Armenia

The main objectives of state policy in the economic, social, and cultural spheres shall be:
…
4) To promote factual equality between women and men;
… (Art. 86)

1. A child born to citizens of the Republic of Armenia shall be a citizen of the Republic of Armenia.
2. Every child whose one parent is a citizen of the Republic of Armenia shall have the right to acquire citizenship of the Republic of Armenia.
3. Armenians by ethnicity shall have the right to acquire citizenship of the Republic of Armenia from the moment of establishing residence in the Republic Armenia.
4. Armenians by ethnicity shall acquire citizenship of the Republic of Armenia through a simplified procedure stipulated by law.
5. A citizen of the Republic of Armenia may not be deprived of citizenship. A citizen of the Republic of Armenia may not be deprived of the right to change citizenship.
6. The procedure of exercising the rights stipulated by this Article, the other grounds of acquiring citizenship of the Republic of Armenia, and the grounds of termination shall be stipulated by law.
7. The rights stipulated by Part 2-4 and by the second sentence of Part 5 of this Article may be restricted only by law with the aim of protecting state security, preventing or solving crimes, as well as protecting other public interests.
8. Citizens of the Republic of Armenia, while outside of the borders of the Republic of Armenia, shall be under the protection of the Republic of Armenia on the basis of international law. (Art. 47)

1. Constitutional justice shall be administered by the Constitutional Court, ensuring the primacy of the Constitution.
2. When administering justice, the Constitutional Court shall be independent and shall abide only by the Constitution.
3. The powers of the Constitutional Court shall be stipulated by the Constitution, while the procedure of its formation and functioning shall be stipulated by the Constitution and the Law on the Constitutional Court. (Art. 167)

The Constitutional Court shall, in the manner stipulated by the Law on the Constitutional Court:
1) Determine the conformity with the Constitution of laws, decisions of the National Assembly, orders and decrees of the President of the Republic, decisions of the Government and the Prime Minister, and sub-legislative normative legal acts;
2) Prior to the adoption of the draft Constitutional Amendments, as well as drafts of legal acts put to a referendum, determine their conformity with the Constitution;
3) Prior to the ratification of an international treaty, determine the conformity with the Constitution of obligations enshrined therein;
4) Resolve disputes arising between constitutional bodies with respect to their constitutional powers;
5) Resolve disputes related to decisions adopted with respect to the results of a referendum or the results of elections of the National Assembly and the President of the Republic;
6) Render a decision on termination of the powers of a parliamentarian;
7) Issue an opinion on the existence of a ground for impeaching the President of the Republic;
8) Render a decision on the impossibility for the President of the Republic to discharge his powers;
9) Solve the question of imposing disciplinary liability on a judge of the Constitutional Court;
10) Solve the question of terminating the powers of a judge of the Constitutional Court,
11) Solve the question on initiating criminal prosecution against a judge of the Constitutional Court or consenting to depriving him of liberty with respect to the performance of his duties; and
12) In cases stipulated by law, render a decision on suspending or prohibiting the activities of a party. (Art. 168)

1. The following may apply to the Constitutional Court:
1) The National Assembly – in the cases stipulated by Point 12 of Article 168 of the Constitution; in the case stipulated by Point 7 of Article 168 of the Constitution – by a decision adopted by majority vote of the total number of parliamentarians, and in the case stipulated by Point 10 of Article 168 of the Constitution – by a decision adopted by at least a three-fifths majority vote of total number of parliamentarians;
2) At least one fifth of the total number of parliamentarians – in the cases stipulated by Point 1, 4, and 6 of Article 168 of the Constitution;
3) A faction of the National Assembly – for disputes related to decisions adopted with respect to the results of a referendum or the results of election of the President of the Republic;
4) The President of the Republic – in the cases stipulated by Part 1 of Article 129, Part 2 of Article 139, Article 150, or Points 1 and 4 of Article 168 of the Constitution;
5) The Government – in the cases stipulated by Point 1, 4, 8, and 12 of Article 168 of the Constitution;
6) The Supreme Judicial Council – in the cases stipulated by Point 4 of Article 168 of the Constitution;
7) Local self-government bodies – with a question regarding the conformity with the Constitution of normative legal acts stipulated by Point 1 of Article 168 of the Constitution that violate their constitutional rights, as well as in the cases stipulated by Point 4 of Article 168 of the Constitution;
8) Everyone – in a concrete case when there is a final act of court, all judicial remedies have been exhausted, and the person challenges the constitutionality of a provision of a normative legal act applied in relation to him by such act of court, which has led to a violation of his fundamental rights and freedoms enshrined in Chapter 2 of the Constitution, taking into account also the construal of such provision in its practical legal application;
9) The Prosecutor General – concerning the constitutionality of provisions of normative legal acts related to a specific set of proceedings conducted by the prosecution office, as well as in the case stipulated by Ponit 11 of Article 168 of the Constitution;
10) The Human Rights Defender – concerning the conformity of the normative legal acts listed in Point 1 of Article 168 of the Constitution with the provisions of Chapter 2 of the Constitution;
11) Parties or party alliances that participated in the National Assembly election – on disputes connected with decisions taken on the results of the National Assembly election;
12) The candidates for the President of the Republic – on disputes connected with decisions taken on the results of the election of the President of the Republic; and
13) At least three judges of the Constitutional Court – in the case stipulated by Point 9 of Article 168 of the Constitution.
... (Art. 169)

1. The state shall promote the development of culture, education, and science.
… (Art. 15)

1. Parents shall have the right and obligation to take care of the rearing, education, health, and comprehensive and harmonious development of their children.
… (Art. 36)

1. Everyone shall have the right to education. The programs and duration of compulsory education shall be stipulated by law. Secondary education in state educational institutions is free of charge.
2. Everyone shall have the right to receive, in the cases and manner stipulated by law, free education in state higher and other vocational education institutions on the basis of competition.
3. The institutions of higher education shall, within the framework stipulated by law, have the right to self-governance, including to academic and research freedom. (Art. 38)

The main objectives of state policy in the economic, social, and cultural spheres shall be:
…
13. To develop free-of-charge higher and other vocational education;
… (Art. 86)

1. Everyone shall have the right to free choice of employment.
2. Every worker shall have the right to protection in case of groundless dismissal from employment. The grounds of dismissal from employment shall be stipulated by law.
3. It shall be prohibited to dismiss from employment due to reasons related to maternity. Every employed woman shall have the right to paid leave in case of pregnancy and child delivery. Every employed parent shall have the right to leave in case of child birth or child adoption. Details shall be stipulated by law.
... (Art. 57)

Every worker shall, in accordance with law, have the right to healthy, safe, and dignifying working conditions, to limitation of the maximum working time, to daily and weekly rest, and to annual paid leave. (Art. 82)

Everyone shall, in accordance with law, have the right to social security in cases of maternity, having many children, illness, disability, workplace accidents, need of care, loss of breadwinner, old age, unemployment, loss of employment, and in other cases. (Art. 83)

…
2. The amount of minimum salary shall be stipulated by law. (Art. 84)

The main objectives of state policy in the economic, social, and cultural spheres shall be:
…
2. To support population employment and the improvement of work conditions;
… (Art. 86)

Everyone shall be equal before the law. (Art. 28)

Any discrimination based on sex, race, skin color, ethnic or social origin, genetic features, language, religion, worldview, political or any other views, belonging to a national minority, property status, birth, disability, age, or other personal or social circumstances shall be prohibited. (Art. 29)

Women and men shall have equal rights. (Art. 30)

The main objectives of state policy in the economic, social, and cultural spheres shall be:
…
4. To promote factual equality between women and men;
… (Art. 86)

1. The human being shall be the supreme value in the Republic of Armenia. The inalienable dignity of the human being shall be the integral basis of his rights and freedoms.
2. The respect for and protection of the fundamental rights and freedoms of the human being and the citizen shall be the duties of the public power.
3. The public power shall be bound by the fundamental rights and freedoms of the human being and the citizen as the directly applicable law. (Art. 3)

The essence of provisions on fundamental rights and freedoms enshrined in this Chapter shall be inviolable. (Art. 80)

