, Sec. 10)
- Filipino
… ang Estado ... Dapat suportahan nito ang mga kakayahang siyentipiko at teknolohikal na katutubo, angkop at umaasa sa sariling kakayahan at ang kanilang kabagayan sa mga sistemang pamproduksyon at pambansang kapamuhayang pambansa. (Art. XIV, Seksyon 10)
- EnglishThe State shall recognize, respect, and protect the rights of indigenous cultural communities to preserve and develop their cultures, traditions, and institutions. It shall consider these rights in the formulation of national plans and policies. (Art. XIV, Sec. 17)
- FilipinoDapat kilalanin, igalang, at pangalagaan ng Estado ang mga karapatan ng mga katutubong pamayanang kultural sa pagpapanatili at pagpapayaman ng kanilang kultura, mga tradisyon, at mga institusyon. Dapat isaalang-alang nito ang mga karapatang ito sa pagbabalangkas ng mga pambansang plano at mga patakaran. (Art. XIV, Seksyon 17)
- EnglishThe Congress may create a consultative body to advise the President on policies affecting indigenous cultural communities, the majority of the members of which shall come from such communities. (Art. XVI, Sec. 12)
- FilipinoAng Kongreso ay maaaring magtatag ng isang kalupunang magpapayo sa Pangulo tungkol sa mga patakarang may kinalaman sa mga katutubong pamayanang kultural, na mula sa naturang mga pamayanan ang nakakarami sa kanila. (Art. XVI, Seksyon 12)
- English
The President shall be the Commander-in-Chief of all armed forces of the Philippines and whenever it becomes necessary, he may call out such armed forces to prevent or suppress lawless violence, invasion or rebellion. In case of invasion or rebellion, when the public safety requires it, he may, for a period not exceeding sixty days, suspend the privilege of the writ of habeas corpus or place the Philippines or any part thereof under martial law. Within forty-eight hours from the proclamation of martial law or the suspension of the privilege of the writ of habeas corpus, the President shall submit a report in person or in writing to the Congress. The Congress, voting jointly, by a vote of at least a majority of all its Members in regular or special session, may revoke such proclamation or suspension, which revocation shall not be set aside by the President. Upon the initiative of the President, the Congress may, in the same manner, extend such proclamation or suspension for a period to be determined by the Congress, if the invasion or rebellion shall persist and public safety requires it.
The Congress, if not in session, shall, within twenty-four hours following such proclamation or suspension, convene in accordance with its rules without any need of a call.
The Supreme Court may review, in an appropriate proceeding filed by any citizen, the sufficiency of the factual basis of the proclamation of martial law or the suspension of the privilege of the writ or the extension thereof, and must promulgate its decision thereon within thirty days from its filing.
A state of martial law does not suspend the operation of the Constitution, nor supplant the functioning of the civil courts or legislative assemblies, nor authorize the conferment of jurisdiction on military courts and agencies over civilians where civil courts are able to function, nor automatically suspend the privilege of the writ.
The suspension of the privilege of the writ shall apply only to persons judicially charged for rebellion or offenses inherent in or directly connected with the invasion.
During the suspension of the privilege of the writ, any person thus arrested or detained shall be judicially charged within three days, otherwise he shall be released. (Art. VII, Sec. 18) - Filipino
Dapat maging Commander-in-Chief ng lahat ng mga sandatahang lakas ng Pilipinas ang Pangulo at, kailanma't kakailanganin, maaari niyang atasan ang nasabing mga sandatahang lakas na pigilin o sugpuin ang labag sa batas na karahasan, pananalakay, o paghihimagsik. Kung sakaling may pananalakay o paghihimagsik, kapag kakailanganin ng kaligtasang pambayan, maaaring suspindihin niya, nang hindi hihigit sa animnapung araw, ang pribilehiyo ng writ of habeas corpus o ipailalim sa batas militar ang Pilipinas o ang alin mang bahagi nito. Sa loob ng apatnapu't walong oras ng pagkapahayag ng batas militar o pagkakasuspindi ng pribilehiyo ng writ of habeas corpus, ang Pangulo ay dapat magharap ng personal o nakasulat na ulat sa Kongreso. Maaring pawalang-saysay ng Kongreso, sa magkasamang pagboto, sa pamamagitan ng boto ng mayorya man lamang ng lahat ng mga Kagawad nito sa regular o tanging sesyon o tanging sesyon, ang nasabing pagkapahayag o pakasuspindi, na hindi dapat isaisantabi ng Pangulo ang pagpapawalang-saysay na iyon. Sa pagkukusa ng Pangulo, maaaring palawigin ng Kongreso sa katulad na paraan ang nasabing pagkapahayag o pagkasuspindi sa loob ng panahong itatakda ng Kongreso kung magpapatuloy ang pananalakay o paghihimagsik at kakailanganin ng kaligtasang pambayan.
Ang Kongreso, kung walang sesyon, ay dapat magsimula ng pagpupulong sa loob ng dalawampu't apat na oras kasunod ng nasabing pagpapahayag o pagsuspindi, alinsunod sa mga alituntunin nito na hindi na nangangailangang itawag.
Maaaring ribyuhin ng Kataastaasang Hukuman, sa isang nararapat na prosiding na iniharap ng sino mang mamamayan, ang kasapatan ng pinagbatayang pangyayari sa pagpapahayag ng batas militar o pagsususpindi ng pribilehiyo ng writ o pagpapalawig niyon at kinakailangang maglagda ng pasya nito tungkol doon sa loob ng tatlumpung araw mula sa pagkaharap nito.
Ang kalagayang batas militar ay hindi sumususpindi sa pag-iral ng Konstitusyon, ni hindi pumapalit sa panunungkulan ng mga hukumang sibil o mga kapulungang tagapagbatas, ni hindi nagpapahintulot sa pagbibigay sa mga sangay at hukumang militar ng hurisdiksyon sa mga sibilyan kung ang mga hukumang sibil ay nakapanunungkulan, ni hindi kusang nagsususpindi sa pribilehiyo ng writ.
