Links to all sites last visited 1 March 2024
Constitution of the Republic of Poland 1997, as amended to 2009
Citizenship and Nationality
- English1. Polish citizenship shall be acquired by birth to parents being Polish citizens. Other methods of acquiring Polish citizenship shall be specified by statute.
2. A Polish citizen shall not lose Polish citizenship except by renunciation thereof. (Art. 34) - Polish1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa.
2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie. (Art. 34)
Citizenship and Nationality
- EnglishThe President of the Republic shall grant Polish citizenship and shall give consent for renunciation of Polish citizenship. (Art. 137)
- PolishPrezydent Rzeczypospolitej nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. (Art. 137)
Jurisdiction and Access
- English1. In accordance with principles specified by statute, everyone whose constitutional freedoms or rights have been infringed, shall have the right to appeal to the Constitutional Tribunal for its judgment on the conformity to the Constitution of a statute or another normative act upon which basis a court or organ of public administration has made a final decision on his freedoms or rights or on his obligations specified in the Constitution.
2. The provisions of para. 1 above shall not relate to the rights specified in Article 56. (Art. 79) - Polish1. Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy praw określonych w art. 56. (Art. 79)
Jurisdiction and Access
- English…
2. The President of the Republic, before ratifying an international agreement may refer it to the Constitutional Tribunal with a request to adjudicate upon its conformity to the Constitution.
… (Art. 133) - Polish…
2. Prezydent Rzeczypospolitej przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie jej zgodności z Konstytucją.
… (Art. 133)
Jurisdiction and Access
- EnglishThe Constitutional Tribunal shall adjudicate regarding the following matters:
1. the conformity of statutes and international agreements to the Constitution;
2. the conformity of statutes to ratified international agreements whose ratification required prior consent granted by statute;
3. the conformity of legal provisions issued by central State organs to the Constitution, ratified international agreements and statutes;
4. the conformity to the Constitution of the purposes or activities of political parties;
5. complaints concerning constitutional infringements, as specified in Article 79, para. 1. (Art. 188) - PolishTrybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
1. zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,
2. zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
3. zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,
4. zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,
5. skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1. (Art. 188)
Jurisdiction and Access
- EnglishThe Constitutional Tribunal shall settle disputes over authority between central constitutional organs of the State. (Art. 189)
- PolishTrybunał Konstytucyjny rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. (Art. 189)
Jurisdiction and Access
- English1. The following may make application to the Constitutional Tribunal regarding matters specified in Article 188:
1) the President of the Republic, the Marshal of the Sejm, the Marshal of the Senate, the Prime Minister, 50 Deputies, 30 Senators, the First President of the Supreme Court, the President of the Chief Administrative Court, the Public Prosecutor-General, the President of the Supreme Chamber of Control, the Commissioner for Citizens' Rights,
2) the National Council of the Judiciary, to the extent specified in Article 186, para. 2;
3) the constitutive organs of units of local self-government;
4) the national organs of trade unions as well as the national authorities of employers' organizations and occupational organizations;
5) churches and religious organizations;
6) the subjects referred to in Article 79 to the extent specified therein.
2. The subjects referred to in para. 1 subparas. 3-5, may make such application if the normative act relates to matters relevant to the scope of their activity. (Art. 191) - Polish1. Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188, do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą:
1.) Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich,
2.) Krajowa Rada Sądownictwa w zakresie, o którym mowa w art. 186 ust. 2,
3.) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego,
4.) ogólnokrajowe organy związków zawodowych oraz ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców i organizacji zawodowych,
5.) kościoły i inne związki wyznaniowe,
6.) podmioty określone w art. 79 w zakresie w nim wskazanym.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 3-5, mogą wystąpić z takim wnioskiem, jeżeli akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania. (Art. 191)
Jurisdiction and Access
- EnglishThe following persons may make application to the Constitutional Tribunal in respect of matters specified in Article 189: the President of the Republic, the Marshal of the Sejm, the Marshal of the Senate, the Prime Minister, the First President of the Supreme Court, the President of the Chief Administrative Court and the President of the Supreme Chamber of Control. (Art. 192)
- PolishZ wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 189, do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą: Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego i Prezes Najwyższej Izby Kontroli. (Art. 192)
Jurisdiction and Access
- EnglishAny court may refer a question of law to the Constitutional Tribunal as to the conformity of a normative act to the Constitution, ratified international agreements or statute, if the answer to such question of law will determine an issue currently before such court. (Art. 193)
- PolishKażdy sąd może przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem. (Art. 193)
Education
- English…
2. Men and women shall have equal rights, in particular, regarding education,
… (Art. 33) - Polish…
2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia,
… (Art. 33)
Education
- English1. Everyone shall have the right to education. Education to 18 years of age shall be compulsory. The manner of fulfilment of schooling obligations shall be specified by statute.