1. The practice of bodies operating on the basis of international human rights treaties, which have been ratified by the Republic of Armenia, shall be taken into account when interpreting the provisions of the Constitution on fundamental rights and freedoms.
2. The restrictions of fundamental rights and freedoms may not exceed the restrictions stipulated by the international treaties of the Republic of Armenia. (Art. 81)

A human being shall be free to do all that does not violate the rights of others and does not contradict the Constitution and laws. No one may bear obligations that are not stipulated by law. (Art. 39)

1. Everyone shall have the right to effective judicial protection of his rights and freedoms.
2. Everyone shall, for the protection of his rights and freedoms, and in conformity with the international treaties of the Republic of Armenia, have the right to apply to international bodies of protection of human rights and freedoms. (Art. 61)

1. The following may apply to the Constitutional Court:
...
7. Local self-government bodies – with a question regarding the conformity with the Constitution of normative legal acts stipulated by Point 1 of Article 168 of the Constitution that violate their constitutional rights, as well as in the cases stipulated by Point 4 of Article 168 of the Constitution;
8. Everyone – in a concrete case when there is a final act of court, all judicial remedies have been exhausted, and the person challenges the constitutionality of a provision of a normative legal act applied in relation to him by such act of court, which has led to a violation of his fundamental rights and freedoms enshrined in Chapter 2 of the Constitution, taking into account also the construal of such provision in its practical legal application;
...
10. The Human Rights Defender – concerning the conformity of the normative legal acts listed in Point 1 of Article 168 of the Constitution with the provisions of Chapter 2 of the Constitution;
... (Art. 169)

Everyone shall have the right to receive the support of the Human Rights Defender, in case of violation of his rights and freedoms enshrined in the Constitution and laws by state and local self-government bodies and officials or, in cases provided by the Law on the Human Rights Defender, by organizations. Details shall be stipulated by law. (Art. 52)

1. The following may apply to the Constitutional Court:
…
10. The Human Rights Defender – concerning the conformity of the normative legal acts listed in Point 1 of Article 168 of the Constitution with the provisions of Chapter 2³ of the Constitution;
… (Art. 169)

1. The Human Rights Defender shall be an independent official, who shall follow the respect for human rights and freedoms by state and local self-government bodies and officials, as well as by organizations in cases stipulated by the Law on the Human Rights Defender, and shall facilitate the restoration of violated rights and freedoms and the improvement of the normative legal acts related to human rights and freedoms.
2. The Human Rights Defender shall present to the National Assembly an annual communication on his activities and on the situation of protection of human rights and freedoms. The communication may contain recommendations on legislative or other measures.
3. State and local self-government bodies and officials shall be obliged to provide the necessary documents, information, and clarifications to and support the work of the Human Rights Defender in the manner stipulated by law.
4. Other powers of the Human Rights Defender shall be stipulated by the Law on the Human Rights Defender. (Art. 191)

1. The National Assembly shall, upon nomination by its competent standing committee, elect the Human Rights Defender for a six-year term by at least a three-fifths majority vote of the total number of parliamentarians.
… (Art. 192)

A human being shall be free to do all that does not violate the rights of others and does not contradict the Constitution and laws. No one may bear obligations that are not stipulated by law. (Art. 39)

In a state of emergency or during martial law, fundamental rights and freedoms of the human being and the citizen, with the exception of those stipulated by Articles 23–26, 28–30, 35–37, Part 1 of Article 38, Part 1 of Article 41, Part 1, the first sentence of Part 5, and Part 8 of Article 47, Article 52, Part 2 of Article 55, Articles 56, 61, and 63–72 of the Constitution, may be temporarily suspended or subjected to additional restrictions in the manner stipulated by law to the extent required by the situation, subject to the international commitments undertaken with respect to derogations from commitments in emergency situations or during martial law. (Art. 76)

The means chosen for restricting fundamental rights and freedoms shall be suitable and necessary for the achievement of the aim stipulated by the Constitution. The means chosen for the restriction shall be commensurate to the significance of the fundamental right and freedom being restricted. (Art. 78)

When restricting fundamental rights and freedoms, the laws shall define the grounds and scope of such restrictions and be sufficiently certain for the holders and addressees of such rights and freedoms to be able to engage in appropriate conduct. (Art. 79)

…
2. The restrictions of fundamental rights and freedoms may not exceed the restrictions stipulated by the international treaties of the Republic of Armenia. (Art. 81)

Family, being the natural and fundamental cell of society and the basis for the preservation and reproduction of the population, as well as motherhood and childhood shall be under special protection and aegis of the state. (Art. 16)

1. Everyone shall have the right to inviolability of his private and family life, honor and reputation.
… (Art. 31)

1. A man and a woman of marriageable age shall have the right to marry each other and form a family by free expression of their will. The age of marriage and the procedure of marrying and divorcing shall be stipulated by law.
2. In marrying, during marriage, and in divorce, a man and a woman shall have equal rights.
3. The freedom to marry may be restricted only by law with the aim of protecting health and morals. (Art. 35)

1. Parents shall have the right and obligation to take care of the rearing, education, health, and comprehensive and harmonious development of their children.
2. Deprivation or limitation of parental rights may be performed only by law, by court decision with the aim of safeguarding the vital interests of the child.
3. Adult able-bodied persons are obliged to take care of their parents who are not able-bodied and are in need. Details shall be stipulated by law. (Art. 36)

…
3. … Every employed woman shall have the right to paid leave in case of pregnancy and child delivery. Every employed parent shall have the right to leave in case of child birth or child adoption. Details shall be stipulated by law.
… (Art. 57)

Everyone shall, in accordance with law, have the right to social security in cases of maternity, having many children, … (Art. 83)

The main objectives of state policy in the economic, social, and cultural spheres shall be:
…
5. To promote the birth rate and the having of many children;
… (Art. 86)

1. Everyone shall have the right to preserve his national and ethnic identity.
2. Persons belonging to national minorities shall have the right to preserve and develop their traditions, religion, language, and culture.
3. The exercise of the rights stipulated by this Article shall be regulated by law. (Art. 56)

…
2. In the manner stipulated by the Electoral Code, places shall be assigned in the National Assembly for representatives of national minorities.
… (Art. 89)

Every citizen shall have the right to enter the public service on an equal basis. Details shall be stipulated by law. (Art. 49)

In the Republic of Armenia, the power belongs to the people.
The people shall exercise its power through free elections, referenda, as well as through state and local self-government bodies and officials prescribed by the Constitution.
… (Art. 2)

Elections of the National Assembly and community councils, as well as referenda shall be carried out on the basis of universal, equal, free, and direct suffrage, by secret vote. (Art. 7)

1. Everyone shall have the right to the freedom of association with others, … (Art. 45)

1. Every citizen shall have the right to create a party with other citizens and the right to become a member of a party. No one shall be compelled to become a member of a party.
… (Art. 46)

1. Citizens of the Republic of Armenia, which have attained the age of 18 on the day of an election to the National Assembly or on the day of a referendum, shall have the right to vote in such election and to take part in such referendum.
… (Art. 48)

1. Ideological pluralism and the multipartisan system shall be guaranteed in the Republic of Armenia.
2. Parties shall be formed and operate freely. Equal legal opportunities for activities of the parties shall be guaranteed by law.
3. Parties shall promote the formulation and expression of the people’s political will.
4. The structure and activities of parties may not contravene the democratic principles. (Art. 8)

1. Every citizen shall have the right to create a party with other citizens and the right to become a member of a party. No one shall be compelled to become a member of a party.
2. Judges, prosecutors, and investigators may not be members of a party. The law may prescribe restrictions on the right to create and become a member of a party by servicemen of the armed forces, the national security, the police, and other militarized bodies.
3. Parties shall publish annual reports on the sources of their financial means and expenditures, as well as on their property.
4. In cases stipulated by law, the activities of a party may be suspended by a decision of the Constitutional Court. Parties that advocate the violent overthrow of the constitutional order or use violence for overthrowing the constitutional order shall be unconstitutional and are subject to prohibition by decision of the Constitutional Court. (Art. 46)