Ang pagsupindi sa pribilehiyo ng writ ay dapat sumaklaw lamang sa mga taong isinakdal sa hukuman ng paghihimagsik o ng mga pagkakasalang likas o tuwirang kaugnay sa pananalakay. Sa panahong suspindido ang pribilehiyo ng writ, ang sino mang tao na dinakip o ipiniit sa gayon ay dapat ipagsakdal sa hukuman sa loob ng tatlong araw, kung hindi, dapat siyang palayain. (Art. VII, Seksyon 18)
- EnglishThe State recognizes the sanctity of family life and shall protect and strengthen the family as a basic autonomous social institution. It shall equally protect the life of the mother and the life of the unborn from conception. The natural and primary right and duty of parents in the rearing of the youth for civic efficiency and the development of moral character shall receive the support of the Government. (Art. II, Sec. 12)
- FilipinoKinikilala ng Estado ang kabanalan ng buhay pampamilya at dapat pangalagaan at patatagin ang pamilya bilang isang saligang institusyong lipunan. Dapat nitong pangalagaan kapwa ang buhay ng ina at ang buhay ng sanggol sa sinapupunan mula sa paglilihi. Ang likas at pangunahing karapatan at tungkulin ng mga magulang sa pagmumulat ng kabataan para sa kahusayang sibiko at pagpapaunlad ng karakter na moral ay dapat tumanggap ng tangkilik ng Pamahalaan. (Art. II, Seksyon 12)
- EnglishWithin its territorial jurisdiction and subject to the provisions of this Constitution and national laws, the organic act of autonomous regions shall provide for legislative powers over:
…
(4) Personal, family, and property relations;
… (Art. X, Sec. 20) - FilipinoAng batayang batas ng mga rehiyong awtonomus, sa loob ng hurisdiksyong teritoryal nito at sa ilalim ng mga tadhana ng Konstitusyong ito at ng mga batas pambansa, ay dapat magtadhana ng mga kapangyarihang tagapagbatas sa:
…
(4) Mga ugnayang personal, pampamilya at pang-ari-arian;
… (Art. X, Seksyon 20)
- EnglishThe State shall protect working women by providing safe and healthful working conditions, taking into account their maternal functions, and such facilities and opportunities that will enhance their welfare and enable them to realize their full potential in the service of the nation. (Art. XIII, Sec. 14)
- FilipinoDapat pangalagaan ng Estado ang mga kababaihang nagtatrabaho sa pamamagitan ng paglalaan ng ligtas at nakapagpapalusog na mga kalagayan sa pagtatrabaho, na nagsasaalang-alang ng kanilang mga gawain bilang ina, at ng mga kaluwagan at mga pagkakataon na nagpapatingkad sa kanilang ikagagaling at ikagiginhawa upang matamo ang kanilang ganap na potensyal sa paglilingkod sa bansa. (Art. XIII, Seksyon 14)
- EnglishThe State recognizes the Filipino family as the foundation of the nation. Accordingly, it shall strengthen its solidarity and actively promote its total development. (Art. XV, Sec. 1)
- FilipinoKinikilala ng Estado ang pamilyang Pilipino na pundasyon ng bansa. Sa gayon, dapat nitong patatagin ang kaisahan ng pamilyang Pilipino at aktibong itaguyod ang lubos na pag-unlad niyon. (Art. XV, Seksyon 1)
- EnglishMarriage, as an inviolable social institution, is the foundation of the family and shall be protected by the State. (Art. XV, Sec. 2)
- FilipinoAng pag-aasawa, na di malalabag ng institusyong panlipunan, ay pundasyon ng pamilya at dapat pangalagaan ng Estado. (Art. XV, Seksyon 2)
- EnglishThe State shall defend:
(1) The right of spouses to found a family in accordance with their religious convictions and the demands of responsible parenthood;
(2) The right of children to assistance, including proper care and nutrition, and special protection from all forms of neglect, abuse, cruelty, exploitation and other conditions prejudicial to their development;
(3) The right of the family to a family living wage and income; and
(4) The right of families or family associations to participate in the planning and implementation of policies and programs that affect them. (Art. XV, Sec. 3) - FilipinoDapat isanggalang ng Estado:
(1) Ang karapatan ng mga mag-asawa na magpamilya nang naaayon sa kanilang pananalig na panrelihiyon at sa mga kinakailangan ng responsableng pagpapamilya;
(2) Ang karapatan ng mga bata na mabigyan ng kalinga, kasama ang wastong pagaalaga at nutrisyon at natatanging proteksyon sa lahat ng mga anyo ng pagpapabaya, pagaabuso, pagmamalupit, pagsasamantala, at iba pang kondisyong nakapipinsala sa kanilang pag-unlad;
(3) Ang karapatan ng pamilya sa sahod at kita na sapat ikabuhay ng pamilya; at
(4) Ang karapatan ng mga pamilya o ang mga asosasyon nito na lumahok sa pagpaplano at pagpapatupad ng mga patakaran at mga programa na nakaapekto sa kanila. (Art. XV, Seksyon 3)
- EnglishThe State recognizes the role of women in nation-building, and shall ensure the fundamental equality before the law of women and men. (Art. II, Sec. 14)
- FilipinoKinikilala ang Estado ang tungkulin ng mga kababaihan sa pagbuo ng bansa at dapat seguruhin ang saligang pagkakapantay-pantay ng kababaihan at kalalakihan. (Art. II, Seksyon 14)
- EnglishThe State shall guarantee equal access to opportunities for public service and prohibit political dynasties as may be defined by law. (Art. II, Sec. 26)
- FilipinoDapat seguruhin ng Estado ang pantay na pag-uukol ng mga pagkakataon para sa lingkurang pambayan, at ipagbawal ang mga dinastiyang pulitikal ayon sa maaaring ipagkahulugan ng batas. (Art. II, Seksyon 26)
- English…
The spouse and relatives by consanguinity or affinity within the fourth civil degree of the President shall not during his tenure be appointed as members of the Constitutional Commissions, or the Office of the Ombudsman, or as Secretaries, Undersecretaries, chairmen or heads of bureaus or offices, including government-owned or controlled corporations and their subsidiaries. (Art. VII, Sec. 13) - Filipino…
Ang asawa at mga kamag-anak ng Pangulo sa dugo o sa relasyon hanggang ika-apat na antas sibil, sa taning na panahon ng kanyang panunungkulan, ay hindi dapat mahirang na mga Kagawad nga mga Komisyong Konstitusyonal, o ng Tanggapan ng Ombudsman, o mga Kalihim, mga Pangalawang Kalihim, mga taga-pangulo o mga puno ng mga kawanihan o mga tanggapan, kasama ang mga korporasyong ari o kontrolado ng Pamahalaan at mga subsidyan nito. (Art. VII, Seksyon 13)
- EnglishThe State shall protect working women by providing safe and healthful working conditions, taking into account their maternal functions, and such facilities and opportunities that will enhance their welfare and enable them to realize their full potential in the service of the nation. (Art. XIII, Sec. 14)
- FilipinoDapat pangalagaan ng Estado ang mga kababaihang nagtatrabaho sa pamamagitan ng paglalaan ng ligtas at nakapagpapalusog na mga kalagayan sa pagtatrabaho, na nagsasaalang-alang ng kanilang mga gawain bilang ina, at ng mga kaluwagan at mga pagkakataon na nagpapatingkad sa kanilang ikagagaling at ikagiginhawa upang matamo ang kanilang ganap na potensyal sa paglilingkod sa bansa. (Art. XIII, Seksyon 14)
- EnglishThe right of the people and their organizations to effective and reasonable participation at all levels of social, political, and economic decision-making shall not be abridged. The State shall, by law, facilitate the establishment of adequate consultation mechanisms. (Art. XIII, Sec. 16)
- FilipinoHindi dapat bawalan ang karapatan ng sambayanan at ng kanilang mga organisasyon sa mabisa at makatwirang pakikilahok sa lahat ng mga antas ng pagpapasiyang panlipunan, pampulitika, at pangkabuhayan. Dapat padaliin ng Estado, sa pamamagitan ng batas, ang pagtatatag ng sapat na mga pamamaraan sa pakikipagsanggunian. (Art. XIII, Seksyon 16)
- English…
(6) The officers and men of the regular force of the armed forces shall be recruited proportionately from all provinces and cities as far as practicable.
… (Art. XVI, Sec. 5) - Filipino…
(6) Ang mga pinuno at mga tauhan ng regular na pwersa ng sandatahang lakas ay dapat rekrutin nang proporsyonal mula sa lahat ng mga lalawigan at mga lungsod hangga't maaari.