2. Education in public schools shall be without payment. Statutes may allow for payments for certain services provided by public institutions of higher education.
3. Parents shall have the right to choose schools other than public for their children.
…
4. Public authorities shall ensure universal and equal access to education for citizens. To this end, they shall establish and support systems for individual financial and organizational assistance to pupils and students. The conditions for providing of such assistance shall be specified by statute.
... (Art. 70) - Polish1. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.
2. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za odpłatnością.
3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne.
…
4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy określa ustawa.
... (Art. 70)
Employment Rights and Protection
- EnglishWork shall be protected by the Republic of Poland. The State shall exercise supervision over the conditions of work. (Art. 24)
- PolishPraca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. (Art. 24)
Employment Rights and Protection
- English…
2. Men and women shall have equal rights, in particular, regarding
…
employment and promotion, and shall have the right to equal compensation for work of similar value, to social security as well as to hold offices, perform functions as well as to receive public honours and decorations. (Art. 33) - Polish…
2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do
…
zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. (Art. 33)
Employment Rights and Protection
- English1. Everyone shall have the freedom to choose and to pursue his occupation and to choose his place of work. Exceptions shall be specified by statute.
2. An obligation to work may be imposed only by statute.
3. The permanent employment of children under 16 years of age shall be forbidden. The types and nature of admissible employments shall be specified by statute.
4. A minimum level of remuneration for work, or the manner of setting its levels shall be specified by statute.
5. Public authorities shall pursue policies aiming at full, productive employment by implementing programmes to combat unemployment, including the organization of and support for occupational advice and training, as well as public works and economic intervention. (Art. 65) - Polish1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.
2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę.
3. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter dopuszczalnego zatrudniania określa ustawa.
4. Minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej wysokości określa ustawa.
5. Władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego, produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania bezrobocia, w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego oraz robót publicznych i prac interwencyjnych. (Art. 65)
Employment Rights and Protection
- English1. Everyone shall have the right to safe and hygienic conditions of work. The methods of implementing this right and the obligations of employers shall be specified by statute.
2. An employee shall have the right to statutorily specified days free from work as well as annual paid holidays; the maximum permissible hours of work shall be specified by statute. (Art. 66) - Polish1. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa.
2. Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa. (Art. 66)
Employment Rights and Protection
- English1. A citizen shall have the right to social security whenever incapacitated for work by reason of sickness or invalidism as well as having attained retirement age. The scope and forms of social security shall be specified by statute.
2. A citizen who is involuntarily without work and has no other means of support, shall have the right to social security, the scope and forms of which shall be specified by statute. (Art. 67) - Polish1. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.
2. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa. (Art. 67)
Equality and Non-Discrimination
- English…
we, the Polish Nation - all citizens of the Republic,
…
equal in rights and obligations towards the common good - of Poland,
… (Preamble) - Polish...
my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,
…
równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego - Polski,
… (Preambuła)
Equality and Non-Discrimination
- English1. All persons shall be equal before the law. All persons shall have the right to equal treatment by public authorities.
2. No one shall be discriminated against in political, social or economic life for any reason whatsoever. (Art. 32) - Polish1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. (Art. 32)
Equality and Non-Discrimination
- English1. Men and women shall have equal rights in family, political, social and economic life in the Republic of Poland.
2. Men and women shall have equal rights, in particular, regarding education, employment and promotion, and shall have the right to equal compensation for work of similar value, to social security as well as to hold offices, perform functions as well as to receive public honours and decorations. (Art. 33) - Polish1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. (Art. 33)
Obligations of the State
- English…
desiring to guarantee the rights of the citizens for all time, and to ensure diligence and efficiency in the work of public bodies,
... (Preamble) - Polish…
pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność,
… (Preambuła)
Obligations of the State
- EnglishThe Republic of Poland shall safeguard the independence and integrity of its territory and ensure the freedoms and rights of persons and citizens as well as the citizens’ safety,
… (Art. 5) - PolishRzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli,
... (Art. 5)
Obligations of the State
- EnglishThe inherent and inalienable dignity of the person shall constitute a source of freedoms and rights of persons and citizens. It shall be inviolable, the respect and protection thereof shall be the obligation of public authorities. (Art. 30)
- PolishPrzyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. (Art. 30)
Obligations of the State
- English1. Anyone, being under the authority of the Polish State, shall enjoy the freedoms and rights ensured by the Constitution.