1. The Central Electoral Commission is an independent state body, which shall organize the elections of the National Assembly and local self-government bodies, as well as referenda, and shall supervise their lawfulness.
2. In the cases and manner stipulated by law, the Central Electoral Commission shall adopt sub-legislative normative legal acts.
3. The Central Electoral Commission shall present a communication about its activities to the National Assembly.
4. The system of electoral commissions and their powers, procedure of formation and operation, and safeguards of activities shall be stipulated by the Electoral Code. (Art. 194)

1. The President of the Republic shall be the head of the state.
2. The President of the Republic shall observe compliance with the Constitution.
… (Art. 123)

...
2. Everyone who has attained the age of 40, has been a citizen of only the Republic of Armenia for the preceding six years, has permanently resided in the Republic of Armenia for the preceding six years, has voting right, and has a command of the Armenian language may be elected as President of the Republic.
... (Art. 124)

1. The President of the Republic shall be elected by the National Assembly.
… (Art. 125)

1. The Government shall be the highest body of the executive power.
2. Based on its program, the Government shall develop and implement the domestic and foreign policies of the state.
3. The Government shall conduct the general direction of the state administration system bodies.
4. The powers of the Government shall be stipulated by the Constitution and the laws. The Government shall have power over all those matters pertaining to executive power, which are not reserved for other state administration bodies or local self-government bodies. (Art. 146)

1. The Government shall consist of the Prime Minister, Deputy Prime Ministers, and ministers.
… (Art. 147)

1. A Government member shall meet the requirements presented to a parliamentarian.
… (Art. 148)

1. Immediately after the commencement of the term of office of the newly-elected National Assembly, the President of the Republic shall appoint as Prime Minister the candidate nominated by the parliamentary majority formed in the manner stipulated by Article 89 of the Constitution.
… (Art. 149)

The Government shall be formed within a 15-day period of the appointment of the Prime Minister. After his appointment, the Prime Minister shall within a five-day period propose to the President of the Republic the candidates of the Deputy Prime Ministers and ministers. The President of the Republic shall, within a three-day period, either appoint the Deputy Prime Ministers and the ministers or apply to the Constitutional Court. The Constitutional Court shall examine the application and make a decision within a five-day period. If the President of the Republic does not fulfill the requirements stipulated by this Article within a three-day period, then the relevant Deputy Prime Minister or minister shall be deemed appointed by virtue of law. (Art. 150)

Elections of the National Assembly and community councils, as well as referenda shall be carried out on the basis of universal, equal, free, and direct suffrage, by secret vote. (Art. 7)

...
2. Anyone who has attained the age of 25, for the preceding four years has been a citizen of only the Republic of Armenia, has permanently resided in the Republic of Armenia for the preceding four years, has voting right, and has a command of the Armenian language may be elected as a member of the National Assembly.
... (Art. 48)

1. The National Assembly is the people’s representative body.
2. The National Assembly shall exercise the legislative power.
3. The National Assembly shall exercise oversight of the executive power, shall adopt the state budget, and shall perform other functions stipulated by the Constitution.
... (Art. 88)

1. The National Assembly shall consist of at least 101 parliamentarians.
2. In the manner stipulated by the Electoral Code, places shall be assigned in the National Assembly for representatives of national minorities.
3. The National Assembly shall be elected by a proportional electoral contest. The Electoral Code shall guarantee the formation of a stable parliamentary majority. ... (Art. 89)

1. All forms of property shall be recognized and equally protected in the Republic of Armenia.
… (Art. 10)

1. Everyone shall have the right to own, use, and dispose at his discretion the lawfully-acquired property.
2. The right of inheritance shall be guaranteed.
... (Art. 60)

1. A community shall have property right on land and other property.
2. Land located within the territory of a community, with the exception of land owned by the state, as well as by natural persons or legal entities, shall be in the property of the community.
... (Art. 184)

1. Everyone shall have the right to physical and mental integrity.
...
4. No one shall be subjected to scientific, medical or other experiments without his freely and clearly expressed consent. A person shall in prior be informed about the potential consequences of such experiments. (Art. 25)

1. No one shall be subjected to torture, inhuman or degrading treatment or punishment.
2. Corporal punishments shall be prohibited.
3. Persons deprived of liberty shall have the right to humane treatment. (Art. 26)

...
4. The activities of a political party may, in the cases prescribed by law, be suspended upon the decision of the Constitutional Court. Political parties advocating violent overthrow of the constitutional order or using violence for the purpose of overthrowing the constitutional order shall be unconstitutional and shall be subject to prohibition upon the decision of the Constitutional Court. (Art. 46)

…
4. It shall be prohibited to hire children under the age of 16 for full-time employment. The procedure and conditions of hiring them for part-time employment shall be stipulated by law.
5. Forced or compulsory labor shall be prohibited.
… (Art. 57)

It shall be prohibited to use fundamental rights and freedoms for the purpose of violently overthrowing the constitutional order or inciting national, racial, or religious hatred, or preaching violence or war. (Art. 77)

Family, being the natural and fundamental cell of society and the basis for the preservation and reproduction of the population, as well as motherhood and childhood shall be under special protection and aegis of the state. (Art. 16)

Everyone shall, in accordance with law, have the right to social security in cases of maternity, having many children, illness, disability, workplace accidents, need of care, loss of breadwinner, old age, unemployment, loss of employment, and in other cases. (Art. 83)

The main objectives of state policy in the economic, social, and cultural spheres shall be:
...
4. To promote factual equality between women and men;
5. To promote the birth rate and the having of many children;
…
7. To implement health protection and improvement programs for the population, and to create conditions for effective and affordable medical services for the population;
…
10. To develop the regions proportionately;
… (Art. 86)

1. To the extent of their powers and possibilities, state government and local self-government bodies shall be obliged to fulfill the objectives enshrined in Article 86 of the Constitution.
… (Art. 87)

State power shall be exercised in accordance with the Constitution and the laws, based on the separation and balance of the legislative, executive, and judicial powers. (Art. 4)

1. The Constitution shall have supreme legal force.
2. Laws shall conform to the constitutional laws, and sub-legislative normative legal acts shall conform to the constitutional laws and laws.
3. In case there are contradictions between the norms of international treaties ratified by the Republic of Armenia and the norms of laws, the norms of the international treaties shall be applied. (Art. 5)

A human being shall be free to do all that does not violate the rights of others and does not contradict the Constitution and laws. No one may bear obligations that are not stipulated by law. (Art. 39)

1. The practice of bodies operating on the basis of international human rights treaties, which have been ratified by the Republic of Armenia, shall be taken into account when interpreting the provisions of the Constitution on fundamental rights and freedoms.
... (Art. 81)

…
3. International treaties contravening the Constitution may not be ratified. (Art. 116)

1. Constitutional justice shall be administered by the Constitutional Court, ensuring the primacy of the Constitution.
… (Art. 167)

The Constitutional Court shall, in the manner stipulated by the Law on the Constitutional Court:
...
2. Prior to the adoption of the draft Constitutional Amendments, as well as drafts of legal acts put to a referendum, determine their conformity with the Constitution;
... (Art. 168)

1. The Constitutional Court shall adopt decisions and opinions.
2. Decisions and opinions of the Constitutional Court shall be final and shall enter into force at the moment of being published.
… (Art. 170)

Articles 1, 2, 3, and 203 of the Constitution shall not be amended. (Art. 203)

…
3. In case there are contradictions between the norms of international treaties ratified by the Republic of Armenia and the norms of laws, the norms of the international treaties shall be applied. (Art. 5)

…
2. Everyone shall, for the protection of his rights and freedoms, and in conformity with the international treaties of the Republic of Armenia, have the right to apply to international bodies of protection of human rights and freedoms. (Art. 61)

In a state of emergency or during martial law, fundamental rights and freedoms of the human being and the citizen, with the exception of those stipulated by Articles 23–26, 28–30, 35–37, Part 1 of Article 38, Part 1 of Article 41, Part 1, the first sentence of Part 5, and Part 8 of Article 47, Article 52, Part 2 of Article 55, Articles 56, 61, and 63–72 of the Constitution, may be temporarily suspended or subjected to additional restrictions in the manner stipulated by law to the extent required by the situation, subject to the international commitments undertaken with respect to derogations from commitments in emergency situations or during martial law. (Art. 76)