... (Art. XVI, Seksyon 5)
- EnglishThe State shall guarantee equal access to opportunities for public service and prohibit political dynasties as may be defined by law. (Art. II, Sec. 26)
- FilipinoDapat seguruhin ng Estado ang pantay na pag-uukol ng mga pagkakataon para sa lingkurang pambayan, at ipagbawal ang mga dinastiyang pulitikal ayon sa maaaring ipagkahulugan ng batas. (Art. II, Seksyon 26)
- EnglishThe right of the people, including those employed in the public and private sectors, to form unions, associations, or societies for purposes not contrary to law shall not be abridged. (Art. III, Sec. 8)
- FilipinoHindi dapat hadlangan ang karapatan ng mga taong-bayan kabilang ang mga naglilingkod sa publiko at pribadong sektor na magtatag ng mga asosasyon, mga unyon, o mga kapisanan sa mga layuning hindi lalabag sa batas. (Art. III, Seksyon 8)
- EnglishSuffrage may be exercised by all citizens of the Philippines not otherwise disqualified by law, who are at least eighteen years of age, and who shall have resided in the Philippines for at least one year, and in the place wherein they propose to vote, for at least six months immediately preceding the election. No literacy, property, or other substantive requirement shall be imposed on the exercise of suffrage. (Art. V, Sec. 1)
- FilipinoAng karapatan sa halal ay maaaring gampanan ng lahat ng mga mamamayan ng Pilipinas na hindi inalisan ng karapatan ng batas, na labingwalong taong gulang man lamang, at nakapanirahan sa Pilipinas sa loob ng isang taon man lamang, at anim na buwan man lamang sa lugar na kanilang bobotohan kagyat bago maghalalan. Walang dapat ipataw na literasi, ariarian o iba pang substantibong kinakailangan sa pagganap ng karapatan sa halal. (Art. V, Seksyon 1)
- EnglishThe right of the people and their organizations to effective and reasonable participation at all levels of social, political, and economic decision-making shall not be abridged. The State shall, by law, facilitate the establishment of adequate consultation mechanisms. (Art. XIII, Sec. 16)
- FilipinoHindi dapat bawalan ang karapatan ng sambayanan at ng kanilang mga organisasyon sa mabisa at makatwirang pakikilahok sa lahat ng mga antas ng pagpapasiyang panlipunan, pampulitika, at pangkabuhayan. Dapat padaliin ng Estado, sa pamamagitan ng batas, ang pagtatatag ng sapat na mga pamamaraan sa pakikipagsanggunian. (Art. XIII, Seksyon 16)
- English(1) The House of Representatives shall be composed of not more than two hundred and fifty members, unless otherwise fixed by law, who shall be elected from legislative districts apportioned among the provinces, cities, and the Metropolitan Manila area in accordance with the number of their respective inhabitants, and on the basis of a uniform and progressive ratio, and those who, as provided by law, shall be elected through a party-list system of registered national, regional, and sectoral parties or organizations.
(2) The party-list representatives shall constitute twenty per centum of the total number of representatives including those under the party list. For three consecutive terms after the ratification of this Constitution, one-half of the seats allocated to party-list representatives shall be filled, as provided by law, by selection or election from the labor, peasant, urban poor, indigenous cultural communities, women, youth, and such other sectors as may be provided by law, except the religious sector.
... (Art. VI, Sec. 5) - Filipino(1) Ang Kapulungan ng mga Kinatawan ay dapat buuin ng hindi hihigit sa dalawang daan at limampung kagawad matangi kung magtakda ang batas ng naiiba, na dapat ihalal mula sa mga purok pangkapulungan na pinag-ayaw-ayaw sa mga lalawigan, mga lungsod at Metropolitan Manila Area ayon sa rami ng kinauukulang mga naninirahan, at batay sa magkakatulad at paunlad na pagdami, at yaong ayon sa itinatadhana ng batas ay dapat ihalal sa pamamagitan ng sistemang partilist ng rehistradong partido o organisasyong pambansa, panrehiyon, at pansektor.
(2) Ang kinatawang partilist ay dapat na binubuo ng dalawampung porsyento ng lahat ng mga kagawad ng Kapulungan ng mga Kinatawan. Sa loob ng tatlong magkakasunod na taning ng panunungkulan pagkaraang maratipikahan ang Konstitusyong ito, ang kalahati sa mga pwestong nakalaan sa mga kinatawang partilist ay dapat punan, ayon sa itinatadhana ng batas, sa pamamagitan ng pagpili o paghahalal mula sa sektor ng mga manggagawa, magsasaka, mahirap na tagalungsod, mga katutubong pamayanang pangkalinangan, mga kababaihan, kabataan at sa iba pang mga sektor na maaaring itadhana ng batas, maliban sa sektor na panrelihiyon.
... (Art. VI, Seksyon 5)
- English(1) The House of Representatives shall be composed of not more than two hundred and fifty members, unless otherwise fixed by law, who shall be elected from legislative districts apportioned among the provinces, cities, and the Metropolitan Manila area in accordance with the number of their respective inhabitants, and on the basis of a uniform and progressive ratio, and those who, as provided by law, shall be elected through a party-list system of registered national, regional, and sectoral parties or organizations.
(2) The party-list representatives shall constitute twenty per centum of the total number of representatives including those under the party list. For three consecutive terms after the ratification of this Constitution, one-half of the seats allocated to party-list representatives shall be filled, as provided by law, by selection or election from the labor, peasant, urban poor, indigenous cultural communities, women, youth, and such other sectors as may be provided by law, except the religious sector.
... (Art. VI, Sec. 5) - Filipino(1) Ang Kapulungan ng mga Kinatawan ay dapat buuin ng hindi hihigit sa dalawang daan at limampung kagawad matangi kung magtakda ang batas ng naiiba, na dapat ihalal mula sa mga purok pangkapulungan na pinag-ayaw-ayaw sa mga lalawigan, mga lungsod at Metropolitan Manila Area ayon sa rami ng kinauukulang mga naninirahan, at batay sa magkakatulad at paunlad na pagdami, at yaong ayon sa itinatadhana ng batas ay dapat ihalal sa pamamagitan ng sistemang partilist ng rehistradong partido o organisasyong pambansa, panrehiyon, at pansektor.
(2) Ang kinatawang partilist ay dapat na binubuo ng dalawampung porsyento ng lahat ng mga kagawad ng Kapulungan ng mga Kinatawan. Sa loob ng tatlong magkakasunod na taning ng panunungkulan pagkaraang maratipikahan ang Konstitusyong ito, ang kalahati sa mga pwestong nakalaan sa mga kinatawang partilist ay dapat punan, ayon sa itinatadhana ng batas, sa pamamagitan ng pagpili o paghahalal mula sa sektor ng mga manggagawa, magsasaka, mahirap na tagalungsod, mga katutubong pamayanang pangkalinangan, mga kababaihan, kabataan at sa iba pang mga sektor na maaaring itadhana ng batas, maliban sa sektor na panrelihiyon.
... (Art. VI, Seksyon 5)
- EnglishThe Commission on Elections shall exercise the following powers and functions:
…
(5) Register, after sufficient publication, political parties, organizations, or coalitions which, in addition to other requirements, must present their platform or program of government; and accredit citizens’ arms of the Commission on Elections. Religious denominations and sects shall not be registered. Those which seek to achieve their goals through violence or unlawful means, or refuse to uphold and adhere to this Constitution, or which are supported by any foreign government shall likewise be refused registration.
Financial contributions from foreign governments and their agencies to political parties, organizations, coalitions, or candidates related to elections constitute interference in national affairs, and, when accepted, shall be an additional ground for the cancellation of their registration with the Commission, in addition to other penalties that may be prescribed by law.