… (Art. 37) - Polish1. Kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.
... (Art. 37)
Obligations of Private Parties
- English…
2. Everyone shall respect the freedoms and rights of others.
… (Art. 31) - Polish…
2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych.
... (Art. 31)
Judicial Protection
- English1. Everyone shall have the right to compensation for any harm done to him by any action of an organ of public authority contrary to law.
2. Statute shall not bar the recourse by any person to the courts in pursuit of claims alleging infringement of freedoms or rights. (Art. 77) - Polish1. Każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej.
2. Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw. (Art. 77)
Judicial Protection
- English1. In accordance with principles specified by statute, everyone whose constitutional freedoms or rights have been infringed, shall have the right to appeal to the Constitutional Tribunal for its judgment on the conformity to the Constitution of a statute or another normative act upon which basis a court or organ of public administration has made a final decision on his freedoms or rights or on his obligations specified in the Constitution.
2. The provisions of para. 1 above shall not relate to the rights specified in Article 56. (Art. 79) - Polish1. Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy praw określonych w art. 56. (Art. 79)
Judicial Protection
- EnglishThe rights specified in Article 65, paras. 4 and 5, Article 66, Article 69, Article 71 and Articles 74-76, may be asserted subject to limitations specified by statute. (Art. 81)
- PolishPraw określonych w art. 65 ust. 4 i 5, art. 66, art. 69, art. 71 i art. 74-76 można dochodzić w granicach określonych w ustawie. (Art. 81)
Judicial Protection
- EnglishThe Constitutional Tribunal shall adjudicate regarding the following matters:
…
5) complaints concerning constitutional infringements, as specified in Article 79, para. 1. (Art. 188) - PolishTrybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
…
5. skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1. (Art. 188)
National Human Rights Bodies
- EnglishIn accordance with principles specified by statute, everyone shall have the right to apply to the Commissioner for Citizens' Rights for assistance in protection of his freedoms or rights infringed by organs of public authority. (Art. 80)
- PolishKażdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej. (Art. 80)
National Human Rights Bodies
- English1. The Commissioner for Citizens' Rights shall safeguard the freedoms and rights of persons and citizens specified in the Constitution and other normative acts.
2. The scope and mode of work of the Commissioner for Citizens' Rights shall be specified by statute. (Art. 208) - Polish1. Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
2. Zakres i sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich określa ustawa. (Art. 208)
National Human Rights Bodies
- English1. The Commissioner for Citizens' Rights shall be appointed by the Sejm, with the consent of the Senate, for a period of 5 years.
… (Art. 209) - Polish1. Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu, na 5 lat.
… (Art. 209)
Limitations and/or Derogations
- English…
3. Any limitation upon the exercise of constitutional freedoms and rights may be imposed only by statute, and only when necessary in a democratic state for the protection of its security or public order, to protect the natural environment, health or public morals, or the freedoms and rights of other persons. Such limitations shall not violate the essence of freedoms and rights. (Art. 31) - Polish…
3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. (Art. 31)
Limitations and/or Derogations
- EnglishThe rights specified in Article 65, paras. 4 and 5, Article 66, Article 69, Article 71 and Articles 74-76, may be asserted subject to limitations specified by statute. (Art. 81)
- PolishPraw określonych w art. 65 ust. 4 i 5, art. 66, art. 69, art. 71 i art. 74-76 można dochodzić w granicach określonych w ustawie. (Art. 81)
Limitations and/or Derogations
- English1. In situations of particular danger, if ordinary constitutional measures are inadequate, any of the following appropriate extraordinary measures may be introduced: martial law, a state of emergency or a state of natural disaster.
2. Extraordinary measures may be introduced only by regulation, issued upon the basis of statute, and which shall additionally require to be publicized.
3. The principles for activity by organs of public authority as well as the degree to which the freedoms and rights of persons and citizens may be subject to limitation for the duration of a period requiring any extraordinary measures shall be established by statute.