1. The practice of bodies operating on the basis of international human rights treaties, which have been ratified by the Republic of Armenia, shall be taken into account when interpreting the provisions of the Constitution on fundamental rights and freedoms.
2. The restrictions of fundamental rights and freedoms may not exceed the restrictions stipulated by the international treaties of the Republic of Armenia. (Art. 81)

1. The National Assembly shall ratify, suspend, or renounce international treaties that:
1. Concern the fundamental rights and freedoms, as well as obligations of the human being and citizen;
...
3. International treaties contravening the Constitution may not be ratified. (Art. 116)

The Constitutional Court shall, in the manner stipulated by the Law on the Constitutional Court:
…
3. Prior to the ratification of an international treaty, determine the conformity with the Constitution of obligations enshrined therein;
… (Art. 168)

…
2. Religious organizations shall be separate from the state. (Art. 17)

1. The Republic of Armenia shall recognize the exceptional mission of the Armenian Apostolic Holy Church, as the national church, in the spiritual life of the Armenian people, in the development of its national culture, and in the preservation of its national identity.
2. The relationship between the Republic of Armenia and the Armenian Apostolic Holy Church may be regulated by a law. (Art. 18)

Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակներն են`
…
4) կանանց և տղամարդկանց միջև փաստացի հավասարության խթանումը.
… (Հոդված 86)

1. Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներից ծնված երեխան Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի է:
2. Յուրաքանչյուր երեխա, որի ծնողներից մեկը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի է, ունի Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն ձեռք բերելու իրավունք:
3. Ազգությամբ հայերը Հայաստանի Հանրապետությունում բնակություն հաստատելու պահից ունեն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն ձեռք բերելու իրավունք:
4. Ազգությամբ հայերը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունը ձեռք են բերում օրենքով սահմանված պարզեցված կարգով:
5. Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին չի կարող զրկվել քաղաքացիությունից: Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացին չի կարող զրկվել քաղաքացիությունը փոխելու իրավունքից:
6. Սույն հոդվածով սահմանված իրավունքների իրականացման կարգը, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիության ձեռքբերման այլ հիմքերը, ինչպես նաև դադարեցման հիմքերը սահմանվում են օրենքով:
7. Սույն հոդվածի 2-4-րդ մասերով, ինչպես նաև 5-րդ մասի 2-րդ նախադասությամբ սահմանված իրավունքները կարող են սահմանափակվել միայն օրենքով` պետական անվտանգության, հանցագործությունների կանխման կամ բացահայտման, ինչպես նաև այլ հանրային շահերի պաշտպանության նպատակով:
8. Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները Հայաստանի Հանրապետության սահմաններից դուրս, միջազգային իրավունքի հիման վրա, Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության ներքո են: (Հոդված 47)

1. Սահմանադրական արդարադատությունն իրականացնում է Սահմանադրական դատարանը` ապահովելով Սահմանադրության գերակայությունը:
2. Արդարադատություն իրականացնելիս Սահմանադրական դատարանն անկախ է և ենթարկվում է միայն Սահմանադրությանը:
3. Սահմանադրական դատարանի լիազորությունները սահմանվում են Սահմանադրությամբ, իսկ կազմավորման և գործունեության կարգը` Սահմանադրությամբ և Սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով: (Հոդված 167)

Սահմանադրական դատարանը Սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով սահմանված կարգով՝
1) որոշում է օրենքների, Ազգային ժողովի որոշումների, Հանրապետության նախագահի հրամանագրերի և կարգադրությունների, Կառավարության և վարչապետի որոշումների, ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերի համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
2) մինչև Սահմանադրության փոփոխությունների նախագծի, ինչպես նաև հանրաքվեի դրվող իրավական ակտերի նախագծերի ընդունումը որոշում է դրանց համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
3) մինչև միջազգային պայմանագրի վավերացումը որոշում է դրանում ամրագրված պարտավորությունների համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
4) լուծում է սահմանադրական մարմինների միջև նրանց սահմանադրական լիազորությունների առնչությամբ առաջացող վեճերը.
5) լուծում է հանրաքվեի, Ազգային ժողովի և Հանրապետության նախագահի ընտրությունների արդյունքներով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերը.
6) որոշում է կայացնում պատգամավորի լիազորությունները դադարեցնելու հարցի վերաբերյալ.
7) եզրակացություն է տալիս Հանրապետության նախագահին պաշտոնանկ անելու հիմքերի առկայության մասին.
8) որոշում է կայացնում Հանրապետության նախագահի լիազորությունների կատարման անհնարինության մասին.
9) լուծում է Սահմանադրական դատարանի դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը.
10) լուծում է Սահմանադրական դատարանի դատավորի լիազորությունները դադարեցնելու հարցը.
11) լուծում է իր լիազորությունների իրականացման կապակցությամբ Սահմանադրական դատարանի դատավորի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու կամ նրան ազատությունից զրկելու վերաբերյալ համաձայնություն տալու հարցը.
12) օրենքով սահմանված դեպքերում որոշում է կայացնում կուսակցության գործունեությունը կասեցնելու կամ արգելելու վերաբերյալ։ (Հոդված 168)

1. Սահմանադրական դատարան կարող են դիմել՝
1) Ազգային ժողովը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 12-րդ կետով սահմանված դեպքերում, Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 7-րդ կետով սահմանված դեպքում՝ պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ ընդունված որոշմամբ, իսկ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 10-րդ կետով սահմանված դեպքում` պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների առնվազն երեք հինգերորդով ընդունված որոշմամբ.
2) պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ հինգերորդը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին, 4-րդ եւ 6-րդ կետերով սահմանված դեպքերում.
3) Ազգային ժողովի խմբակցությունը` հանրաքվեի և Հանրապետության նախագահի ընտրության արդյունքներով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերով.
4) Հանրապետության նախագահը՝ Սահմանադրության 129-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 139-րդ հոդվածի 2-րդ մասով, 150-րդ հոդվածով, ինչպես նաև 168-րդ հոդվածի 1-ին և 4-րդ կետերով սահմանված դեպքերում.
5) Կառավարությունը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին, 4-րդ, 8-րդ և 12-րդ կետերով սահմանված դեպքերում.
6) Բարձրագույն դատական խորհուրդը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 4-րդ կետով սահմանված դեպքերում.
7) տեղական ինքնակառավարման մարմինները՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված` իրենց սահմանադրական իրավունքները խախտող նորմատիվ իրավական ակտերի՝ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցով, ինչպես նաև Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 4-րդ կետով սահմանված դեպքերում.
8) յուրաքանչյուր ոք՝ կոնկրետ գործով, երբ առկա է դատարանի վերջնական ակտը, սպառվել են դատական պաշտպանության բոլոր միջոցները և վիճարկում է այդ ակտով իր նկատմամբ կիրառված նորմատիվ իրավական ակտի դրույթի սահմանադրականությունը, ինչը հանգեցրել է Սահմանադրության 2-րդ գլխում ամրագրված իր հիմնական իրավունքների և ազատությունների խախտման՝ հաշվի առնելով նաև համապատասխան դրույթին իրավակիրառ պրակտիկայում տրված մեկնաբանությունը.
9) գլխավոր դատախազը՝ դատախազության կողմից իրականացվող կոնկրետ վարույթին առնչվող նորմատիվ իրավական ակտերի դրույթների սահմանադրականության հարցերով, ինչպես նաև Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 11-րդ կետով սահմանված դեպքում.
10) Մարդու իրավունքների պաշտպանը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված նորմատիվ իրավական ակտերի՝ Սահմանադրության 2-րդ գլխի դրույթներին համապատասխանության հարցերով.
11) Ազգային ժողովի ընտրությանը մասնակցած կուսակցությունները կամ կուսակցությունների դաշինքները՝ Ազգային ժողովի ընտրության արդյունքով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերով.
12) Հանրապետության նախագահի թեկնածուները՝ Հանրապետության նախագահի ընտրության արդյունքով ընդունված որոշումների հետ կապված վեճերով.
13) Սահմանադրական դատարանի առնվազն երեք դատավոր` Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 9-րդ կետով սահմանված դեպքում:
... (Հոդված 169)