… (Art. IX-C, Sec. 2) - FilipinoDapat tumupad ng sumusunod na mga kapangyarihan at mga gawain ng Komisyon ng Halalan:
…
(5) Irehistro, pagkaraan ng sapat na paglalathala, ang mga partido, mga organisasyon, o mga koalisyong pampulitika na bukod sa iba pang mga kahingian, ay kinakailangang magharap ng kanilang plataporma o programa ng pamahalaan, at kilalanin ang mga lingkod-bayan ng Komisyon ng Halalan. Hindi dapat irehistro ang mga denominasyon at mga sektang pangrelihiyon. Dapat ding tanggihan ang pagrerehistro sa mga naghahangad na makamit ang kanilang mga layunin sa pamamagitan ng karahasan o mga labag na kaparaanan, o tumatangging itaguyod at talimahin ang Saligang-Batas na ito, o sinusuportahan ang alin mang banyagang pamahalaan.
Ang kontribusyong pinansyal sa mga partido, organisasyon, koalisyon, o kandidatong pampulitika mula sa banyagang pamahalaan at mga sangay niyon na may kaugnayan sa mga halalan ay ituturing na panghihimasok sa mga gawaing pambansa at, kapag tinanggap, magiging karagdagang batayan sa pagkansela sa pagkarehistro nila sa Komisyon, bukod sa iba pang mga parusa na maaaring itakda ng batas.
… (Art. IX-K, Seksyon 2)
- EnglishThe Commission on Elections shall exercise the following powers and functions:
(1) Enforce and administer all laws and regulations relative to the conduct of an election, plebiscite, initiative, referendum, and recall.
(2) Exercise exclusive original jurisdiction over all contests relating to the elections, returns, and qualifications of all elective regional, provincial, and city officials, and appellate jurisdiction over all contests involving elective municipal officials decided by trial courts of general jurisdiction, or involving elective barangay officials decided by trial courts of limited jurisdiction.
Decisions, final orders, or rulings of the Commission on election contests involving elective municipal and barangay offices shall be final, executory, and not appealable.
(3) Decide, except those involving the right to vote, all questions affecting elections, including determination of the number and location of polling places, appointment of election officials and inspectors, and registration of voters.
(4) Deputize, with the concurrence of the President, law enforcement agencies and instrumentalities of the Government, including the Armed Forces of the Philippines, for the exclusive purpose of ensuring free, orderly, honest, peaceful, and credible elections.
…
(6) File, upon a verified complaint, or on its own initiative, petitions in court for inclusion or exclusion of voters; investigate and, where appropriate, prosecute cases of violations of election laws, including acts or omissions constituting election frauds, offenses, and malpractices.
… (Art. IX-C, Sec. 2) - FilipinoDapat tumupad ng sumusunod na mga kapangyarihan at mga gawain ng Komisyon ng Halalan:
(1) Magpatupad at mamahala sa pagpapatupad ng lahat ng mga batas at regulasyon na kaugnay ng pagdaraos ng halalan, plebisito, initiative, referendum, at recall.
(2) Gampanan ang eksklusibong orihinal na hurisdiksyon sa lahat ng mga hidwaan tungkol sa mga halalan, mga kinalabasan at mga katangian ng lahat ng halal na mga pinunong panrehiyon, panlalawigan, at panglungsod, at hurisdiksyong paghahabol sa lahat ng mga hidwaan na kinakasangkutan ng mga halal na pinuno ng bayan na pinasyahan ng mga hukuman ng paglilitis na pangkalahatan ang hurisdiksyon, o kinasasangkutan ng mga halal na pinuno ng baranggay na pinasyahan ng mga hukuman ng paglilitis na natatakdaan ang hurisdiksyon.
Ang mga desisyon, mga pangwakas na utos, o mga kapasyahan ng komisyon tungkol sa mga hidwaan sa halaan na kinasasangkutan ng mga katungkulang halal sa bayan at baranggay ay dapat na pangwakas, maipatutupad, at hindi maipaghahabol.
(3) Magpasya, matangi roon sa mga may kinalaman sa karapatan sa pagboto, sa lahat ng mga suliranin tungkol sa mga halalan, kasama ang pagpapasya sa bilang at kinalalagyan ng mga botohan, paghirang ng mga pinuno at mga inspektor ng halalan, at parerehistro ng mga botante.
(4) Magsugo, sa pagsang-ayon ng Pangulo, sa mga sangay at kasangkapang tagapagpatupad ng batas ng Pamahalaan, kasama ang Sandatahang Lakas ng Pilipinas, ukol sa tanging layuning matiyak ang malaya, maayos, malinis, mapayapa, at kapani-paniwalang halalan.
…
(6) Batay sa biniripikahang sumbong o pagkukusa nito, magharap ng mga petisyon sa mga hukuman ukol sa paglalakip o sa pagwawakasi ng mga botante sa rehistro ng mga kwalipikadong botante; siyasatin at, kung nararapat, usigin ang mga paglabag sa mga batas sa halalan, kasama ang mga kagagawan o pagkukulang na itinuturing na pandaraya, mga pagkakasala at masasamang gawain sa halalan.
... (Art. IX- K, Seksyon 2)
- EnglishThe Commission may, during the election period, supervise or regulate the enjoyment or utilization of all franchises or permits for the operation of transportation and other public utilities, media of communication or information, all grants, special privileges, or concessions granted by the Government or any subdivision, agency, or instrumentality thereof, including any government-owned or controlled corporation or its subsidiary. Such supervision or regulation shall aim to ensure equal opportunity, time, and space, and the right to reply, including reasonable, equal rates therefor, for public information campaigns and forums among candidates in connection with the objective of holding free, orderly, honest, peaceful, and credible elections. (Art. IX-C, Sec. 4)
- FilipinoAng pagtatamasa o pagsasagamit ng lahat ng mga prangkisa o permit para sa operasyon ng transportasyon at iba pang mga kagamitang pambayan, midya ng pahatiran o kabatiran, lahat ng mga kaloob, mga pribilehyong natatangi o mga konsesyong ipinagkaloob ng Pamahalaan o ano mang bahagi, sangay, o instrumentaliti niyon, kasama ang alin mang korporasyong ari o kontrolado ng pamahalaan, ay maaaring pangasiwaan at isaayos ng Komisyon sa panahon ng halalan. Layunin ng gayong pangangasiwa at pagsasaayos na matiyak ang timbang na pagkakataon, panahon, puwang, at karapatang sumagot, kasama na ang makatwiran at timbang na singil ukol doon sa mga kampanya at porum sa pagbibigay ng impormasyon sa madla ng mga kandidato sa layuning matiyak ang malaya, maayos, malinis, mapayapa, at kapani-paniwalang halalan. (Art. IX-K, Seksyon 4)
- EnglishThe executive power shall be vested in the President of the Philippines. (Art. VII, Sec. 1)
- FilipinoAng kapangyarihang tagapagpaganap ay dapat masalalay sa isang Pangulo ng Pilipinas. (Art. VII, Seksyon 1)
- EnglishNo person may be elected President unless he is a natural-born citizen of the Philippines, a registered voter, able to read and write, at least forty years of age on the day of the election, and a resident of the Philippines for at least ten years immediately preceding such election. (Art. VII, Sec. 2)
- FilipinoHindi maaaring mahalal na Pangulo ang sino mang tao matangi kung siya ay isang katutubong inianak na mamamayan ng Pilipinas, isang reshistradong botante, nakababasa at nakasusulat, apatnapung taon man lamang ang gulang sa araw ng halalan, at isang residente ng Pilipinas sa loob ng sampung taon man lamang kagyat bago ang gayong halalan. (Art. VII, Seksyon 2)
- EnglishThe President and the Vice-President shall be elected by direct vote of the people for a term of six years … (Art. VII, Sec. 4)
- FilipinoAng Pangulo at Pangalawang Pangulo ay dapat mahalal sa pamamagitan ng tuwirang boto ng sambayanan para sa taning na anim na taon ... (Art. VII, Seksyon 4)
- EnglishNo person may be elected President unless he is a natural-born citizen of the Philippines, a registered voter, able to read and write, at least forty years of age on the day of the election, and a resident of the Philippines for at least ten years immediately preceding such election. (Art. VII, Sec. 2)
- FilipinoHindi maaaring mahalal na Pangulo ang sino mang tao matangi kung siya ay isang katutubong inianak na mamamayan ng Pilipinas, isang reshistradong botante, nakababasa at nakasusulat, apatnapung taon man lamang ang gulang sa araw ng halalan, at isang residente ng Pilipinas sa loob ng sampung taon man lamang kagyat bago ang gayong halalan. (Art. VII, Seksyon 2)
- EnglishThere shall be a Vice-President who shall have the same qualifications and term of office and be elected with and in the same manner as the President. He may be removed from office in the same manner as the President.