4. A statute may specify the principles, scope and manner of compensating for loss of property resulting from limitation of the freedoms and rights of persons and citizens during a period requiring introduction of extraordinary measures.
5. Actions undertaken as a result of the introduction of any extraordinary measure shall be proportionate to the degree of threat and shall be intended to achieve the swiftest restoration of conditions allowing for the normal functioning of the State.
6. During a period of introduction of extraordinary measures, the following shall not be subject to change: the Constitution, the Acts on Elections to the Sejm, the Senate and organs of local self-governments, the Act on Elections to the Presidency, as well as statutes on extraordinary measures.
7. During a period of introduction of extraordinary measures, as well as within the period of 90 days following its termination, the term of office of the Sejm may not be shortened, nor may a nationwide referendum, nor elections to the Sejm, Senate, organs of local self-government nor elections for the Presidency be held, and the term of office of such organs shall be appropriately prolonged. Elections to organs of local self-government shall be possible only in those places where the extraordinary measures have not been introduced. (Art. 228) - Polish1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej.
2. Stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości.
3. Zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych, określa ustawa.
4. Ustawa może określić podstawy, zakres i tryb wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela.
5. Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.
6. W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych.
7. W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu. Wybory do organów samorządu terytorialnego są możliwe tylko tam, gdzie nie został wprowadzony stan nadzwyczajny. (Art. 228)
Limitations and/or Derogations
- English1. The statute specifying the scope of limitation of the freedoms and rights of persons and citizens in times of martial law and states of emergency shall not limit the freedoms and rights specified in Article 30 (the dignity of the person), Article 34 and Article 36 (citizenship), Article 38 (protection of life), Article 39, Article 40 and Article 41, para.4 (humane treatment), Article 42 (ascription of criminal responsibility), Article 45 (access to a court), Article 47 (personal rights), Article 53 (conscience and religion), Article 63 (petitions), as well as Article 48 and Article 72 (family and children).
2. Limitation of the freedoms and rights of persons and citizens only by reason of race, gender, language, faith or lack of it, social origin, ancestry or property shall be prohibited.
3. The statute specifying the scope of limitation of the freedoms and rights of persons and citizens during states of natural disasters may limit the freedoms and rights specified in Article 22 (freedom of economic activity), Article 41, paras. 1, 3 and 5 (personal freedom), Article 50 (inviolability of the home), Article 52, para. 1 (freedom of movement and sojourn on the territory of the Republic of Poland), Article 59, para. 3 (the right to strike), Article 64 (the right of ownership), Article 65, para. 1 (freedom to work), Article 66, para. 1 (the right to safe and hygienic conditions of work) as well as Article 66, para. 2 (the right to rest). (Art. 233) - Polish1. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie może ograniczać wolności i praw określonych w art. 30 (godność człowieka), art. 34 i art. 36 (obywatelstwo), art. 38 (ochrona życia), art. 39, art. 40 i art. 41 ust. 4 (humanitarne traktowanie), art. 42 (ponoszenie odpowiedzialności karnej), art. 45 (dostęp do sądu), art. 47 (dobra osobiste), art. 53 (sumienie i religia), art. 63 (petycje) oraz art. 48 i art. 72 (rodzina i dziecko).
2. Niedopuszczalne jest ograniczenie wolności i praw człowieka i obywatela wyłącznie z powodu rasy, płci, języka, wyznania lub jego braku, pochodzenia społecznego, urodzenia oraz majątku.
3. Ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej może ograniczać wolności i prawa określone w art. 22 (wolność działalności gospodarczej), art. 41 ust. 1, 3 i 5 (wolność osobista), art. 50 (nienaruszalność mieszkania), art. 52 ust. 1 (wolność poruszania się i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), art. 59 ust. 3 (prawo do strajku), art. 64 (prawo własności), art. 65 ust. 1 (wolność pracy), art. 66 ust. 1 (prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy) oraz art. 66 ust. 2 (prawo do wypoczynku). (Art. 233)
Marriage and Family Life
- EnglishMarriage, being a union of a man and a woman, as well as the family, motherhood and parenthood, shall be placed under the protection and care of the Republic of Poland. (Art. 18)
- PolishMałżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. (Art. 18)
Marriage and Family Life
- English1. Men and women shall have equal rights in family, political, social and economic life in the Republic of Poland.