1. Պետությունը խթանում է մշակույթի, կրթության և գիտության զարգացումը:
… (Հոդված 15)

1. Ծնողներն իրավունք ունեն և պարտավոր են հոգ տանել իրենց երեխաների դաստիարակության, կրթության, առողջության, լիարժեք ու ներդաշնակ զարգացման մասին:
… (Հոդված 36)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի կրթության իրավունք: Պարտադիր կրթության ծրագրերը և տևողությունը սահմանվում են օրենքով: Պետական ուսումնական հաստատություններում միջնակարգ կրթությունն անվճար է:
2. Յուրաքանչյուր ոք օրենքով սահմանված դեպքերում և կարգով ունի մրցութային հիմունքներով պետական բարձրագույն և այլ մասնագիտական կրթական հաստատություններում անվճար կրթություն ստանալու իրավունք:
3. Բարձրագույն ուսումնական հաստատություններն օրենքով սահմանված շրջանակներում ունեն ինքնակառավարման իրավունք, ներառյալ ակադեմիական և հետազոտությունների ազատությունը: (Հոդված 38)

Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակներն են`
…
13) անվճար բարձրագույն և այլ մասնագիտական կրթության զարգացումը.
… (Հոդված 86)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի աշխատանքի ազատ ընտրության իրավունք:
2. Յուրաքանչյուր աշխատող ունի աշխատանքից անհիմն ազատվելու դեպքում պաշտպանության իրավունք: Աշխատանքից ազատման հիմքերը սահմանվում են օրենքով:
3. Մայրության հետ կապված պատճառներով աշխատանքից ազատելն արգելվում է: Յուրաքանչյուր աշխատող կին ունի հղիության և ծննդաբերության դեպքում վճարովի արձակուրդի իրավունք: Յուրաքանչյուր աշխատող ծնող երեխայի ծննդյան կամ երեխայի որդեգրման դեպքում ունի արձակուրդի իրավունք: Մանրամասները սահմանվում են օրենքով:
... (Հոդված 57)

Յուրաքանչյուր աշխատող, օրենքին համապատասխան, ունի առողջ, անվտանգ և արժանապատիվ աշխատանքային պայմանների, առավելագույն աշխատաժամանակի սահմանափակման, ամենօրյա և շաբաթական հանգստի, ինչպես նաև ամենամյա վճարովի արձակուրդի իրավունք: (Հոդված 82)

Յուրաքանչյուր ոք, օրենքին համապատասխան, ունի մայրության, բազմազավակության, հիվանդության, հաշմանդամության, աշխատավայրում դժբախտ պատահարների, խնամքի կարիք ունենալու, կերակրողին կորցնելու, ծերության, գործազրկության, աշխատանքը կորցնելու և այլ դեպքերում սոցիալական ապահովության իրավունք: (Հոդված 83)

…
2. Նվազագույն աշխատավարձի չափը սահմանվում է օրենքով: (Հոդված 84)

Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակներն են`
…
2) բնակչության զբաղվածության խթանումը և աշխատանքի պայմանների բարելավումը.
… (Հոդված 86)

Բոլորը հավասար են օրենքի առջև: (Հոդված 28)

Խտրականությունը, կախված սեռից, ռասայից, մաշկի գույնից, էթնիկ կամ սոցիալական ծագումից, գենետիկական հատկանիշներից, լեզվից, կրոնից, աշխարհայացքից, քաղաքական կամ այլ հայացքներից, ազգային փոքրամասնությանը պատկանելությունից, գույքային վիճակից, ծնունդից, հաշմանդամությունից, տարիքից կամ անձնական կամ սոցիալական բնույթի այլ հանգամանքներից, արգելվում է: (Հոդված 29)

Կանայք և տղամարդիկ իրավահավասար են: (Հոդված 30)

Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակներն են`
…
4) կանանց և տղամարդկանց միջև փաստացի հավասարության խթանումը.
… (Հոդված 86)

1. Հայաստանի Հանրապետությունում մարդը բարձրագույն արժեք է: Մարդու անօտարելի արժանապատվությունն իր իրավունքների և ազատությունների անքակտելի հիմքն է:
2. Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքների և ազատությունների հարգումն ու պաշտպանությունը հանրային իշխանության պարտականություններն են:
3. Հանրային իշխանությունը սահմանափակված է մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքներով և ազատություններով՝ որպես անմիջականորեն գործող իրավունք: (Հոդված 3)

Հիմնական իրավունքների և ազատությունների վերաբերյալ սույն գլխում ամրագրված դրույթների էությունն անխախտելի է: (Հոդված 80)

1. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների վերաբերյալ Սահմանադրությունում ամրագրված դրույթները մեկնաբանելիս հաշվի է առնվում Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած՝ մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային պայմանագրերի հիման վրա գործող մարմինների պրակտիկան:
2. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների սահմանափակումները չեն կարող գերազանցել Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված սահմանափակումները: (Հոդված 81)

Մարդն ազատ է անելու այն ամենը, ինչը չի խախտում այլոց իրավունքները և չի հակասում Սահմանադրությանը և օրենքներին: Ոչ ոք չի կարող կրել պարտականություններ, որոնք սահմանված չեն օրենքով: (Հոդված 39)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի իր իրավունքների և ազատությունների արդյունավետ դատական պաշտպանության իրավունք:
2. Յուրաքանչյուր ոք, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերին համապատասխան, ունի իր իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության խնդրով մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության միջազգային մարմիններ դիմելու իրավունք: (Հոդված 61)

1. Սահմանադրական դատարան կարող են դիմել՝
…
7) տեղական ինքնակառավարման մարմինները՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված` իրենց սահմանադրական իրավունքները խախտող նորմատիվ իրավական ակտերի՝ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցով, ինչպես նաև Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 4-րդ կետով սահմանված դեպքերում.
8) յուրաքանչյուր ոք՝ կոնկրետ գործով, երբ առկա է դատարանի վերջնական ակտը, սպառվել են դատական պաշտպանության բոլոր միջոցները և վիճարկում է այդ ակտով իր նկատմամբ կիրառված նորմատիվ իրավական ակտի դրույթի սահմանադրականությունը, ինչը հանգեցրել է Սահմանադրության 2-րդ գլխում ամրագրված իր հիմնական իրավունքների և ազատությունների խախտման՝ հաշվի առնելով նաև համապատասխան դրույթին իրավակիրառ պրակտիկայում տրված մեկնաբանությունը.
…
10) Մարդու իրավունքների պաշտպանը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված նորմատիվ իրավական ակտերի՝ Սահմանադրության 2-րդ գլխի դրույթներին համապատասխանության հարցերով.
… (Հոդված 169)

Յուրաքանչյուր ոք ունի պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ու պաշտոնատար անձանց, իսկ Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին օրենքով սահմանված դեպքերում` նաև կազմակերպությունների կողմից Սահմանադրությամբ և օրենքներով ամրագրված իր իրավունքների և ազատությունների խախտման դեպքում Մարդու իրավունքների պաշտպանի աջակցությունը ստանալու իրավունք: Մանրամասները սահմանվում են օրենքով: (Հոդված 52)

1. Սահմանադրական դատարան կարող են դիմել
…
10) Մարդու իրավունքների պաշտպանը՝ Սահմանադրության 168-րդ հոդվածի 1-ին կետում թվարկված նորմատիվ իրավական ակտերի՝ Սահմանադրության 2-րդ գլխի դրույթներին համապատասխանության հարցերով.
… (Հոդված 169)