… (Art. VII, Sec. 3) - FilipinoDapat magkaroon ng isang Pangalawang Pangulo na may katangian at taning ng panunungkulan na katulad ng sa Pangulo at dapat mahalal na kasabay at sa paraang katulad ng sa Pangulo. Maaari siyang alisin sa panunungkulan sa paraang katulad ng sa Pangulo.
... (Art. VII, Seksyon 3)
- EnglishThe President and the Vice-President shall be elected by direct vote of the people for a term of six years … (Art. VII, Sec. 4)
- FilipinoAng Pangulo at Pangalawang Pangulo ay dapat mahalal sa pamamagitan ng tuwirang boto ng sambayanan para sa taning na anim na taon ... (Art. VII, Seksyon 4)
- EnglishThe legislative power shall be vested in the Congress of the Philippines which shall consist of a Senate and a House of Representatives, except to the extent reserved to the people by the provision on initiative and referendum. (Art. VI, Sec. 1)
- FilipinoDapat masalalay sa isang Kongreso ng Pilipinas ang kapangyarihang Tagapagbatas, na dapat binubuo ng isang Senado at isang Kapulungan ng mga Kinatawan, maliban sa lawak na inilaan sa mga taongbayan ng tadhana tungkol sa pagpapatiuna at reperendum. (Art. VI, Seksyon 1)
- EnglishThe Senate shall be composed of twenty-four Senators who shall be elected at large by the qualified voters of the Philippines, as may be provided by law. (Art. VI, Sec. 2)
- FilipinoAng Senado ay dapat buuin ng dalawampu't apat na Senador na dapat ihalal sa kalahatan ng mga kwalipikadong botante ng Pilipinas, ayon sa maaaring itadhana ng batas. (Art. VI, Seksyon 2)
- EnglishNo person shall be a Senator unless he is a natural-born citizen of the Philippines, and, on the day of the election, is at least thirty-five years of age, able to read and write, a registered voter, and a resident of the Philippines for not less than two years immediately preceding the day of the election. (Art. VI, Sec. 3)
- FilipinoHindi dapat maging Senador ang sino mang tao matangi kung siya ay katutubong iniaanak na mamamayan ng Pilipinas at, sa araw ng halalan, tatlumpu't limang taong gulang man lamang, nakababasa at nakasusulat, rehistradong botante, at naninirahan sa Pilipinas sa loob ng panahong hindi kukulangin sa dalawang taon kagyat bago sumapit ang araw ng halalan. (Art. VI, Seksyon 3)
- English(1) The House of Representatives shall be composed of not more than two hundred and fifty members, unless otherwise fixed by law, who shall be elected from legislative districts apportioned among the provinces, cities, and the Metropolitan Manila area in accordance with the number of their respective inhabitants, and on the basis of a uniform and progressive ratio, and those who, as provided by law, shall be elected through a party-list system of registered national, regional, and sectoral parties or organizations.
(2) The party-list representatives shall constitute twenty per centum of the total number of representatives including those under the party list. For three consecutive terms after the ratification of this Constitution, one-half of the seats allocated to party-list representatives shall be filled, as provided by law, by selection or election from the labor, peasant, urban poor, indigenous cultural communities, women, youth, and such other sectors as may be provided by law, except the religious sector.
... (Art. VI, Sec. 5) - Filipino(1) Ang Kapulungan ng mga Kinatawan ay dapat buuin ng hindi hihigit sa dalawang daan at limampung kagawad matangi kung magtakda ang batas ng naiiba, na dapat ihalal mula sa mga purok pangkapulungan na pinag-ayaw-ayaw sa mga lalawigan, mga lungsod at Metropolitan Manila Area ayon sa rami ng kinauukulang mga naninirahan, at batay sa magkakatulad at paunlad na pagdami, at yaong ayon sa itinatadhana ng batas ay dapat ihalal sa pamamagitan ng sistemang partilist ng rehistradong partido o organisasyong pambansa, panrehiyon, at pansektor.
(2) Ang kinatawang partilist ay dapat na binubuo ng dalawampung porsyento ng lahat ng mga kagawad ng Kapulungan ng mga Kinatawan. Sa loob ng tatlong magkakasunod na taning ng panunungkulan pagkaraang maratipikahan ang Konstitusyong ito, ang kalahati sa mga pwestong nakalaan sa mga kinatawang partilist ay dapat punan, ayon sa itinatadhana ng batas, sa pamamagitan ng pagpili o paghahalal mula sa sektor ng mga manggagawa, magsasaka, mahirap na tagalungsod, mga katutubong pamayanang pangkalinangan, mga kababaihan, kabataan at sa iba pang mga sektor na maaaring itadhana ng batas, maliban sa sektor na panrelihiyon.
... (Art. VI, Seksyon 5)
- EnglishNo person shall be a Member of the House of Representatives unless he is a natural-born citizen of the Philippines and, on the day of the election, is at least twenty-five years of age, able to read and write, and, except the party-list representatives, a registered voter in the district in which he shall be elected, and a resident thereof for a period of not less than one year immediately preceding the day of the election. (Art. VI, Sec. 6)
- FilipinoHindi dapat maging Kagawad ng Kapulungan ng mga Kinatawan ang sino mang tao matangi kung siya ay katutubong ipinanganak na mamamayan ng Pilipinas at, sa mga araw ng halalan, ay dalawampu't limang taong gulang man lamang, nakababasa at nakasusulat, at, maliban sa mga kinatawan ng partilist, rehistradong botante sa purok na paghahalalan sa kanya, at nakapanirahan doon sa loob ng panahong di kukulangin sa isang taon kagyat bago sumapit ang araw ng halalan. (Art. VI, Seksyon 6)
- EnglishWithin its territorial jurisdiction and subject to the provisions of this Constitution and national laws, the organic act of autonomous regions shall provide for legislative powers over:
…
(4) Personal, family, and property relations;
… (Art. X, Sec. 20) - FilipinoAng batayang batas ng mga rehiyong awtonomus, sa loob ng hurisdiksyong teritoryal nito at sa ilalim ng mga tadhana ng Konstitusyong ito at ng mga batas pambansa, ay dapat magtadhana ng mga kapangyarihang tagapagbatas sa:
…
(4) Mga ugnayang personal, pampamilya at pang-ari-arian;
… (Art. X, Seksyon 20)
- EnglishThe State, subject to the provisions of this Constitution and national development policies and programs, shall protect the rights of indigenous cultural communities to their ancestral lands to ensure their economic, social, and cultural well-being.