… (Art. 33) - Polish1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
… (Art. 33)
Marriage and Family Life
- EnglishEveryone shall have the right to legal protection of his private and family life, of his honour and good reputation and to make decisions about his personal life. (Art. 47)
- PolishKażdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. (Art. 47)
Marriage and Family Life
- English1. Parents shall have the right to rear their children in accordance with their own convictions. Such upbringing shall respect the degree of maturity of a child as well as his freedom of conscience and belief and also his convictions.
2. Limitation or deprivation of parental rights may be effected only in the instances specified by statute and only on the basis of a final court judgment. (Art. 48) - Polish1. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania.
2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. (Art. 48)
Marriage and Family Life
- English…
3. Parents shall have the right to ensure their children a moral and religious upbringing and teaching in accordance with their convictions. The provisions of Article 48, para. 1 shall apply as appropriate.
… (Art. 53) - Polish…
3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
… (Art. 53)
Marriage and Family Life
- English…
3. Public authorities shall ensure special health care to children, pregnant women, handicapped people and persons of advanced age.
... (Art. 68) - Polish…
3. Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.
... (Art. 68)
Marriage and Family Life
- English…
3. Parents shall have the right to choose schools other than public for their children.
... (Art. 70) - Polish…
3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne.
... (Art. 70)
Marriage and Family Life
- English1. The State, in its social and economic policy, shall take into account the good of the family. Families, finding themselves in difficult material and social circumstances particularly those with many children or a single parent – shall have the right to special assistance from public authorities.
2. A mother, before and after birth, shall have the right to special assistance from public authorities, to the extent specified by statute. (Art. 71) - Polish1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych.
2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa. (Art. 71)
Minorities
- EnglishPolish shall be the official language in the Republic of Poland. This provision shall not infringe upon national minority rights resulting from ratified international agreements. (Art. 27)
- PolishW Rzeczypospolitej Polskiej językiem urzędowym jest język polski. Przepis ten nie narusza praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych. (Art. 27)
Minorities
- English1. The Republic of Poland shall ensure Polish citizens belonging to national or ethnic minorities the freedom to maintain and develop their own language, to maintain customs and traditions, and to develop their own culture.
2. National and ethnic minorities shall have the right to establish educational and cultural institutions, institutions designed to protect religious identity, as well as to participate in the resolution of matters connected with their cultural identity. (Art. 35) - Polish1. Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.
2. Mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej oraz do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej. (Art. 35)
Participation in Public Life and Institutions
- English…
2. No one shall be discriminated against in political, social or economic life for any reason whatsoever. (Art. 32) - Polish…
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. (Art. 32)
Participation in Public Life and Institutions
- English1. Men and women shall have equal rights in family, political, social and economic life in the Republic of Poland.
2. Men and women shall have equal rights, in particular, regarding education, employment and promotion, and shall have the right to equal compensation for work of similar value, to social security, to hold offices, to perform functions as well as to receive public honours and decorations. (Art. 33) - Polish1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. (Art. 33)
Participation in Public Life and Institutions
- EnglishPolish citizens enjoying full public rights shall have a right of access to the public service based on the principle of equality. (Art. 60)
- PolishObywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach. (Art. 60)
Political Rights and Association
- English…
2. No one shall be discriminated against in political, social or economic life for any reason whatsoever. (Art. 32) - Polish…
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. (Art. 32)
Political Rights and Association
- English1. Men and women shall have equal rights in family, political, social and economic life in the Republic of Poland.
2. Men and women shall have equal rights, in particular, regarding education, employment and promotion, and shall have the right to equal compensation for work of similar value, to social security, to hold offices, to perform functions as well as to receive public honours and decorations. (Art. 33) - Polish1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. (Art. 33)
Political Rights and Association
- English1. The freedom of association shall be guaranteed to everyone.
… (Art. 58) - Polish1. Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się.
… (Art. 58)
Political Rights and Association
- English1. If, no later than on the day of vote, he has attained 18 years of age, a Polish citizen shall have the right to participate in a referendum and the right to vote for the President of the Republic of Poland as well as representatives to the Sejm and Senate and organs of local self-government.
… (Art. 62) - Polish1. Obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
… (Art. 62)
Political Rights and Association
- English1. Every Polish citizen having the right to vote, who, no later than on the day of the elections, has attained the age of 21 years, shall be eligible to be elected to the Sejm.
2. Every Polish citizen having the right to vote, who, no later than on the day of the elections, has attained the age of 30 years, shall be eligible to be elected to the Senate.