1. Մարդու իրավունքների պաշտպանն անկախ պաշտոնատար անձ է, որը հետևում է պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ու պաշտոնատար անձանց, իսկ Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին օրենքով սահմանված դեպքերում` նաև կազմակերպությունների կողմից մարդու իրավունքների և ազատությունների պահպանմանը, նպաստում է խախտված իրավունքների և ազատությունների վերականգնմանը, իրավունքներին ու ազատություններին առնչվող նորմատիվ իրավական ակտերի կատարելագործմանը:
2. Մարդու իրավունքների պաշտպանը տարեկան հաղորդում է ներկայացնում Ազգային ժողով իր գործունեության, մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության վիճակի մասին: Հաղորդումը կարող է պարունակել օրենսդրական կամ այլ բնույթի միջոցառումների վերաբերյալ առաջարկներ:
3. Պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք պարտավոր են օրենքով սահմանված կարգով Մարդու իրավունքների պաշտպանին տրամադրել անհրաժեշտ փաստաթղթեր, տեղեկություններ և պարզաբանումներ, ինչպես նաև աջակցել նրա աշխատանքներին:
4. Մարդու իրավունքների պաշտպանի այլ լիազորությունները սահմանվում են Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին օրենքով: (Հոդված 191)

1. Մարդու իրավունքների պաշտպանին Ազգային ժողովի իրավասու մշտական հանձնաժողովի առաջարկությամբ ընտրում է Ազգային ժողովը` պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների առնվազն երեք հինգերորդով, վեց տարի ժամկետով:
… (Հոդված 192)

Մարդն ազատ է անելու այն ամենը, ինչը չի խախտում այլոց իրավունքները և չի հակասում Սահմանադրությանը և օրենքներին: Ոչ ոք չի կարող կրել պարտականություններ, որոնք սահմանված չեն օրենքով: (Հոդված 39)

Արտակարգ կամ ռազմական դրության ժամանակ մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքները և ազատությունները, բացառությամբ Սահմանադրության 23-26-րդ, 28-30-րդ, 35-37-րդ հոդվածներում, 38-րդ հոդվածի 1-ին մասում, 41-րդ հոդվածի 1-ին մասում, 47-րդ հոդվածի 1-ին մասում, 5-րդ մասի 1-ին նախադասությունում և 8-րդ մասում, 52-րդ, 55-րդ հոդվածի 2-րդ մասում, 56-րդ, 61-րդ, 63-72-րդ հոդվածներում նշվածների, կարող են օրենքով սահմանված կարգով ժամանակավորապես կասեցվել կամ լրացուցիչ սահմանափակումների ենթարկվել միայն այնքանով, որքանով դա պահանջում է իրավիճակը` արտակարգ կամ ռազմական դրության ժամանակ պարտավորություններից շեղվելու վերաբերյալ ստանձնված միջազգային պարտավորությունների շրջանակներում: (Հոդված 76)

Հիմնական իրավունքների և ազատությունների սահմանափակման համար ընտրված միջոցները պետք է պիտանի և անհրաժեշտ լինեն Սահմանադրությամբ սահմանված նպատակին հասնելու համար: Սահմանափակման համար ընտրված միջոցները պետք է համարժեք լինեն սահմանափակվող հիմնական իրավունքի և ազատության նշանակությանը: (Հոդված 78)

Հիմնական իրավունքները և ազատությունները սահմանափակելիս օրենքները պետք է սահմանեն այդ սահմանափակումների հիմքերը և ծավալը, լինեն բավարար չափով որոշակի, որպեսզի այդ իրավունքների և ազատությունների կրողները և հասցեատերերն ի վիճակի լինեն դրսևորելու համապատասխան վարքագիծ: (Հոդված 79)

…
2. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների սահմանափակումները չեն կարող գերազանցել Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված սահմանափակումները: (Հոդված 81)

Ընտանիքը, որպես հասարակության բնական և հիմնական բջիջ, բնակչության պահպանման և վերարտադրման հիմք, ինչպես նաև մայրությունը և մանկությունը պետության հատուկ պաշտպանության և հովանավորության ներքո են: (Հոդված 16)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի իր մասնավոր և ընտանեկան կյանքի, պատվի ու բարի համբավի անձեռնմխելիության իրավունք:
… (Հոդված 31)

1. Ամուսնական տարիքի հասած կինը և տղամարդը միմյանց հետ իրենց կամքի ազատ արտահայտությամբ ամուսնանալու և ընտանիք կազմելու իրավունք ունեն: Ամուսնության տարիքը, ամուսնության և ամուսնալուծության կարգը սահմանվում են օրենքով:
2. Ամուսնանալիս, ամուսնության ընթացքում, ամուսնալուծվելիս կինը և տղամարդն ունեն հավասար իրավունքներ:
3. Ամուսնանալու ազատությունը կարող է սահմանափակվել միայն օրենքով` առողջության և բարոյականության պաշտպանության նպատակով: (Հոդված 35)

1. Ծնողներն իրավունք ունեն և պարտավոր են հոգ տանել իրենց երեխաների դաստիարակության, կրթության, առողջության, լիարժեք ու ներդաշնակ զարգացման մասին:
2. Ծնողական իրավունքներից զրկելը կամ դրանց սահմանափակումը կարող է կատարվել միայն օրենքով, դատարանի որոշմամբ` երեխայի կենսական շահերն ապահովելու նպատակով:
3. Չափահաս աշխատունակ անձինք պարտավոր են հոգ տանել իրենց անաշխատունակ և կարիքավոր ծնողներին։ Մանրամասները սահմանվում են օրենքով: (Հոդված 36)

…
3. … Յուրաքանչյուր աշխատող կին ունի հղիության և ծննդաբերության դեպքում վճարովի արձակուրդի իրավունք: Յուրաքանչյուր աշխատող ծնող երեխայի ծննդյան կամ երեխայի որդեգրման դեպքում ունի արձակուրդի իրավունք: Մանրամասները սահմանվում են օրենքով:
… (Հոդված 57)

Յուրաքանչյուր ոք, օրենքին համապատասխան, ունի մայրության, բազմազավակության, … սոցիալական ապահովության իրավունք: (Հոդված 83)

Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակներն են`
…
5) ծնելիության և բազմազավակության խթանումը.
… (Հոդված 86)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի իր ազգային և էթնիկ ինքնությունը պահպանելու իրավունք:
2. Ազգային փոքրամասնություններին պատկանող անձինք ունեն իրենց ավանդույթների, կրոնի, լեզվի և մշակույթի պահպանման ու զարգացման իրավունք:
3. Սույն հոդվածով սահմանված իրավունքների իրականացումը կարգավորվում է օրենքով: (Հոդված 56)

…
2. Ազգային ժողովում Ընտրական օրենսգրքով սահմանված կարգով տեղեր են հատկացվում ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին:
… (Հոդված 89)

Յուրաքանչյուր քաղաքացի ունի ընդհանուր հիմունքներով հանրային ծառայության անցնելու իրավունք: Մանրամասները սահմանվում են օրենքով: (Հոդված 49)

Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին:
Ժողովուրդն իր իշխանությունն իրականացնում է ազատ ընտրությունների, հանրաքվեների, ինչպես նաև Սահմանադրությամբ նախատեuված պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ու պաշտոնատար անձանց միջոցով:
… (Հոդված 2)

Ազգային ժողովի և համայնքների ավագանիների ընտրությունները, ինչպես նաև հանրաքվեներն անցկացվում են ընդհանուր, հավասար, ազատ և ուղղակի ընտրական իրավունքի հիման վրա՝ գաղտնի քվեարկությամբ: (Հոդված 7)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի այլոց հետ ազատորեն միավորվելու, … (Հոդված 45)

1. Յուրաքանչյուր քաղաքացի ունի այլ քաղաքացիների հետ կուսակցություն ստեղծելու և որևէ կուսակցության անդամագրվելու իրավունք: Ոչ ոքի չի կարելի հարկադրել անդամագրվելու որևէ կուսակցության:
… (Հոդված 46)

1. Ազգային ժողովի ընտրության կամ հանրաքվեի օրը տասնութ տարին լրացած Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներն ունեն ընտրելու և հանրաքվեին մասնակցելու իրավունք:
… (Հոդված 48)