The Congress may provide for the applicability of customary laws governing property rights or relations in determining the ownership and extent of ancestral domain. (Art. XII, Sec. 5) - FilipinoDapat pangalagaan ng Estado, batay sa mga tadhana ng Konstitusyong ito at sa mga patakaran at mga programa sa pagpapaunlad ng bansa, ang mga karapatan ng mga katutubong pamayanang kultural sa kanilang minanang lupain upang matiyak ang kanilang kagalinang ekonomiko, panlipunan, at pangkultura.
Maaaring magtakda ang Kongreso para sa pagpapairal ng mga nakaugaliang batas hinggil sa mga karapatan o mga ugnayan sa ariarian sa pagtiyak sa pagmamay-ari ng minanang lupain. (Art. XII, Seksyon 5)
- EnglishThe use of property bears a social function, and all economic agents shall contribute to the common good. Individuals and private groups, including corporations, cooperatives, and similar collective organizations, shall have the right to own, establish, and operate economic enterprises, subject to the duty of the State to promote distributive justice and to intervene when the common good so demands. (Art. XII, Sec. 6)
- FilipinoAng paggamit ng ariarian ay may nauukol na tungkuling sosyal, at lahat ng mga kinatawang pangkabuhayan ay dapat mag-ambag sa kabutihang panlahat. Dapat magkaroon ng karapatan ang bawat indibidwal at mga pribadong pangkat, kabilang ang mga korporasyon, mga kooperatiba, at katularing mga lansakang organisasyon, na magmay-ari, magtatag at magpalakad ng mga negosyong pangkabuhayan, sa saklaw ng tungkulin ng Estado na itaguyod ang marapat na katarungan at manghimasok kapag hinihingi ang kabutihang panglahat. (Art. XII, Seksyon 6)
- EnglishSave in cases of hereditary succession, no private lands shall be transferred or conveyed except to individuals, corporations, or associations qualified to acquire or hold lands of the public domain. (Art. XII, Sec. 7)
- FilipinoHindi dapat malipat o masalin ang ano mang pribadong lupain maliban sa pagmamana, at sa mga tao, mga korporasyon o mga asosasyon na may karapatang magtamo o maghawak ng mga lupaing ari ng bayan. (Art. XII, Seksyon 7)
- EnglishNotwithstanding the provisions of Section 7 of this Article, a natural-born citizen of the Philippines who has lost his Philippine citizenship may be a transferee of private lands, subject to limitations provided by law. (Art. XII, Sec. 8)
- FilipinoSa kabila ng mga tadhana ng Seksyon 7 ng Artikulong ito, ang isang katutubong inianak na mamamayan ng Pilipinas na nawalan ng pagkamamamayang Pilipino ay maaaring palipatan ng mga lupaing pribado, batay sa mga katakdaang itinatadhana ng batas. (Art. XII, Seksyon 8)
- EnglishThe State shall, by law, undertake an agrarian reform program founded on the right of farmers and regular farmworkers who are landless, to own directly or collectively the lands they till or, in the case of other farmworkers, to receive a just share of the fruits thereof. To this end, the State shall encourage and undertake the just distribution of all agricultural lands, subject to such priorities and reasonable retention limits as the Congress may prescribe, taking into account ecological, developmental, or equity considerations, and subject to the payment of just compensation. In determining retention limits, the State shall respect the right of small landowners. The State shall further provide incentives for voluntary land-sharing. (Art. XIII, Sec. 4)
- FilipinoDapat magsagawa ang Estado, sa pamamagitan ng batas, ng programa sa repormang pansakahan na nakasalig sa karapatan ng mga magsasaka at mga regular na manggagawa sa bukid, na mga walang lupa, na tuwiran o sama-samang magmay-ari ng mga lupang kanilang sinasaka o, sa kalagayan ng iba pang mga manggagawa sa bukid, tumanggap ng karampatang kaparte sa mga bunga niyon. Tungo sa layuning ito, dapat magpasigla at magsagawa ang Estado ng makatwirang pamamahagi ng lahat ng mga lupang pansakahan, na sasailalim sa mga priority at makatwirang mapapanatiling mga sukat na maaaring itakda ng Kongreso, na nagsasaalang-alang sa mga konsiderasyong pang-ekolohiya, pangkaunlaran, o pagkamatarungan, at batay sa pagbabayad ng makatwirang kabayaran. Dapat igalang ng Estado ang mga karapatan ng mga maliliit na may-ari ng lupa sa pagtatakda ng mga limitasyon sa retensyon. Dapat ding maglaan ang Estado ng mga insentibo para sa boluntaryong pagbabahagi ng lupa. (Art. XIII, Seksyon 4)
- EnglishThe State shall apply the principles of agrarian reform or stewardship, whenever applicable in accordance with law, in the disposition or utilization of other natural resources, including lands of the public domain under lease or concession suitable to agriculture, subject to prior rights, homestead rights of small settlers, and the rights of indigenous communities to their ancestral lands.
The State may resettle landless farmers and farmworkers in its own agricultural estates which shall be distributed to them in the manner provided by law. (Art. XIII, Sec. 6) - FilipinoDapat ipatupad ng Estado ang mga simulain ng repormang pansakahan o stewardship kailanma't mapapairal nang naaalinsunod sa batas sa pamamahagi o paggamit ng iba pang mga likas na kayamanan, kasama ang mga lupaing pambayan na angkop sa pagsasaka sa ilalim ng pamumuwisan o konsesyon, batay sa mga nananahanan, at mga karapatan mga katutubong mga pamayanan sa kanilang minanang lupain.
Maaaring ipanahanan ng Estado ang mga magsasakang walang lupa at mga manggagawa sa bukid sa sarili nitong mga lupaing pansakahan na ipamahagi sa kanila sa paraang itinakda ng batas. (Art. XIII, Seksyon 6)
- English…
(2) No torture, force, violence, threat, intimidation, or any other means which vitiate the free will shall be used against him. Secret detention places, solitary, incommunicado, or other similar forms of detention are prohibited.
… (Art. III, Sec. 12) - Filipino…
(2) Hindi siya dapat gamitan ng labis na pagpapahirap, pwersa, dahas, pananakot, pagbabanta, o ano mang paraaan na pipinsala sa kanyang malayang pagpapasya. Ipinagbabawal ang mga lihim kulungan, solitaryo, ingkomunikado, o iba pang katulad ng anyo ng detensyon.
… (Art. III, Seksyon 12)
- English…
(2) No involuntary servitude in any form shall exist except as a punishment for a crime whereof the party shall have been duly convicted. (Art. III, Sec. 18) - Filipino…
(2) Hindi dapat pairalin ang ano mang anyo ng sapilitang paglilingkod, maliban kung kaparusahang pataw ng hatol ng pagkakasala. (Art. III, Seksyon 18)
- English(1) Excessive fines shall not be imposed, nor cruel, degrading or inhuman punishment inflicted.
…
(2) The employment of physical, psychological, or degrading punishment against any prisoner or detainee or the use of substandard or inadequate penal facilities under subhuman conditions shall be dealt with by law. (Art. III, Sec. 19) - Filipino(1) Hindi dapat ipataw ang malabis na multa, ni ilapat ang malupit, imbi o di-makataong parusa.
...