... (Art. 99) - Polish1. Wybrany do Sejmu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat.
2. Wybrany do Senatu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.
... (Art. 99)
Political Parties
- English1. The Republic of Poland shall ensure freedom for the creation and functioning of political parties. Political parties shall be founded on the principle of voluntariness and upon the equality of Polish citizens, and their purpose shall be to influence the formulation of the policy of the State by democratic means.
2. The financing of political parties shall be open to public inspection. (Art. 11) - Polish1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.
2. Finansowanie partii politycznych jest jawne. (Art. 11)
Political Parties
- EnglishPolitical parties and other organizations whose programmes are based upon totalitarian methods and the modes of activity of nazism, fascism and communism, as well as those whose programmes or activities sanction racial or national hatred, the application of violence for the purpose of obtaining power or to influence the State policy, or provide for the secrecy of their own structure or membership, shall be forbidden. (Art. 13)
- PolishZakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. (Art. 13)
Political Parties
- EnglishThe Constitutional Tribunal shall adjudicate regarding the following matters:
…
4. the conformity to the Constitution of the purposes or activities of political parties;
… (Art. 188) - PolishTrybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
…
4. zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,
… (Art. 188)
Head of State
- English1. The President of the Republic of Poland shall be the supreme representative of the Republic of Poland and the guarantor of the continuity of State authority.
2. The President of the Republic shall ensure observance of the Constitution,
… (Art. 126) - Polish1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej.
2. Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji,
… (Art. 126)
Head of State
- English1. The President of the Republic shall be elected by the Nation, in universal, equal and direct elections, conducted by secret ballot.
...
3. Only a Polish citizen who, no later than the day of the elections, has attained 35 years of age and has a full electoral franchise in elections to the Sejm, may be elected President of the Republic. Any such candidature shall be supported by the signatures of at least 100,000 citizens having the right to vote in elections to the Sejm.
... (Art. 127) - Polish1. Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.
…
3. Na Prezydenta Rzeczypospolitej może być wybrany obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu. Kandydata zgłasza co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.
... (Art. 127)
Government
- English1. The Council of Ministers shall conduct the internal affairs and foreign policy of the Republic of Poland.
… (Art. 146) - Polish1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.
… (Art. 146)
Government
- English1. The Council of Ministers shall be composed of the President of the Council of Ministers (Prime Minister) and ministers.
2. Vice-presidents of the Council of Ministers (Deputy Prime Ministers) may be also appointed within the Council of Ministers.
… (Art. 147) - Polish1. Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów i ministrów.
2. W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów.
… (Art. 147)
Government
- English1. The President of the Republic shall nominate a Prime Minister who shall propose the composition of a Council of Ministers. The President of the Republic shall, within 14 days of the first sitting of the Sejm or acceptance of the resignation of the previous Council of Ministers, appoint a Prime Minister together with other members of a Council of Ministers and accept the oaths of office of members of such newly appointed Council of Ministers.
… (Art. 154) - Polish1. Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.
... (Art. 154)
Legislature
- English1. Legislative power in the Republic of Poland shall be exercised by the Sejm and the Senate.
2. The Sejm shall exercise control over the activities of the Council of Ministers within the scope specified by the provisions of the Constitution and statutes. (Art. 95) - Polish1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat.
2. Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością Rady Ministrów w zakresie określonym przepisami Konstytucji i ustaw. (Art. 95)
Legislature
- English1. The Sejm shall be composed of 460 Deputies.
2. Elections to the Sejm shall be universal, equal, direct and proportional and shall be conducted by secret ballot. (Art. 96) - Polish1. Sejm składa się z 460 posłów.
2. Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym. (Art. 96)
Legislature
- English1. The Senate shall be composed of 100 Senators.
2. Elections to the Senate shall be universal, direct and shall be conducted by secret ballot. (Art. 97) - Polish1. Senat składa się ze 100 senatorów.
2. Wybory do Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. (Art. 97)
Legislature
- English1. Every citizen having the right to vote, who, no later than on the day of the elections, has attained the age of 21 years, shall be eligible to be elected to the Sejm.
2. Every citizen having the right to vote, who, no later than on the day of the elections, has attained the age of 30 years, shall be eligible to be elected to the Senate.
... (Art. 99) - Polish1. Wybrany do Sejmu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat.
2. Wybrany do Senatu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.
... (Art. 99)
Property, Inheritance and Land Tenure
- English1. The Republic of Poland shall protect ownership and the right of succession.