1. Հայաստանի Հանրապետությունում երաշխավորվում են գաղափարախոսական բազմակարծությունը և բազմակուսակցական համակարգը:
2. Կուսակցությունները կազմավորվում և գործում են ազատորեն: Կուսակցությունների համար օրենքով երաշխավորվում են գործունեության հավասար իրավական հնարավորություններ:
3. Կուսակցությունները նպաստում են ժողովրդի քաղաքական կամքի ձևավորմանն ու արտահայտմանը:
4. Կուսակցությունների կառուցվածքը և գործունեությունը չեն կարող հակասել ժողովրդավարական սկզբունքներին: (Հոդված 8)

1. Յուրաքանչյուր քաղաքացի ունի այլ քաղաքացիների հետ կուսակցություն ստեղծելու և որևէ կուսակցության անդամագրվելու իրավունք: Ոչ ոքի չի կարելի հարկադրել անդամագրվելու որևէ կուսակցության:
2. Դատավորները, դատախազները և քննիչները չեն կարող լինել կուսակցության անդամ: Օրենքով կարող են սահմանվել զինված ուժերում, ազգային անվտանգության, ոստիկանության և այլ ռազմականացված մարմիններում ծառայողների կողմից կուսակցություն ստեղծելու և որևէ կուսակցության անդամագրվելու իրավունքի սահմանափակումներ:
3. Կուսակցությունները տարեկան հաշվետվություններ են հրապարակում իրենց ֆինանսական միջոցների աղբյուրների և ծախսերի, ինչպես նաև իրենց գույքի մասին:
4. Օրենքով սահմանված դեպքերում կուսակցության գործունեությունը կարող է կասեցվել Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ: Այն կուսակցությունները, որոնք քարոզում են սահմանադրական կարգի բռնի տապալում կամ բռնություն են կիրառում սահմանադրական կարգը տապալելու նպատակով, հակասահմանադրական են և ենթակա են արգելման Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ: (Հոդված 46)

1. Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովն անկախ պետական մարմին է, որը կազմակերպում է Ազգային ժողովի և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունները, հանրաքվեները, ինչպես նաև վերահսկողություն է իրականացնում դրանց օրինականության նկատմամբ:
2. Օրենքով սահմանված դեպքերում և կարգով Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովն ընդունում է ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտեր:
3. Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը հաղորդում է ներկայացնում Ազգային ժողով իր գործունեության մասին:
4. Ընտրական հանձնաժողովների համակարգը, ընտրական հանձնաժողովների լիազորությունները, կազմավորման և գործունեության կարգը, գործունեության երաշխիքները սահմանվում են Ընտրական օրենսգրքով: (Հոդված 194)

1. Հանրապետության նախագահը պետության գլուխն է:
2. Հանրապետության նախագահը հետևում է Սահմանադրության պահպանմանը:
… (Հոդված 123)

…
2. Հանրապետության նախագահ կարող է ընտրվել քառասուն տարին լրացած, վերջին վեց տարում միայն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի հանդիսացող, վերջին վեց տարում Հայաստանի Հանրապետությունում մշտապես բնակվող, ընտրական իրավունք ունեցող և հայերենին տիրապետող յուրաքանչյուր ոք:
… (Հոդված 124)

1. Հանրապետության նախագահն ընտրվում է Ազգային ժողովի կողմից:
… (Հոդված 125)

1. Կառավարությունը գործադիր իշխանության բարձրագույն մարմինն է:
2. Կառավարությունն իր ծրագրի հիման վրա մշակում և իրականացնում է պետության ներքին և արտաքին քաղաքականությունը:
3. Կառավարությունն իրականացնում է պետական կառավարման համակարգի մարմինների ընդհանուր ղեկավարումը:
4. Կառավարության լիազորությունները սահմանվում են Սահմանադրությամբ և օրենքներով: Կառավարության իրավասությանն են ենթակա գործադիր իշխանությանը վերաբերող բոլոր այն հարցերը, որոնք վերապահված չեն պետական կառավարման կամ տեղական ինքնակառավարման այլ մարմինների: (Հոդված 146)

1. Կառավարությունը կազմված է վարչապետից, փոխվարչապետներից և նախարարներից:
… (Հոդված 147)

1. Կառավարության անդամը պետք է բավարարի պատգամավորին ներկայացվող պահանջները:
… (Հոդված 148)

1. Հանրապետության նախագահը նորընտիր Ազգային ժողովի լիազորությունների ժամկետն սկսվելուց հետո անհապաղ վարչապետ է նշանակում Սահմանադրության 89-րդ հոդվածով սահմանված կարգով ձևավորված խորհրդարանական մեծամասնության ներկայացրած թեկնածուին:
… (Հոդված 149)

Կառավարությունը կազմավորվում է վարչապետ նշանակվելուց հետո՝ տասնհինգօրյա ժամկետում: Իր նշանակումից հետո վարչապետը հնգօրյա ժամկետում Հանրապետության նախագահին առաջարկում է փոխվարչապետների և նախարարների թեկնածուներին: Հանրապետության նախագահը եռօրյա ժամկետում կամ նշանակում է փոխվարչապետներին և նախարարներին, կամ դիմում է Սահմանադրական դատարան: Սահմանադրական դատարանը դիմումը քննում և որոշում է կայացնում հնգօրյա ժամկետում: Եթե Հանրապետության նախագահը եռօրյա ժամկետում չի կատարում սույն հոդվածով սահմանված պահանջները, ապա համապատասխան փոխվարչապետը կամ նախարարը նշանակված է համարվում իրավունքի ուժով: (Հոդված 150)

Ազգային ժողովի և համայնքների ավագանիների ընտրությունները, ինչպես նաև հանրաքվեներն անցկացվում են ընդհանուր, հավասար, ազատ և ուղղակի ընտրական իրավունքի հիման վրա՝ գաղտնի քվեարկությամբ: (Հոդված 7)

…
2. Ազգային ժողովի պատգամավոր կարող է ընտրվել քսանհինգ տարին լրացած, վերջին չորս տարում միայն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի հանդիսացող, վերջին չորս տարում Հայաստանի Հանրապետությունում մշտապես բնակվող, ընտրական իրավունք ունեցող և հայերենին տիրապետող յուրաքանչյուր ոք:
… (Հոդված 48)

1. Ազգային ժողովը ժողովրդի ներկայացուցչական մարմինն է:
2. Ազգային ժողովն իրականացնում է օրենսդիր իշխանությունը:
3. Ազգային ժողովը վերահսկողություն է իրականացնում գործադիր իշխանության նկատմամբ, ընդունում է պետական բյուջեն և իրականացնում է Սահմանադրությամբ սահմանված այլ գործառույթներ:
... (Հոդված 88)

1. Ազգային ժողովը կազմված է առնվազն հարյուր մեկ պատգամավորից:
2. Ազգային ժողովում Ընտրական օրենսգրքով սահմանված կարգով տեղեր են հատկացվում ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին:
3. Ազգային ժողովն ընտրվում է համամասնական ընտրակարգով: Ընտրական օրենսգիրքը երաշխավորում է կայուն խորհրդարանական մեծամասնության ձևավորումը: ... (Հոդված 89)

1. Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչվում և հավասարապես պաշտպանվում են սեփականության բոլոր ձևերը:
… (Հոդված 10)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի օրինական հիմքով ձեռք բերած սեփականությունն իր հայեցողությամբ տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունք:
2. Ժառանգելու իրավունքը երաշխավորվում է:
... (Հոդված 60)

1. Համայնքն ունի հողի, ինչպես նաև այլ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունք։
2. Համայնքի տարածքում գտնվող հողը, բացառությամբ պետությանը, ինչպես նաև ֆիզիկական ու իրավաբանական անձանց պատկանող հողերի, համայնքի սեփականությունն է։
… (Հոդված 184)

1. Յուրաքանչյուր ոք ունի ֆիզիկական և հոգեկան անձեռնմխելիության իրավունք:
…
4. Ոչ ոք չի կարող առանց իր ազատ և հստակ արտահայտած համաձայնության ենթարկվել գիտական, բժշկական կամ այլ փորձերի: Մարդը նախապես տեղեկացվում է նման փորձերի հնարավոր հետևանքների մասին: (Հոդված 25)