(2) Dapat lapatan ng kaukulang batas ang pagpapahirap na pisikal, sikolohikal, o imbing pagpaparusa sa sino mang bilanggo o detenido o ang paggamit ng mga kaluwagang penal na di-makatao. (Art. III, Seksyon 19)
- EnglishThe Commission on Elections shall exercise the following powers and functions:
…
(5) Register, after sufficient publication, political parties, organizations, or coalitions which, in addition to other requirements, must present their platform or program of government; and accredit citizens’ arms of the Commission on Elections. Religious denominations and sects shall not be registered. Those which seek to achieve their goals through violence or unlawful means, or refuse to uphold and adhere to this Constitution, or which are supported by any foreign government shall likewise be refused registration.
… (Art. IX-C, Sec. 2) - FilipinoDapat tumupad ng sumusunod na mga kapangyarihan at mga gawain ng Komisyon ng Halalan:
…
(5) Irehistro, pagkaraan ng sapat na paglalathala, ang mga partido, mga organisasyon, o mga koalisyong pampulitika na bukod sa iba pang mga kahingian, ay kinakailangang magharap ng kanilang plataporma o programa ng pamahalaan, at kilalanin ang mga lingkod-bayan ng Komisyon ng Halalan. Hindi dapat irehistro ang mga denominasyon at mga sektang pangrelihiyon. Dapat ding tanggihan ang pagrerehistro sa mga naghahangad na makamit ang kanilang mga layunin sa pamamagitan ng karahasan o mga labag na kaparaanan, o tumatangging itaguyod at talimahin ang Saligang-Batas na ito, o sinusuportahan ang alin mang banyagang pamahalaan.
… (Art. IX-K, Seksyon 2)
- EnglishThe State shall defend:
…
(2) The right of children to assistance, including proper care and nutrition, and special protection from all forms of neglect, abuse, cruelty, exploitation, and other conditions prejudicial to their development;
… (Art. XV, Sec. 3) - FilipinoDapat isanggalang ng Estado:
…
(2) Ang karapatan ng mga bata na mabigyan ng kalinga, kasama ang wastong pagaalaga at nutrisyon at natatanging proteksyon sa lahat ng mga anyo ng pagpapabaya, pagaabuso, pagmamalupit, pagsasamantala, at iba pang kondisyong nakakapinsala sa kanilang pag-unlad;
... (Art. XV, Seksyon 3)
- EnglishThe State shall promote a just and dynamic social order that will ensure the prosperity and independence of the nation and free the people from poverty through policies that provide adequate social services, promote full employment, a rising standard of living, and an improved quality of life for all. (Art. II, Sec. 9)
- FilipinoDapat itaguyod ng Estado ang makatwiran at dinamikong kaayusang panlipunan na titiyak sa kasaganaan at kasarinlan ng bansa at magpapalaya sa sambayanan laban sa kahirapan sa pamamagitan ng mga patakarang nagtatakda ng sapat na mga lingkurang panlipunan, nagtataguyod ng pagkakataon na magkahanapbuhay ang lahat, umaangat ng istandard ng pamumuhay at ng lalong mainam na uri ng buhay para sa lahat. (Art. II, Seksyon 9)
- EnglishThe State recognizes the sanctity of family life and shall protect and strengthen the family as a basic autonomous social institution. It shall equally protect the life of the mother and the life of the unborn from conception. The natural and primary right and duty of parents in the rearing of the youth for civic efficiency and the development of moral character shall receive the support of the Government. (Art. II, Sec. 12)
- FilipinoKinikilala ng Estado ang kabanalan ng buhay pampamilya at dapat pangalagaan at patatagin ang pamilya bilang isang saligang institusyon ng lipunan. Dapat nitong pangalagaan kapwa ang buhay ng ina at ang buhay ng sanggol sa sinapupunan mula sa paglilihi. Ang likas at pangunahing karapatan at tungkulin ng mga magulang sa pagmumulat ng kabataan para sa kahusayang sibiko at pagpapaunlad ng karakter na moral ay dapat tumanggap ng tangkilik ng Pamahalaan. (Art. II, Seksyon 12)
- EnglishThe Congress shall give highest priority to the enactment of measures that protect and enhance the right of all the people to human dignity, reduce social, economic, and political inequalities, and remove cultural inequities by equitably diffusing wealth and political power for the common good.
To this end, the State shall regulate the acquisition, ownership, use, and disposition of property and its increments. (Art. XIII, Sec. 1) - FilipinoDapat pag-ukulan ng Kongreso ng pinakamataas na prayoriti ang pagsasabatas ng mga hakbangin na mangangalaga at magpapatingkad sa karapatan ng lahat ng mga mamamayan sa dignidad na pantao, magbabawas sa mga di pagkakapantay-pantay na panlipunan, pangkabuhayan, at pampulitika, at papawi sa mga di pagkakapantay-pantay na pagkalinangan sa pamamagitan ng ekwitableng na pagpapalaganap ng kayamanan at kapangyarihang pampulitika para sa kabutihan ng lahat.
Tungo sa mga mithiing ito, dapat regulahin ng Estado ang pagtatamo, pagmamay-ari, paggamit, at paglilipat ng ariarian at ng mga bunga nito. (Art. XIII, Seksyon 1)
- EnglishThe State shall adopt an integrated and comprehensive approach to health development which shall endeavor to make essential goods, health and other social services available to all the people at affordable cost. There shall be priority for the needs of the under-privileged, sick, elderly, disabled, women, and children. The State shall endeavor to provide free medical care to paupers. (Art. XIII, Sec. 11)
- FilipinoDapat magsagawa ang Estado ng pinag-isa at komprehensibong lapit sa pagpapaunlad ng kalusugan na magbibigay ng mga pangunahing pangangailangan, mga lingkurang pangkalusugan at iba pang mga lingkurang panlipunan na makakayanan ng lahat ng mga mamamayan. Dapat magkaroon ng prayoriti para sa mga pangangailangan ng mahihirap na maysakit, matatanda, may kapansanan, mga babae, at mga bata. Dapat sikapin ng Estado na makapagkaloob ng libreng panggagamot sa mga pulubi. (Art. XIII, Seksyon 11)
- EnglishThe State shall protect working women by providing safe and healthful working conditions, taking into account their maternal functions, and such facilities and opportunities that will enhance their welfare and enable them to realize their full potential in the service of the nation. (Art. XIII, Sec. 14)
- FilipinoDapat pangalagaan ng Estado ang mga kababaihang nagtatrabaho sa pamamagitan ng paglalaan ng ligtas at nakapagpapalusog na mga kalagayan sa pagtatrabaho, na nagsasaalang-alang ng kanilang mga gawain bilang ina, at ng mga kaluwagan at mga pagkakataon na nagpapatingkad sa kanilang ikagagaling at ikagiginhawa upang matamo ang kanilang ganap na potensyal sa paglilingkod sa bansa. (Art. XIII, Seksyon 14)
- EnglishMarriage, as an inviolable social institution, is the foundation of the family and shall be protected by the State. (Art. XV, Sec. 2)
- FilipinoAng pag-aasawa, na di malalabag ng institusyong panlipunan, ay pundasyon ng pamilya at dapat pangalagaan ng Estado. (Art. XV, Seksyon 2)
- EnglishThe State shall provide immediate and adequate care, benefits, and other forms of assistance to war veterans and veterans of military campaigns, their surviving spouses and orphans.
… (Art. XVI, Sec. 7) - FilipinoAng Estado ay dapat maglaan ng kagyat at sapat na pangangalaga, mga benepisyo, at iba pang mga anyo ng tulong sa mga beterano ng digmaan at mga beterano ng mga kampanyang militar, kanilang mga balo at mga naulila.