... (Art. 21) - Polish1. Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia.
… (Art. 21)
Property, Inheritance and Land Tenure
- EnglishThe basis of the agricultural system of the State shall be the family farm. This principle shall not infringe the provisions of Articles 21 and 22. (Art. 23)
- PolishPodstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie narusza postanowień Art. 21 i Art. 22. (Art. 23)
Property, Inheritance and Land Tenure
- English1. Everyone shall have the right to ownership, other property rights and the right of succession.
2. Everyone, on an equal basis, shall receive legal protection regarding ownership, other property rights and the right of succession.
... (Art. 64) - Polish1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.
2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.
… (Art. 64)
Protection from Violence
- EnglishPolitical parties and other organizations whose programmes are based upon totalitarian methods and the modes of activity of nazism, fascism and communism, as well as those whose programmes or activities sanction racial or national hatred, the application of violence for the purpose of obtaining power or to influence the State policy, or provide for the secrecy of their own structure or membership, shall be forbidden. (Art. 13)
- PolishZakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. (Art. 13)
Protection from Violence
- EnglishNo one shall be subjected to scientific experimentation, including medical experimentation, without his voluntary consent. (Art. 39)
- PolishNikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody. (Art. 39)
Protection from Violence
- EnglishNo one may be subjected to torture or cruel, inhuman, or degrading treatment or punishment. The application of corporal punishment shall be prohibited. (Art. 40)
- PolishNikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje się stosowania kar cielesnych. (Art. 40)
Protection from Violence
- English1. Personal inviolability and security shall be ensured to everyone.
... (Art. 41) - Polish1. Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą.
... (Art. 41)
Protection from Violence
- English…
3. The permanent employment of children under 16 years of age shall be forbidden. The types and nature of admissible employments shall be specified by statute.
… (Art. 65) - Polish…
3. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter dopuszczalnego zatrudniania określa ustawa.
… (Art. 65)
Protection from Violence
- English1. … Everyone shall have the right to demand of organs of public authority that they defend children against violence, cruelty, exploitation and actions which undermine their moral sense.
… (Art. 72) - Polish1. … Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
... (Art. 72)
Public Institutions and Services
- EnglishMarriage, being a union of a man and a woman, as well as the family, motherhood and parenthood, shall be placed under the protection and care of the Republic of Poland. (Art. 18)
- PolishMałżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. (Art. 18)
Public Institutions and Services
- English1. A citizen shall have the right to social security whenever incapacitated for work by reason of sickness or invalidism as well as having attained retirement age. The scope and forms of social security shall be specified by statute.
2. A citizen who is involuntarily without work and has no other means of support, shall have the right to social security, the scope and forms of which shall be specified by statute. (Art. 67) - Polish1. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.
2. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa. (Art. 67)
Public Institutions and Services
- English…
3. Public authorities shall ensure special health care to children, pregnant women, handicapped people and persons of advanced age.
... (Art. 68) - Polish…
3. Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.
... (Art. 68)
Public Institutions and Services
- English1. The State, in its social and economic policy, shall take into account the good of the family. Families, finding themselves in difficult material and social circumstances particularly those with many children or a single parent – shall have the right to special assistance from public authorities.
2. A mother, before and after birth, shall have the right to special assistance from public authorities, to the extent specified by statute. (Art. 71) - Polish1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych.
2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa. (Art. 71)
Status of the Constitution
- English...
hereby establish this Constitution of the Republic of Poland as the basic laws for the State
… (Preamble) - Polish...
ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa
...(Preambuła)
Status of the Constitution
- English1. The Constitution shall be the supreme law of the Republic of Poland.
2. The provisions of the Constitution shall apply directly, unless the Constitution provides otherwise. (Art. 8) - Polish1. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. (Art. 8)
Status of the Constitution
- English…
4. A judgment of the Constitutional Tribunal on the non-conformity to the Constitution, an international agreement or statute, of a normative act on the basis of which a legally effective judgment of a court, a final administrative decision or settlement of other matters was issued, shall be a basis for re-opening proceedings, for quashing the decision or other settlement in a manner and on principles specified in provisions applicable to the given proceedings.
… (Art. 190) - Polish…
4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.
… (Art. 190)
Status of International Law
- EnglishThe Republic of Poland shall respect international law binding upon it. (Art. 9)
- PolishRzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. (Art. 9)
Status of International Law
- English1. The sources of universally binding law of the Republic of Poland shall be: the Constitution, statutes, ratified international agreements, and regulations.