1. Ոչ ոք չի կարող ենթարկվել խոշտանգման, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի:
2. Մարմնական պատիժներն արգելվում են:
3. Ազատությունից զրկված անձինք ունեն մարդասիրական վերաբերմունքի իրավունք: (Հոդված 26)

…
4. Օրենքով սահմանված դեպքերում կուսակցության գործունեությունը կարող է կասեցվել Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ: Այն կուսակցությունները, որոնք քարոզում են սահմանադրական կարգի բռնի տապալում կամ բռնություն են կիրառում սահմանադրական կարգը տապալելու նպատակով, հակասահմանադրական են և ենթակա են արգելման Սահմանադրական դատարանի որոշմամբ: (Հոդված 46)

…
4. Մինչև տասնվեց տարեկան երեխաներին մշտական աշխատանքի ընդունելն արգելվում է: Նրանց ժամանակավոր աշխատանքի ընդունման կարգը և պայմանները սահմանվում են օրենքով։
5. Պարտադիր կամ հարկադիր աշխատանքն արգելվում է:
… (Հոդված 57)

Արգելվում է հիմնական իրավունքների և ազատությունների օգտագործումը սահմանադրական կարգը բռնի տապալելու, ազգային, ռասայական, կրոնական ատելություն բորբոքելու, բռնություն կամ պատերազմ քարոզելու նպատակով: (Հոդված 77)

Ընտանիքը, որպես հասարակության բնական և հիմնական բջիջ, բնակչության պահպանման և վերարտադրման հիմք, ինչպես նաև մայրությունը և մանկությունը պետության հատուկ պաշտպանության և հովանավորության ներքո են: (Հոդված 16)

Յուրաքանչյուր ոք, օրենքին համապատասխան, ունի մայրության, բազմազավակության, հիվանդության, հաշմանդամության, աշխատավայրում դժբախտ պատահարների, խնամքի կարիք ունենալու, կերակրողին կորցնելու, ծերության, գործազրկության, աշխատանքը կորցնելու և այլ դեպքերում սոցիալական ապահովության իրավունք: (Հոդված 83)

Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակներն են`
…
4) կանանց և տղամարդկանց միջև փաստացի հավասարության խթանումը.
5) ծնելիության և բազմազավակության խթանումը.
…
7) բնակչության առողջության պահպանման և բարելավման ծրագրերի իրականացումը, արդյունավետ և մատչելի բժշկական սպասարկման պայմանների ստեղծումը.
…
10) տարածքային համաչափ զարգացումը.
… (Հոդված 86)

1. Պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններն իրենց իրավասությունների և հնարավորությունների շրջանակում պարտավոր են իրագործել Սահմանադրության 86-րդ հոդվածով սահմանված նպատակները:
… (Հոդված 87)

Պետական իշխանությունն իրականացվում է Սահմանադրությանը և օրենքներին համապատասխան՝ օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանությունների բաժանման ու հավասարակշռման հիման վրա: (Հոդված 4)

1. Սահմանադրությունն ունի բարձրագույն իրավաբանական ուժ:
2. Oրենքները պետք է համապատասխանեն սահմանադրական օրենքներին, իսկ ենթաօրենսդրական նորմատիվ իրավական ակտերը՝ սահմանադրական օրենքներին և օրենքներին:
3. Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած միջազգային պայմանագրերի և օրենքների նորմերի միջև հակասության դեպքում կիրառվում են միջազգային պայմանագրերի նորմերը: (Հոդված 5)

Մարդն ազատ է անելու այն ամենը, ինչը չի խախտում այլոց իրավունքները և չի հակասում Սահմանադրությանը և օրենքներին: Ոչ ոք չի կարող կրել պարտականություններ, որոնք սահմանված չեն օրենքով: (Հոդված 39)

1. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների վերաբերյալ Սահմանադրությունում ամրագրված դրույթները մեկնաբանելիս հաշվի է առնվում Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած՝ մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային պայմանագրերի հիման վրա գործող մարմինների պրակտիկան:
... (Հոդված 81)

…
3. Սահմանադրությանը հակասող միջազգային պայմանագրերը չեն կարող վավերացվել։ (Հոդված 116)

1. Սահմանադրական արդարադատությունն իրականացնում է Սահմանադրական դատարանը` ապահովելով Սահմանադրության գերակայությունը:
… (Հոդված 167)

Սահմանադրական դատարանը Սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով սահմանված կարգով՝
…
2) մինչև Սահմանադրության փոփոխությունների նախագծի, ինչպես նաև հանրաքվեի դրվող իրավական ակտերի նախագծերի ընդունումը որոշում է դրանց համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
… (Հոդված 168)

1. Սահմանադրական դատարանն ընդունում է որոշումներ և եզրակացություններ:
2. Սահմանադրական դատարանի որոշումները և եզրակացությունները վերջնական են և ուժի մեջ են մտնում հրապարակման պահից։
… (Հոդված 170)

Սահմանադրության 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 203-րդ հոդվածները փոփոխման ենթակա չեն: (Հոդված 203)

…
3. Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած միջազգային պայմանագրերի և օրենքների նորմերի միջև հակասության դեպքում կիրառվում են միջազգային պայմանագրերի նորմերը: (Հոդված 5)

…
2. Յուրաքանչյուր ոք, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերին համապատասխան, ունի իր իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության խնդրով մարդու իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության միջազգային մարմիններ դիմելու իրավունք: (Հոդված 61)

Արտակարգ կամ ռազմական դրության ժամանակ մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքները և ազատությունները, բացառությամբ Սահմանադրության 23-26-րդ, 28-30-րդ, 35-37-րդ հոդվածներում, 38-րդ հոդվածի 1-ին մասում, 41-րդ հոդվածի 1-ին մասում, 47-րդ հոդվածի 1-ին մասում, 5-րդ մասի 1-ին նախադասությունում և 8-րդ մասում, 52-րդ, 55-րդ հոդվածի 2-րդ մասում, 56-րդ, 61-րդ, 63-72-րդ հոդվածներում նշվածների, կարող են օրենքով սահմանված կարգով ժամանակավորապես կասեցվել կամ լրացուցիչ սահմանափակումների ենթարկվել միայն այնքանով, որքանով դա պահանջում է իրավիճակը` արտակարգ կամ ռազմական դրության ժամանակ պարտավորություններից շեղվելու վերաբերյալ ստանձնված միջազգային պարտավորությունների շրջանակներում: (Հոդված 76)

1. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների վերաբերյալ Սահմանադրությունում ամրագրված դրույթները մեկնաբանելիս հաշվի է առնվում Հայաստանի Հանրապետության վավերացրած՝ մարդու իրավունքների վերաբերյալ միջազգային պայմանագրերի հիման վրա գործող մարմինների պրակտիկան:
2. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների սահմանափակումները չեն կարող գերազանցել Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված սահմանափակումները: (Հոդված 81)

1. Ազգային ժողովը վավերացնում, կասեցնում կամ չեղյալ է հայտարարում այն միջազգային պայմանագրերը՝
1) որոնք վերաբերում են մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքներին և ազատություններին, ինչպես նաև պարտականություններին.
...
3. Սահմանադրությանը հակասող միջազգային պայմանագրերը չեն կարող վավերացվել։ (Հոդված 116)

Սահմանադրական դատարանը Սահմանադրական դատարանի մասին օրենքով սահմանված կարգով՝
…
3) մինչև միջազգային պայմանագրի վավերացումը որոշում է դրանում ամրագրված պարտավորությունների համապատասխանությունը Սահմանադրությանը.
… (Հոդված 168)

…
2. Կրոնական կազմակերպություններն անջատ են պետությունից: (Հոդված 17)

1. Հայաստանի Հանրապետությունը ճանաչում է Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու՝ որպես ազգային եկեղեցու բացառիկ առաքելությունը հայ ժողովրդի հոգևոր կյանքում, նրա ազգային մշակույթի զարգացման և ազգային ինքնության պահպանման գործում:
2. Հայաստանի Հանրապետության և Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու հարաբերությունները կարող են կարգավորվել օրենքով: (Հոդված 18)