… (Art. XVI, Seksyon 7)
- EnglishThe State recognizes the sanctity of family life and shall protect and strengthen the family as a basic autonomous social institution. It shall equally protect the life of the mother and the life of the unborn from conception.
... (Art. II, Sec. 12) - FilipinoKinikilala ng Estado ang kabanalan ng buhay pampamilya at dapat pangalagaan at patatagin ang pamilya bilang isang saligang institusyon ng lipunan. Dapat nitong pangalagaan kapwa ang buhay ng ina at ang buhay ng sanggol sa sinapupunan mula sa paglilihi.
... (Art. II, Seksyon 12)
- EnglishAll existing laws, decrees, executive orders, proclamations, letters of instructions, and other executive issuances not inconsistent with this Constitution shall remain operative until amended, repealed, or revoked. (Art. XVIII, Sec. 3)
- FilipinoAng lahat ng mga umiiral na batas, mga dekri, mga kautusang tagapagpaganap, mga proklamasyon, mga liham tagubilin, at iba pang mga pahayag tagapagpaganap na hindi salungat sa Konstitusyong ito ay mananatiling ipatutupad hangga't hindi sinususugan, pinawawalang-bisa, o pinawawalang-saysay. (Art. XVIII, Seksyon 3)
- EnglishThe Philippines renounces war as an instrument of national policy, adopts the generally accepted principles of international law as part of the law of the land and adheres to the policy of peace, equality, justice, freedom, cooperation, and amity with all nations. (Art. II, Sec. 2)
- FilipinoItinatakwil ng Pilipinas ang digmaan bilang kasangkapan ng patakarang pambansa, tinatanggap bilang bahagi ng batas ng bansa ang mga simulain ng batas internasyonal na kinikilala ng lahat at umaayon sa patakaran ng kapayapaan, pagkakapantay-pantay, katarungan, kalayaan, pakikipagtulungan, at pakikipagkaibigan sa lahat ng mga bansa. (Art II, Seksyon 2)
- English
…
(2) All cases involving the constitutionality of a treaty, international or executive agreement, or law, which shall be heard by the Supreme Court en banc,
... (Art. VIII, Sec. 4) - Filipino
…
(2) Ang lahat ng mga usaping may kinalaman sa konstitusyonaliti ng ano mang kasunduang-bansa, kasunduang internasyonal o tagapagpaganap, o batas na dapat dinggin ng Kataastaasang Hukuman en banc, ... (Art. VIII, Seksyon 4)
- English
The Supreme Court shall have the following powers:
...
(2) Review, revise, reverse, modify, or affirm on appeal or certiorari, as the law or the Rules of Court may provide, final judgments and orders of lower courts in:
(a) All cases in which the constitutionality or validity of any treaty, international or executive agreement, law, presidential decree, proclamation, order, instruction, ordinance, or regulation is in question.
... (Art. VIII, Sec. 5) - Filipino
Dapat magtaglay ang Kataastaasang Hukuman ng sumusunod na mga kapangyarihan:
...
(2) Rebyuhin, rebisahin, baligtarin, baguhin, o patibayan sa paghahabol o certiorari, ayon sa mga maaaring itadhana ng batas o ng mga alituntunin ng hukuman, ang mga pangwakas na pagpapasya at mga kautusan ng mga nakabababang hukuman sa:
(a) Lahat ng mga usapin na ang konstitusyonaliti o baliditi ng ano mang kasunduang-bansa, kasunduang internasyonal o tagapagpaganap, batas, dekri ng pangulo, ordinansa, kautusang tagapagpaganap, proklamasyon, o regulasyon ay pinagtatalunan.
... (Art. VIII, Sec. 5)
- EnglishThe Commission on Human Rights shall have the following powers and functions:
…
(7) Monitor the Philippine Government’s compliance with international treaty obligations on human rights;
… (Art. XIII, Sec. 18) - FilipinoDapat magkaroon ang Komisyong sa Mga Karapatang Pantao ng mga sumusunod na mga kapangyarihan at mga gawain:
…
(7) Subaybayan ang pagtalima ng Pamahalaan ng Pilipinas sa mga pananagutan sa pandaigdig na kasunduang-bansa hinggil sa mga karapatang pantao;
… (Art. XIII, Seksyon 18)
- EnglishThe separation of Church and State shall be inviolable. (Art. II, Sec. 6)
- FilipinoHindi dapat labagin ang pagkakahiwalay ng Simbahan at ng Estado. (Art. II, Seksyon 6)
- English
No law shall be made respecting an establishment of religion, … No religious test shall be required for the exercise of civil or political rights. (Art. III, Sec. 5)
- Filipino
Hindi dapat magbalangkas ng batas para sa pagtatatag ng relihiyon, ... Hindi dapat kailanganin ang pagsusulit pangrelihiyon sa pagsasagamit ng karapatang sibil o pampulitika. (Art. III, Seksyon 5)
- EnglishThe State shall defend:
(1) The right of spouses to found a family in accordance with their religious convictions and the demands of responsible parenthood;
… (Art. XV, Sec. 3) - FilipinoDapat isanggalang ng Estado:
(1) Ang karapatan ng mga mag-asawa na magpamilya nang naaayon sa kanilang pananalig na panrelihiyon at sa mga kinakailangan ng responsableng pagpapamilya;
… (Art. XV, Seksyon 3)
- EnglishThe State, subject to the provisions of this Constitution and national development policies and programs, shall protect the rights of indigenous cultural communities to their ancestral lands to ensure their economic, social, and cultural well-being.
The Congress may provide for the applicability of customary laws governing property rights or relations in determining the ownership and extent of ancestral domain. (Art. XII, Sec. 5) - FilipinoDapat pangalagaan ng Estado, batay sa mga tadhana ng Konstitusyong ito at sa mga patakaran at mga programa sa pagpapaunlad ng bansa, ang mga karapatan ng mga katutubong pamayanang kultural sa kanilang minanang lupain upang matiyak ang kanilang kagalinang ekonomiko, panlipunan, at pangkultura.
Maaaring magtakda ang Kongreso para sa pagpapairal ng mga nakaugaliang batas hinggil sa mga karapatan o mga ugnayan sa ariarian sa pagtiyak sa pagmamay-ari ng minanang lupain. (Art. XII, Seksyon 5)
- EnglishThe State shall recognize, respect, and protect the rights of indigenous cultural communities to preserve and develop their cultures, traditions, and institutions. It shall consider these rights in the formulation of national plans and policies. (Art. XIV, Sec. 17)
- FilipinoDapat kilalanin, igalang, at pangalagaan ng Estado ang mga karapatan ng mga katutubong pamayanang kultural sa pagpapanatili at pagpapayaman ng kanilang kultura, mga tradisyon, at mga institusyon. Dapat isaalang-alang nito ang mga karapatang ito sa pagbabalangkas ng mga pambansang plano at mga patakaran. (Art. XIV, Seksyon 17)
- EnglishThe State recognizes the role of women in nation-building, and shall ensure the fundamental equality before the law of women and men. (Art. II, Sec. 14)
- FilipinoKinikilala ang Estado ang tungkulin ng mga kababaihan sa pagbuo ng bansa at dapat seguruhin ang saligang pagkakapantay-pantay ng kababaihan at kalalakihan. (Art. II, Seksyon 14)
Constitution of the Republic of the Philippines 1987 (English). According to Art. XIV: “Section 6. The national language of the Philippines is Filipino. …”