… (Art. 87) - Polish1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.
… (Art. 87)
Status of International Law
- English1. After promulgation thereof in the Journal of Laws of the Republic of Poland (Dziennik Ustaw), a ratified international agreement shall constitute part of the domestic legal order and shall be applied directly, unless its application depends on the enactment of a statute.
2. An international agreement ratified upon prior consent granted by statute shall have precedence over statute if such an agreement cannot be reconciled with the provisions of such statute.
3. If an agreement, ratified by the Republic of Poland, establishing an international organization so provides, the laws established by it shall be applied directly and have precedence in the event of a conflict of laws. (Art. 91) - Polish1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.
2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.
3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami. (Art. 91)
Status of International Law
- EnglishThe Constitutional Tribunal shall adjudicate regarding the following matters:
1) the conformity of statutes and international agreements to the Constitution;
2) the conformity of a statute to ratified international agreements whose ratification required prior consent granted by statute;
3) the conformity of legal provisions issued by central State organs to the Constitution, ratified international agreements and statutes;
… (Art. 188) - PolishTrybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:
1. zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,
2. zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
3. zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,
… (Art. 188)
Status of International Law
- English…
4. A judgment of the Constitutional Tribunal on the non-conformity to the Constitution, an international agreement or statute, of a normative act on the basis of which a legally effective judgment of a court, a final administrative decision or settlement of other matters was issued, shall be a basis for re-opening proceedings, for quashing the decision or other settlement in a manner and on principles specified in provisions applicable to the given proceedings.
… (Art. 190) - Polish…
4. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.
… (Art. 190)
Status of International Law
- English1. International agreements, previously ratified by the Republic of Poland upon the basis of constitutional provisions valid at the time of their ratification and promulgated in Dziennik Ustaw, shall be considered as agreements ratified with prior consent granted by statute, and shall be subject to the provisions of Article 91 of the Constitution if their connection with the categories of matters mentioned in Article 89, para. 1 of the Constitution derives from the terms of an international agreement.
2. The Council of Ministers shall, within 2 years of the coming into force of the Constitution, present to the Sejm a list of international agreements containing provisions not in conformity to the Constitution.
… (Art. 241) - Polish1. Umowy międzynarodowe ratyfikowane dotychczas przez Rzeczpospolitą Polską na podstawie obowiązujących w czasie ich ratyfikacji przepisów konstytucyjnych i ogłoszone w Dzienniku Ustaw, uznaje się za umowy ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie i stosuje się do nich przepisy art. 91 Konstytucji, jeżeli z treści umowy międzynarodowej wynika, że dotyczą one kategorii spraw wymienionych w art. 89 ust. 1 Konstytucji.
2. Rada Ministrów w ciągu 2 lat od wejścia w życie Konstytucji przedstawi Sejmowi wykaz umów międzynarodowych zawierających postanowienia niezgodne z Konstytucją.
… (Art. 241)
Religious Law
- English…
3. The relationship between the State and churches and other religious organizations shall be based on the principle of respect for their autonomy and the mutual independence of each in its own sphere, as well as on the principle of cooperation for the individual and the common good.
4. The relations between the Republic of Poland and the Roman Catholic Church shall be determined by international treaty concluded with the Holy See, and by statute.
5. The relations between the Republic of Poland and other churches and religious organizations shall be determined by statutes adopted pursuant to agreements concluded between their appropriate representatives and the Council of Ministers. (Art. 25) - Polish…
3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.
4. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy.
5. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami. (Art. 25)
Customary Law
- English1. The Republic of Poland shall ensure Polish citizens belonging to national or ethnic minorities the freedom to maintain and develop their own language, to maintain customs and traditions, and to develop their own culture.
… (Art. 35) - Polish1. Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.
… (Art. 35)
Women’s Rights
- English1. Men and women shall have equal rights in family, political, social and economic life in the Republic of Poland.
2. Men and women shall have equal rights, in particular, regarding education, employment and promotion, and shall have the right to equal compensation for work of similar value, to social security, to hold offices, perform functions as well as to receive public honours and decorations. (Art. 33) - Polish1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. (Art. 33)
1
Constitution of the Republic of Poland 1997, as amended to 2009 (English). According to Art. 27: “Polish shall be the official language in the Republic of Poland. ...”